2 - Fouten op zinsniveau

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Oefenen met fouten op woordniveau (herhaling)

Herken de fouten

Uitleg over en oefenen met fouten op zinsniveau

Deze week maken:

Module 5

Blok 4 + 5 Fouten op zinsniveau

Hoe ver ben je in je leesboek?

1. Leesboek? Welk leesboek?
2. Ik ben net begonnen
3. Ongeveer op de helft
4. Al (bijna) uit

Formuleerfouten

Hiernaast staan zinnen met formuleerfouten. 

1) Welke fout herken je? (kies uit: pleonasme, contaminatie, tautologie, onjuiste herhaling, dubbele ontkenning, foutieve samentrekking en incongruentie)

2) Verbeter de zin

3) Rangschik ze. IIn hoeverre irriteer jij je aan deze formuleerfouten (of erger :-)

(1) Hoewel ik als docent Nederlands ontzettend veel lees, schaam ik me niet dat ik soms een boek wegleg, omdat ik op dat moment het verhaal niet kunnen verwerken.

(2) Dat nieuwe boek van Marieke Lucas Rijneveld is geweldig en heb ik vorige week via bol.com besteld.

(3) Leerlingen in klas 4 kregen permissie om het spannende boek van Margje Woodrow te mogen lezen voor hun leeslijst.

(4) Voor de leeslijst is het belangrijk om je horizon te verbreden, desondanks is het toch toegestaan boeken van hetzelfde genre op de lijst te plaatsen.

(5) Voordat je een boek leest, moet je altijd even nachecken of het boek voldoet aan de voorwaarden om te zorgen dat het is toegestaan.

(6) Bernlef had niet verwacht dat over zijn boek Hersenschimmen leerlingen zo enthousiast over zouden zijn.

(7) Met deze paraplu voorkom je dat je niet nat wordt

 Ik vond het diner een goed en verrassend boek. Je leeft mee met de hoofdpersonen die het moeilijk te verduren hebben omdat hun kinderen hebben die een moord gepleegd hebben waarover ze tijdens het eten praten. Ik realiseerde in het begin niet waar het boek aanvankelijk over ging maar later werd het me wel duidelijker.

Opdracht

Links zie je een tekst van een leerling over het boek Het diner van Herman Koch. Jij geeft feedback aan deze leerling. Richt je zowel op vorm als inhoud.

Geef minimaal 3 concrete tips aan deze leerling.

Samentrekking

Schrijver Herman Koch heeft verschillende boeken geschreven, hij heeft geacteerd in het komische Jiskefet en hij heeft radioprogramma's gemaakt.

Samentrekking

Schrijver Herman Koch heeft verschillende boeken geschreven, hij heeft geacteerd in het komische Jiskefet en hij heeft radioprogramma's gemaakt.

Schrijver Herman Koch heeft verschillende boeken geschreven, in het komische Jiskefet geacteerd en radioprogramma's gemaakt.

Voordeel van samentrekking:

1. Je hoeft identieke woorden of woorddelen niet te herhalen;
2. Je zin wordt hierdoor beknopter en beter leesbaar.

Let op: samentrekkingen kunnen niet altijd

Voorwaarden samentrekking

Je kunt onder andere samentrekken als de weggelaten woorden:

1. Dezelfde betekenis hebben

Fout: Ze maakte eerst zichzelf en daarna haar bed op

Goed: Ze maakte eerst zichzelf en daarna haar vriendinnen op

Voorwaarden samentrekking

Je kunt onder andere samentrekken als de weggelaten woorden:

1. Dezelfde betekenis hebben

2. Dezelfde grammaticale functie hebben

Fout: De docent nam afscheid en werd een prachtig cadeau aangeboden.

Goed: De docent nam afscheid en bedankt al zijn collega's.

Voorwaarden samentrekking

Je kunt onder andere samentrekken als de weggelaten woorden:

1. Dezelfde betekenis hebben

2. Dezelfde grammaticale functie hebben

3. Op dezelfde positie ten opzichte van de pv staan

Fout: Volgende week willen we je een rondleiding geven en hopen dat je komt

Goed: We willen je volgende week een rondleiding geven en hopen dat je komt.

Foutieve inversie

Het omdraaien van de meest gebruikelijke woordvolgorde van persoonsvorm en onderwerp.

1. Eerst onderwerp, dan persoonsvorm

Vb: Marieke heeft hele weekend geschaatst

Foutieve inversie

Het omdraaien van de meest gebruikelijke woordvolgorde van persoonsvorm en onderwerp.

1. Eerst onderwerp, dan persoonsvorm

Vb: Marieke heeft hele weekend geschaatst

Inversie > Eerst persoonsvorm, dan onderwerp 

Vb: Morgen ga ik naar de ijsbaan

Foutieve inversie

Het omdraaien van de meest gebruikelijke woordvolgorde van persoonsvorm en onderwerp.

1. Eerst onderwerp, dan persoonsvorm

Vb: Marieke heeft hele weekend geschaatst

Inversie > Eerst persoonsvorm, dan onderwerp 

Vb: Morgen ga ik naar de ijsbaan

Foutieve inversie > De sneeuwval was te hevig en konden wij daardoor niet schaatsen

Foutieve inversie

Foutieve samentrekking

      De markt is morgen dus ga ik heen.

Morgen bestel ik de nieuwe dynamo en hoop hem overmorgen te ontvangen

Sinterklaas had een mijter op en vijf borrels

We moesten zoveel doen en zijn we daarom vandaag nog niet klaar met het schoolwerk

Oefenen met fouten op woordniveau (herhaling)

Herken de fouten

Formuleertips van jou

Uitleg over samentrekking (zinsniveau)

Deze week maken:

Module 5

Blok 4 en 5 Fouten op zinsniveau

Foutieve inversie

Foutieve samentrekking

contaminatie

onjuiste herhaling

dubbele ontkenning

Aan het einde van de voorstelling daalde het gordijn langzaam naar beneden.

Nooit en te nimmer doe ik daar nog een keer aan mee.

Vanwege familieomstandigheden was hij niet in staat te kunnen komen.

Je had ze wel even vooraf kunnen waarschuwen voor de gevaarlijke tocht.

Op zo'n nare opmerking heb ik echt niets op te zeggen.

Als we niet langer gaan werken dan lopen de pensioenen in gevaar.

De minister wil voorkomen dat er nooit geen mensen een test laten doen.