Thema transport en afweer B5 Weefselvloeistof en lymfe 2023 2024

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Thema 13 Transport en afweer

13.5 Weefselvloeistof en lymfe

GTL 4

Lesverloop

1. Terugkoppelingsvragen
2. Uitleg
3. Kennisvragen
4. Zelfstandig werken 

Kennisvragen

Rode bloedcellen

1. vervoeren zuurstof en koolstofdioxide
2. zorgen voor stolling
3. bevatten fibrogeen
4. bestrijden ziekteverwekkers

Wat is bloedarmoede?

1. Tekort aan hemoglobine en dus rode bloedcellen
2. Tekort aan witte bloedcellen
3. Niets
4. Tekort aan bloedvaten

Wat doen witte bloedcellen?

1. vervoeren zuurstof
2. vervoeren afvalstoffen
3. doen niks
4. maken ziekteverwekkende stoffen onschadelijk

Welk soort bloedvat zit er verstopt bij een hartinfarct?

1. Longslagader
2. Longader
3. Kransslagader
4. Kransader

Een hartinfarct wordt veroorzaakt doordat het bloed niet genoeg zuurstof bevat

1. Juist
2. Onjuist

Als iemand vaak stress heeft, Kan dat leiden tot hartritme stoornissen

1. Juist
2. Onjuist

Wat pompt de linkerkamer door het lichaam?

1. Zuurstofarm bloed
2. Zuurstofrijk bloed
3. Rood bloed
4. Antistoffen

De linkerkamer wordt aangegeven met het cijfer ...

1. 3
2. 4
3. 7
4. 8

De linkerboezem wordt aangegeven met het cijfer ...

1. 3
2. 4
3. 7
4. 8

Leerdoel 13.5 Weefselvloeistof en lymfe

Je kan de kenmerken en functies van weefselvloeistof en lymfe noemen

Lymfevatenstelsel

• bestaat uit lymfevaten en lymfeknopen
• dient om afvalstoffen uit onze organen af te voeren

Weefselvloeistof

• Bloedplasma: water met opgeloste stoffen
• Bloedplasma uit haarvaten geperst naar cellen weefsel --> weefselvloeistof
• Gedeelte weefselvloeistof terug haarvaten in --> bloedplasma
• Gedeelte weefselvloeistof in lymfevat --> lymfe

Vorming weefselvloeistof

• wordt gevormd bij het begin van de haarvaten
• door de bloeddruk wordt vocht naar buiten geperst 
• er zit o.a. zuurstof en voedingsstoffen in opgelost
• cellen nemen die stoffen op
• cellen geven afvalstoffen, koolstofdioxide en andere, af aan de lymfevloeistof
• deel van de  weefselvloeistof wordt dan weer opgenomen in de haarvaten
• grootste deel van de weefselvloeistof wordt opgenomen in lymfevaten

Weefselvloeistof

• grootste deel van de weefselvloeistof wordt opgenomen in lymfevaten.
• lymfevaten hebben kleppen zodat de lymfe niet kan terugstromen.
• die vloeistof heet dan lymfe.
• lymfe bestaat uit: water met witte bloedcellen, en opgeloste stoffen (antistoffen, hormonen, koolstofdioxide, voedingsstoffen en zuurstof).
• lymfe wordt weggevoerd van de organen.
• lymfevaten komen samen in rechterlymfestam en borstbuis.
• die komen uit in aders onder de sleutelbeenderen en uiteindelijk komen die weer uit in de bovenste holle ader.

Lijkt op een ader

Lymfeknopen

• In de lymfeknopen wordt de ziektekiemen verwijderd, witte bloedcellen gemaakt
• Rechterlymfestam/Borstbuis -> verzamelplaats lymfe -> afgifte holle ader

Lymfeknopen

Op bepaalde plaatsen in het lichaam liggen lymfeknopen (lymfeklieren):

• Hals
• Oksels
• Liezen
• e.a.

De lymfeknopen zuiveren de lymfe van onder andere ziekteverwekkers

Kennisvragen

Wat is weefselvloeistof?

1. Vloeistof in de bloedvaten
2. Vloeistof tussen de cellen in de weefsels
3. Vloeistof in de darmen
4. Vloeistof in het verteringsstelsel

Wat zit er weefselvloeistof?

1. O2 & voedingsstoffen
2. O2, voedingsstoffen & CO2
3. O2, voedingsstoffen, afvalstoffen & CO2
4. O2, voedingsstoffen & afvalstoffen

Wat is lymfe?

1. Lymfe is hetzelfde als weefselvloeistof.
2. Vloeistof die uit de lymfevaten de weefsels in gaat.
3. Weefselvloeistof met rode bloedcellen.
4. Weefselvloeistof die in de lymfevaten is gestroomd.

Wat kan er NIET in lymfe zitten?

1. Antistoffen
2. afvalstoffen
3. Rode bloedcellen
4. Koolstofdioxide

In welke richting stroomt de lymfe in het lymfe vat van de afbeelding?

1. De lymfe stroomt in de richting van pijl P
2. De lymfe stroomt in de richting van pijl Q
3. De stroomrichting van de lymfe is niet uit de tekening af te leiden

Zelfstandig werken

Thema transport en afweer

- Opdrachten maken

- Basisstof 5

Klaar?

- Test jezelf

- Blooket spelen

Zelfstandig werken in stilte

Zelfstandig werken en fluisteren

Zelfstandig werken en overleggen