1.2 Westerse wereldrijken

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

1.2 westerse wereldrijken

deel 1

1. Herhaling

2. Leervragen 1.2 (deel 1)

3. Uitleg

4. Werktijd

5. Afsluiting

Planning

Welke nieuwe energiebron werd er ontdekt?

1. waterkracht
2. olie
3. steenkool
4. stoom

Welke 2 grondstoffen waren veel nodig bij de eerste frabrieken?

1. Steenkool en ijzer
2. olie en ijzer
3. bakstenen en olie
4. olie en bakstenen

Waarom liet Koning Willem 1 spoorlijnen aanleggen, kanalen graven en bruggen bouwen?

1. om grondstoffen te vervoeren
2. om snel naar zijn paleizen te kunnen reizen
3. Om de bevolking tevreden te houden
4. Om werk te geven aan de werkloze mensen

Hoe werd NL weer een koninkrijk?

1. Door de Bataafse revolutie in 1785 werd de regering afgezet
2. Napoleon vraagt de zoon van Willem V in 1815 om terug te keren als koning van NL.
3. De overwinnaars op Napoleon vragen in 1815 aan de zoon van Willem V om koning van NL te worden.
4. In 1815 komt de zoon van de gevluchte Willem V naar NL om de macht op te eisen als Koning van NL.

Wat betekend continuïteit?

1. Iets wat steeds in het nu is.
2. Iets wat veranderd
3. Iets dat op dezelfde plek blijft.
4. Iets wat hetzelfde blijft.

Leervragen

 2 redenen noemen waarom Europese ondernemers steeds meer kolonies   wilden. 

Aan het eind van de les kan je...

uitleggen waarom en hoe europeanisering plaatsvond in de wereld. 

uitleggen wat imperialisme is en wanneer deze plaatsvond. 

uitleggen waarom in Japan geen europeanisering plaatsvond. 

 Kolonialisme

Ondernemers wilden steeds meer kolonies:

• Goedkope grondstoffen
• Gebruiken als afzetmarkt

Tussen 1870 en 1914 breidden Europese landen hun koloniale gebieden enorm uit. Dit deden ze in Azië en Afrika

Koloniën

Afrika

Afrika werd verdeeld tussen 

• Verenigd koninkrijk
• Frankrijk
• Duitsland
• Italië
• België
• Portugal

Azie

• Frankrijk krijgt Vietnam, Laos en Cambotja (Indochina)
• Verenigd Koninkrijk veroverde India, Pakistan, Nepal, Bangladesh en Myanmar (Brits-Indië) 
• Nederland bereide macht uit in Indonesië (Nederlands-Indië)

Europeanisering

De Europeanen vonden de culturen minder goed dan hun eigen cultuur en manier van leven.

Europeanen wilden graag hun cultuur overbrengen naar andere landen. Dit noem je europeanisering.

Bijv: het overbrengen van taal, geloof en gebruiken

Imperialisme

Het veroveren van kolonies ging vrij eenvoudig, omdat er dankzij de industrie goede wapens en stoomschepen waren.

Europese landen hielden een soort wedstrijd wie de meeste en grootste kolonies had. De Europese landen kregen zo wereldrijken en breidden hun macht uit. Dit noemen we 

imperialisme

• 16e - 19e eeuw

Er wordt met Aziatische en Afrikaanse gebieden gehandeld  voor grondstoffen.

De gebieden werden overgenomen om er aan geld aan te verdienen. 

• Vanaf 19e eeuw

Het uitbreiden van eigen gebied in Azië en Afrika door Europese landen. Waardoor de grondstoffen in het bezit van het rijk komt. Economische redenen.

Kolonialisme

Imperialisme

Imperialisme in Azië

Vanaf 1500: 

Handelsposten en kleine kolonies

Rond 1900: 

Europeanen heersen over grote kolonies.

Japan is nooit een kolonie geworden en gaat juist zelf gebieden veroveren. 

In China kreeg Europa wel invloed, maar werd geen kolonie

Afsluiting

Om welke 2 redenen wilde Europese ondernemers steeds meer kolonies?

1. Voor meer grondstoffen en meer macht in de wereld.
2. Voor meer macht in de wereld en voor nieuwe afzetmarkten.
3. Om zo meer wapens te kunnen verkopen en toegang tot meer grondstoffen.
4. Toegang tot grondstoffen en voor nieuwe afzetmarkten.

Waarom wilde Europese landen andere volken europeaniseren?

1. Ze vonden hun eigen Europese cultuur de beste cultuur.
2. Ze vonden dat het makkelijker als iedereen dezelfde taal sprak.
3. Dat was makkelijker voor het onderwijs makkelijker om overal dezelfde lesboeken te hebben.
4. Zo kon er 1 Europees wereldrijk gesticht worden.

Hoe vond europeanisering plaats?

1. Door Europees geld uit te geven in de kolonies.
2. Door het verspreiden van Europese cultuur, taal en geloof.
3. Door arbeiders uit de kolonies in de Europese fabrieken te laten werken.
4. Door in de kolonies fabrieken te bouwen.

Wat is imperialisme en wanneer vond deze plaats?

1. Het stichten van wereldrijken in Azië en Afrika door Europese landen tussen 1815 en 1914 door het enorm uitbreiden van hun kolonies .
2. Het stichten van wereldrijken door Europese landen in de Amerika en Azië tussen 1870 en 1914 door het enorm uitbreiden van hun kolonies .
3. Het stichten van wereldrijken in door Europese landen in Azië en Afrika tussen 1870 en 1914 door het enorm uitbreiden van hun kolonies .
4. Het stichten van wereldrijken in door Europese landen in Amerika en Afrika tussen 1870 en 1914 door het enorm uitbreiden van hun kolonies .

Waarom vond er in Japan geen europeanisering plaats?

1. Japan was veel te ver weg.
2. Japan had geen grondstoffen.
3. De japanners verzetten zich tegen de hun kolonisator.
4. Japan werd nooit gekolonialiseerd door Europese landen.

Aan de slag

STAP 1

Klaar?

Vooruitblik

Maak 1.2 helemaal af!

Goed zo!

Laat het zien aan de docent.  

Daarna: Lezen in je leesboek

1.1 Het leven van jager-verzamelaars

deel 

1.2 westerse wereldrijken

deel 2

1. Herhaling 

2. Leervragen 1.2 (deel 2)

3. Uitleg

4. Werktijd

5. Afsluiting

Planning

Om welke 2 redenen wilde Europese ondernemers steeds meer kolonies?

1. Voor meer grondstoffen en meer macht in de wereld.
2. Voor meer macht in de wereld en voor nieuwe afzetmarkten.
3. Om zo meer wapens te kunnen verkopen en toegang tot meer grondstoffen.
4. Toegang tot grondstoffen en voor nieuwe afzetmarkten.

Waarom wilde Europese landen andere volken europeaniseren?

1. Ze vonden hun eigen Europese cultuur de beste cultuur.
2. Ze vonden dat het makkelijker als iedereen dezelfde taal sprak.
3. Dat was makkelijker voor het onderwijs makkelijker om overal dezelfde lesboeken te hebben.
4. Zo kon er 1 Europees wereldrijk gesticht worden.

Hoe vond europeanisering plaats?

1. Door Europees geld uit te geven in de kolonies.
2. Door het verspreiden van Europese cultuur, taal en geloof.
3. Door arbeiders uit de kolonies in de Europese fabrieken te laten werken.
4. Door in de kolonies fabrieken te bouwen.

Wat is imperialisme en wanneer vond deze plaats?

1. Het stichten van wereldrijken in Azië en Afrika door Europese landen tussen 1815 en 1914 door het enorm uitbreiden van hun kolonies .
2. Het stichten van wereldrijken door Europese landen in de Amerika en Azië tussen 1870 en 1914 door het enorm uitbreiden van hun kolonies .
3. Het stichten van wereldrijken in door Europese landen in Azië en Afrika tussen 1870 en 1914 door het enorm uitbreiden van hun kolonies .
4. Het stichten van wereldrijken in door Europese landen in Amerika en Afrika tussen 1870 en 1914 door het enorm uitbreiden van hun kolonies .

Waarom vond er in Japan geen europeanisering plaats?

1. Japan was veel te ver weg.
2. Japan had geen grondstoffen.
3. De japanners verzetten zich tegen de hun kolonisator.
4. Japan werd nooit gekolonialiseerd door Europese landen.

Leervragen

 uitleggen wat er wordt afgesproken op de conferentie van Berlijn en wat de  

 gevolgen daarvan zijn. 

Aan het eind van de les kan je...

 de gebieden noemen die tot het Nederlandse wereldrijk behoorden. 

 2 redenen noemen waarvoor de Nederlandse kolonies werden gebruikt. 

 uitleggen wat nationalisme in de kolonies is. 

 uitleggen wie streden voor de afschaffing van de slavernij en wanneer die 

 werd afgeschaft. 

Conferentie van Berlijn

Er ontstaat strijd tussen Europese landen om het meeste gebied te krijgen.  

       

1878 Conferentie van Berlijn:

• Afspraken over de verdeling van Afrika 
• Er wordt geen rekening gehouden met de volken die er al leven
• Gebruik van geweld om de bevolking onder de duim te houden.

Het Nederlandse wereldrijk 

Kolonies in Amerika:

• Suriname en de Nederlandse Caribische) eilanden.
• Slaven werkten er op katoenplantages.

Kolonie in Azië:

• Nederlands-Indië.
• Boeren moesten er suiker en koffie voor Nederland verbouwen. Er waren rubber- en tabaksplantages

Nationalisme

Mensen in de kolonies kwamen in opstand, ze wilden een eigen natie: nationalisme. 

Natie= een eigen staat voor het volk

Het Nederlandse wereldrijk 

Eduard Douwes Dekker was tegen slavernij en mensenhandel. Hij was een abolitionist.

Nederland schafte pas laat de slavernij af in 1863. De rest van Europa tussen 1800 en 1850.

Afsluiting

Wat is er afgesproken op de conferentie van Berlijn in 1887?

1. België, Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk spreken af om Afrika onder elkaar te verdelen.
2. Nederland, Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk spreken af om Afrika onder elkaar te verdelen.
3. België, Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk spreken af om Azië onder elkaar te verdelen.
4. Nederland, Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk spreken af om Azië onder elkaar te verdelen.

Wat zijn de gevolgen van de afspraken op de conferentie van Berlijn?

1. Europese landen bezetten grote delen van Azië met rechte grenzen dwars door woongebieden van volken. De bevolking wordt met geweld in bedwang gehouden.
2. Europese landen bezetten heel Afrika met rechte grenzen dwars door woongebieden van volken. De bevolking wordt met geweld in bedwang gehouden.
3. Europese landen bezetten heel Afrika met rechte grenzen dwars door woongebieden van volken. De bevolking wordt geholpen zich te ontwikkelen.
4. Europese landen betten Afrika, maar houden rekening met de woongebieden van volken, waardoor Afrika zich kan ontwikkelen.

Welke gebieden behoorden tot het Nederlandse Koninkrijk omstreeks 1900?

1. Nederlands-Indië, Nederlandse Antillen, Zuid-Afrika, Suriname
2. Nederland, Nederlands-Indië, Nederlandse Antillen, Suriname
3. Nederlands-Indië, Nederlandse Antillen, Zuid-Afrika, Suriname
4. Nederland, Nederlands-Indië, Nederlandse Antillen

Voor welke 2 redenen werden de Nederlandse kolonies gebruikt?

1. Voor de productie van grondstoffen voor de Nederlandse industrie en om slaven vandaal te halen.
2. om slaven vandaan te halen en voor nieuwe woongebieden voor de Nederlandse bevolking.
3. Voor nieuwe afzetmarkten om producten te verkopen en nieuwe woongebieden voor de Nederlandse bevolking.
4. Voor de productie van grondstoffen voor de Nederlandse industrie en als afzetmarkt om producten te verkopen.

Wat is nationalisme in de kolonies?

1. Het streven voor een eigen staat voor het eigen volk.
2. Het streven om de kolonies uit te breiden.
3. Het streven om de Europese cultuur over te nemen.
4. Het streven om alleen met je eigen nationaliteit te trouwen.

Hoe heten de mensen die streden voor afschaffing van de slavernij?

1. afschaffers
2. Abolieten
3. Abolitionisten
4. Patriotten

In welk jaar werd de slavernij in de Nederlandse kolonies afgeschaft?

1. 1804
2. 1814
3. 1863
4. 1878

Aan de slag

STAP 1

Klaar?

Vooruitblik

Huiswerk! 

Maken:

• BK: bladzijde 21-22-23
• KGT: bladzijde 22-23-24-25
  

Hoe?

• Alleen
• Vraag? Steek je vinger op
  

Goed zo!

Laat het zien aan de docent.  

Daarna: Lezen in je leesboek