H4.1 & 4.2: Prikkels & zenuwcellen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Goedemorgen!

This is the place to   Bio

Hoofdstuk 4: 

Het zenuwstelsel 

& Spieren

4.1 & 4.2:

Prikkels & zenuwcellen

Leerdoelen

1. Je kunt de bouw en signaalverwerking van verschillende typen neuronen beschrijven.
2. Je kunt de bouw, functies en werking van het zenuwstelsel beschrijven.

Centrale zenuwstelsel

Het centrale zenuwstelsel bestaat uit  de hersenen en de ruggenmerg

Perifeer zenuwstelsel

Zenuwen vanuit het ruggemerg.

Deze verbinden het hele lichaam aan het centraal zenuwstelsel.

Perifeer zenuwstelsel

Animaal en autonoom zenuwstelsel 

Bewuste reacties door animale zenuwstelsel

(maar ook reflexen).

Onbewuste processen door autonoom zenuwstelsel.

(werking van organen)

Autonoom zenuwstelsel

Animaal zenuwstelsel

Doelwitweefsels

Gladde spieren, klieren en hartspier

Doelwitweefsels

Dwarsgestreepte spieren

Prikkels en impulsen

            Prikkel

            Impuls

Van prikkel tot impuls

Begrippen

• Zintuigcellen noemen we een receptoren: ontvangen prikkel uit milieu en zetten die om in een impuls

• Zenuwcellen noemen we conductoren: geleiden impulsen
  
  
• Spieren en klieren noemen we effectoren: reageren op de impuls

externe prikkels

interne prikkels

receptoren 

prikkeldrempel

adequate prikkel

adaptatie

mechanische receptor

chemische receptor

temperatuurreceptor

pijnreceptor

lichtreceptor

evenwichtsreceptor

tastreceptor

drukreceptor

Soorten neuronen

a = sensorisch neuron

b = schakelneuron
c = motorisch neuron

1 = zintuigcellen
2 = spiercellen

Onderdelen van neuronen

• Dendriet: uitloper die impulsen ontvangt

• Axon (neuriet): uitloper die impulsen van het cellichaam af leidt

Myelineschede

• Cellen van Schwann = onderdeel van myelineschede
• stevigheid zenuwweefsel, beschermen en voeden neuronen, handhaven homeostase weefselvloeistof 
• Versnellen impulssnelheid

BiNaS 88A

Cellulaire plasticiteit

myelinisatie: aanmaak myelineschede rondom uitlopers: impulsoverdracht gaat veel sneller. Synaptogenese is daarna niet meer mogelijk.

Gliacellen

Gliacellen = ondersteunende cellen    

• cellen van Schwann
• Astrocyten

(bloed hersen barriere)

Van sensor tot effector

Impulsoverdracht

De impulsoverdracht van zenuwcel naar zenuw-, spier- of kliercel gebeurt met neurotransmitters.

Deze neurotransmitters worden losgelaten in de synaptische spleet waarna zij zich binden aan receptoren van de doelwitcel en daar de Na+ kanalen open gaan.

Neurotransmitters

Summatie

Exciteren en inhiberen

Stimulerende (exciterende) neurotransmitter:

Natrium kanalen gaan open: Na+ stroomt naar binnen 

Drempelwaarde bereikt? Impuls

Remmende (inhiberende) neurotransmitter:

Natrium kanalen blokkeren: geen impuls.

Aan de slag

Maken

Vragen 4.1 & 4.2

Welk neuron eindigt bij een spier?

1. schakelcel
2. sensorisch neuron
3. motorisch neuron

Welke soort gliacel beschermen neuronen tegen ziekteverwekkers?

1. Oligidendrocyten
2. Astrocyten
3. Microgliacellen
4. Ependymcellen

Dit is een zenuwcel (neuron).
Nummer 1 is:

1. Dendriet
2. Cellichaam
3. Axon
4. Synaps

Referentie:

http://www.homeopathienetwerk.nl/wp-content/uploads/Zenuwcel_klein-300x180.jpg

Welk onderdeel van het zenuwstelsel is geen onderdeel van het centraal zenuwstelsel

1. Ruggenmerg
2. Grote hersenen
3. Hersenstam
4. Zenuwen

De impuls kan doorgegeven worden van neuron..

1. A naar B
2. B naar A
3. van A naar B en terug

Impulsoverdracht verloopt van het postsynaptisch neuron naar het presynaptisch neuron.

1. juist
2. onjuist

Adrenaline komt van nature in ons lichaam voor als hormoon en als neurotransmitter.
In de afbeelding is schematisch een neuron weergegeven.
Waar wordt adrenaline als transmitterstof door dit neuron afgegeven?

1. Op plaats P
2. Op plaats Q
3. Op plaats R
4. Op plaats S

Neurotransmitters....

1. zorgen altijd voor het doorgeven van een impuls
2. sommige zorgen voor doorgeven van impulsen, sommige juist voor remmen
3. sommige zorgen voor het doorgeven van impulsen, sommige voor het doorgeven van prikkels
4. zorgen altijd voor het doorgeven van prikkels

Waar ligt het cellichaam van de motorische neuron?

1. in het centrale zenuwstelsel
2. buiten het centrale zenuwstelsel

Inhiberende neurotransmitters

1. Openen natrium kanalen en natrium vloeit de cel in
2. Openen kalium kanalen en kalium vloeit de cel uit
3. Openen natrium kanalen en natrium vloeit de cel uit
4. Openen kalium kanalen en kalium vloeit de cel in

Waar ligt het cellichaam van de gevoelszenuwcel / sensorisch neuron?

1. in de witte stof
2. in de grijze stof
3. in het spinaal ganglion
4. in het centrale kanaal

Welk neuron is
een sensorisch
neuron?

1. Neuron 1
2. Neuron 2
3. Neuron 3

Een functie van het zenuwstelsel

1. bloed zuiveren
2. reacties regelen van spieren of klieren
3. prikkels van de spieren ontvangen
4. zintuigcellen aanmaken

Welk soort gliacel maakt het myelineschede?

1. Astrocyten
2. Microglia cel
3. Epidermal gliacel
4. Oligodendrocyt

Wat is de maximale lengte van een zenuwcel (neuron)?

1. ~ 1 μm
2. ~ 1 mm
3. ~ 1 cm
4. ~ 1 m

Het zenuwstelsel kan op grond van de bouw worden ingedeeld in het centrale zenuwstelsel en het perifere zenuwstelsel.

1. Juist
2. Onjuist

Wat voor soort zenuwcel/neuron is P?

1. Motorische neuron
2. Sensorische neuron
3. Schakelneuron

Hoeveel neuronen heb je ongeveer?

1. 86 miljard
2. 50 miljard
3. 35 miljoen
4. 10 duizend

Leerdoelen

1. Je kunt de bouw en signaalverwerking van verschillende typen neuronen beschrijven.
2. Je kunt de bouw, functies en werking van het zenuwstelsel beschrijven.

Ik beheers de leerdoelen van deze les

😒🙁😐🙂😃

Waar zou je meer over willen leren?

Wat vind je lastig/moeilijk?