les 14 los of aan elkaar

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4v, welkom bij Nederlands! 

Kom in de lesson-up

Telefoon mee naar de les? Stop hem dan in de (telefoon)tas!

herhaling hoofdletters en leestekens

Aan elkaar of los?

1 Samenstellingen van twee of drie woorden, schrijf je over het algemeen aaneen.

• Lagelonenlanden
• De lage minimumlonen worden verhoogd.
• Hogedrukreiniger
• Onder hoge druk wordt de espresso gezet.
• Langeafstandloper
• De lange afstandloper heeft een voordeel door zijn lengte

2 Splitswerkwoorden (scheidbaar samengestelde werkwoorden) schrijf je aaneen

pianospelen, stukmaken, oproken

3 Combinaties van een voorzetsel met bijwoord of twee bijwoorden schrijf je aaneen

eroverheen, waardoor, daarboven

Aan elkaar of los?

2 Splitswerkwoorden (scheidbaar samengestelde werkwoorden) schrijf je aaneen

pianospelen, stukmaken, oproken, autorijden, uiteenspatten

3 Getallen tot duizend (in letters) en samenstellingen met honderd en duizend: vijfenveertig, dertienduizend,
maar: dertien miljard!

Aan elkaar of los?

• 3 Combinaties van een voorzetsel met bijwoord of twee bijwoorden schrijf je aaneen:
• eroverheen, waardoor, daarboven
  
  

• Net als combinaties van twee voorzetsels
  bovenin, voorin, achterop
• Tenzij na het voorzetsel een voornaamwoord of zelfstandig naamwoord volgt:
  Ik zit voor in de auto, want achterin wordt ik zo snel misselijk.

Aan elkaar of los?

4 Combinaties van er, hier, daar, waar + voorzetsel (voornaamwoordelijke bijwoorden) eroverheen, waardoor, hiertussen, erdoorheen

Let op: Dit geldt niet voor voorzetsels die horen bij een splitsbaar werkwoord:
- Dat hangt ervan af. (afhangen)

- Pak je het cadeau daar in? (inpakken)

- Ik ga ervan uit dat het zal lukken. (uitgaan)

Even kijken wat je nu weet...

Quiz in de lesson-up

Log in in deze les, gebruik je eigen naam

Eerst vragen over 'aan elkaar of los' daarna ook over de vorige les.

Bovenop of boven op
'Charlie zat ... het paard'

1. bovenop
2. boven op

Dichtbij of dicht bij
'Hij is snel terug, hij woont ...'

1. dichtbij
2. dicht bij

dichtbij of dicht bij
Mijn huis staat ... school.

1. dichtbij
2. dicht bij

ondertussen of onder tussen
'... zit ik me hier stierlijk te vervelen.'

1. ondertussen
2. onder tussen

vijf miljoen of vijfmiljoen
'Ik heb ... gewonnen'

1. vijf miljoen
2. vijfmiljoen

seconde + wijzer =

1. secondenwijzer
2. secondewijzer

rogge + brood =

1. roggenbrood
2. roggebrood

spin + web=

1. spinnenweb
2. spinneweb

dronken + lap =

1. dronkenlap
2. dronkelap

Oefenen

Maak online planning 8

Klaar? 
Vervoeg de volgende werkwoorden in het Nederlands:
- deleten
- backflippen
- updaten

Tegenwoordige tijd: 1) ik ...                    Verleden tijd: 4) ik ...
                                       2) hij ...                                            5) hij ...
                                       3) wij ...                                            6) wij ...
7) Voltooid deelwoord: ...
8) Onvoltooid deelwoord: ...                9) Bijvoeglijk naamwoord:...

Oefenen

- deleten
- backflippen
- updaten

Tegenwoordige tijd: 1) ik delete                    Verleden tijd: 4) ik deletete
                                       2) hij deletet                                     5) hij deletete
                                       3) wij deleten                                        6) wij deleteten
7) Voltooid deelwoord: gedeletet
8) Onvoltooid deelwoord: deletend                9) Bijvoeglijk naamwoord: gedeletete

Oefenen

- backflippen
- backflippen
- updaten

Tegenwoordige tijd: 1) ik backflip                    Verleden tijd: 4) ik backflipte
                                       2) hij backflipt                                    5) hij backflipte
                                       3) wij backflippen                                        6) wij backflipten
7) Voltooid deelwoord: gebackflipt
8) Onvoltooid deelwoord: backflippend          9) Bijvoeglijk naamwoord: gebackflipte

Oefenen

- updaten
- backflippen
- updaten

Tegenwoordige tijd: 1) ik update                Verleden tijd: 4) ik updatete
                                       2) hij updatet                                   5) hij updatete
                                       3) wij updaten                                       6) wij updateten
7) Voltooid deelwoord: geüpdatet
8) Onvoltooid deelwoord: updatend         9) Bijvoeglijk naamwoord: geüpdatete