H8.2 vwo Criminaliteit in Nederland en de VS

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

§8.2 Criminaliteit in Nederland en de VS

Pagina 166

Lesdoelen

• Je kunt uitleggen welke maatschappelijke processen invloed hebben criminaliteitscijfers en hoe deze invloed  werkt.
  
• Je kunt 5 doelen van straf onderscheiden.
• Je kunt het verschil tussen de klassieke en moderne school uitleggen a.d.h.v. daad- en daderrecht.
• Je hebt een onderzoeksonderwerp voor jullie PO.
  

Criminaliteit

• Criminaliteit is gedrag dat strafbaar is.
• Om criminaliteit te meten, kijken we onder andere naar politie- en rechtbank statistieken.
  
• Het nadeel hiervan is dat rechtbankstatistieken alleen veroordelingen in kaart brengen. Daarnaast worden veroordelingen en rechters beïnvloedt door maatschappelijke processen.

Wat voor maatschappelijke processen kunnen het aantal veroordeling door rechters beïnvloeden?

Wat voor maatschappelijke processen kunnen het aantal veroordeling door rechters beïnvloeden?

Pagina 166

"veroordelingen door rechters worden beïnvloed door maatschappelijke processen, zoals de hoeveelheid geld dat beschikbaar is voor rechtszaken, het aantal beschikbare rechters en de maatschappelijke wens om nadruk te leggen op bepaalde specifieke misdrijven."

Politiestatistieken

Politiestatistieken zijn afhankelijk van aangiftebereidheid.

Aangiftebereidheid is afhankelijk van verschillende factoren:

• Type delict, bijvoorbeeld inbraak versus huiselijk geweld
• Vertrouwen dat slachtoffers hebben in politie en justitie, bijvoorbeeld bij fietsendiefstal wordt weinig aangifte gedaan.

Zelfrapportage

Criminaliteit kan ook in beeld worden gebracht door onderzoeken die gebruiken maken van zelfreportages. Er zijn twee vormen van zelfrapportage: 

1. Slachtoffers: slachtoffers wordt gevraagd wanneer en hoe ze slachtoffer waren.
   
2. Misdrijven: wanneer en welk type misdrijf ze als dader gepleegd hebben (anoniem).

Wat zijn nadelen van de onderzoeksmethode 'zelfrapportage'?

Wat zijn nadelen van de onderzoeksmethode 'zelfrapportage'?

Straffen

Het straffen van een iemand die een strafbaar feit heeft gepleegd heeft een aantal soorten en heeft verschillende doelen.

1. Vergelding 
2. Afschrikking
   
3. Speciale preventie - "een ernstige waarschuwing" 
4. Resocialisatie - "heropvoeden" 
5. Bescherming van de samenleving

"Oog om oog, tand om tand"

Bij welk doel van straf hoort deze uitspraak?

"Oog om oog, tand om tand"

Bij welk doel van straf hoort deze uitspraak?

1. Vergelding
2. Afschrikking
3. Speciale preventie
4. Bescherming van de samenleving

Twee scholen van mensbeelden

Klassieke school

• De mens is een rationeel wezen, criminaliteit een rationele keuze
  
• Criminaliteit heeft te maken met afwegen van kosten en baten

Moderne school

• De mens is onvrij in zijn denken en handelen
  
• Beslissingen zijn nooit helemaal rationeel
  
• Rekening houden met nature en nurture-factoren

Past jouw visie op straffen en criminaliteit meer bij de klassieke school of bij de moderne school?

Past jouw visie op straffen en criminaliteit meer bij de klassieke school of bij de moderne school?

Klassieke school

Moderne school

Vraag de leerlingen naar hun keuze. Dat is een goed moment om de verschillen tussen de twee scholen nog duidelijker op een rij te krijgen.

Twee scholen van mensbeelden

Klassieke school

Daadrecht

alle daders van een vergelijkbaar vergrijp moeten dezelfde straf krijgen.

Afschrikking en vergelding zijn belangrijke hoofddoelen

Moderne school

Daderrecht

de omstandigheden en de context van de dader en het delict worden meegenomen in het afwegen van de straf.

Straffen

In Nederland is het strafrecht een combinatie van de klassieke en moderne school. Er is per vergrijp enerzijds een vastgelegde straf, anderzijds wordt de context van het vergrijp en de gevolgen voor de dader meegenomen in het bepalen van de straf.

Lesdoelen

• Je kunt uitleggen welke maatschappelijke processen invloed hebben criminaliteitscijfers en hoe deze invloed  werkt.
  
• Je kunt 5 doelen van straf onderscheiden.
• Je kunt het verschil tussen de klassieke en moderne school uitleggen a.d.h.v. daad- en daderrecht.
• Je hebt een onderzoeksonderwerp voor jullie PO.