Week 11: voornaamwoorden-voorzetsels-bijwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Nederlands - V1A

Leg klaar: chromebook

Deze les gaat over grammatica woordsoorten

LESDOELEN:

• Je leert het verschil tussen het persoonlijk voornaamwoord

en het bezittelijk voornaamwoord en je kunt deze herkennen en benoemen.

• Je kan voorzetsels herkennen en benoemen.
• Je kan bijwoorden herkennen en benoemen.

De

Wat weet je nog over eerder geleerde woordsoorten?
Sleep de woorden uit de zin hierboven naar het juiste vakje

leukste

leerling

heeft

een

mooie

fiets!

Zelfstandig naamwoord

Bepaald lidwoord

Onbepaald lidwoord

Bijvoeglijk naamwoord

persoonlijk voornaamwoord
(pers.vnw.)

bezittelijk voornaamwoord
(bez.vnw.)

Voornaamwoorden

Voornaamwoorden zijn woorden die verwijzen naar personen, dieren of andere zelfstandige dingen.

Een persoonlijk voornaamwoord duidt een persoon, dier of ding aan: ik ben nerveus, hij is lief, ze zijn groot

Een bezittelijk voornaamwoord geeft aan van wie iets is:
mijn fiets, haar vriendin, hun moeder

Persoonlijk voornaamwoord

Bezittelijk voornaamwoord

persoonlijk voornaamwoord

#kan onderwerp zijn

Ik ga samen met hem op reis.

#geen onderwerp

Ik ga samen met hem op reis.

TIP:

Een pers. vnw. kun je vervangen door een naam

bezittelijk voornaamwoord

# geeft een bezit aan

Dit zijn mijn schoenen.

# samen met een zelfstandig naamwoord (vaak ervoor)
haar trui

TIP:

vervangbaar door: zijn/haar

even inzoomen op "het"

Let op: "het" is een persoonlijk voornaamwoord (3de pers. enk.), MAAR "het" kan ook een bepaald lidwoord zijn!!

Het nieuwe boek van Anna Woltz is heel spannend, ik heb het met veel plezier gelezen. 

• het nieuwe boek: 'het' is een BLW (bepaald lidwoord)
• ik heb het gelezen: 'het' is een pers.vnw.

Benoem de woordsoorten
1. Is dat uw koffertje? (uw)
2. U bent het nooit met mij eens. (u)

1. 1 = bezittelijk 2 = bezittelijk
2. 1 = persoonlijk 2 = bezittelijk
3. 1 = bezittelijk 2 = persoonlijk
4. 1 = persoonlijk 2 = persoonlijk

De woorden 'ik, mij, wij' zijn voorbeelden van persoonlijke voornaamwoorden.

1. Waar
2. Niet waar

Welke van de onderstaande voorbeelden bevat een persoonlijk voornaamwoord?

1. Jouw verhaal
2. Het verhaal van jou
3. Onze telefoon
4. Geef elkaar een hand

Door welke persoonlijke voornaamwoorden kun je de personen in deze zin vervangen?

2. Mijn moeder heeft Mick straf gegeven.

1. Zij + hij
2. Zij + hem
3. Haar + hij
4. Haar + hem

Vertel me eens op welke camping jullie je vakantie hebben doorgebracht.

1. me=pers jullie=bez je=pers
2. me=bez jullie=pers je=bez
3. me=pers jullie=pers je=bez
4. me=bez jullie=bez me=bez

Volgens jou wil jullie vriend uit Urk jouw zeilbootje dus graag kopen.

1. jou=pers jullie=pers jouw=bez
2. jou=pers jullie=bez jouw=bez
3. jou=bez jullie=pers jouw=bez
4. jou=bez jullie=bez jouw=bez

Die moeder van haar heeft mij goed geholpen.

1. haar=bez mij=pers
2. haar=pers mij=bez
3. haar=pers mij=pers
4. haar=bez mij=bez

Welke kapper heeft voor haar al die kraaltjes in haar haar gevlochten?
heeft - 1e haar - 2e haar - 3e haar =

1. zww-pers-bez-pers
2. zww-pers-bez-zn
3. hww-pers-bez-pers
4. hww-pers-bez-zn

voorzetsel

Voorzetsels 

... geven plaats, tijd of oorzaak/reden aan

tijdens, gedurende

om, vanwege, wegens

Werkwoorden met vast voorzetsel

houden van

bang zijn voor  

deelnemen aan 

gek zijn op

luisteren naar

lijken op

Let op bij scheidbare werkwoorden

uitleggen                                             legt uit

afwassen                                              wast af

opruimen                                               ruimt op

              

...tot hier de theorie!

bijwoord

Een bijwoord zegt meestal iets over een ander woord:

- werkwoord : Senna hockeyt fantastisch.

- bijvoeglijk naamwoord: Senna heeft een heel mooie hockeystick

- ander bijwoord (Senna kan ook bijzonder snel rennen)

- plaats/tijd/vraagwoorden/overige woorden (zie volgende slide)

LET OP:

Een bijwoord (BW) zegt nooit iets over een ZN !!(dan is het een bijvoeglijk naamwoord) 

Een sterke man : sterke = BN

Een hele sterke man: hele = BW, sterke = BN

Wat is het bijwoord in deze zin?

'Dat is een bijzonder grappig filmpje!'

1. bijzonder
2. een
3. dat
4. grappig

Bedenk een zin waarbij het bijwoord meer informatie geeft over een bijvoeglijk naamwoord.

Wij = niet geleerd

houden = WW (ZWW)

er = overig

heel = BW (zegt iets over BW)

erg = BW (zegt iets over WW)

van = VZ

om = VZ

tijdens = VZ

de = LW (BLW)

lange = BN

pauze = ZN

een  = LW (OLW)

rondje = ZN

door  = VZ

de = LW (BLW)

verlaten = BN

school  = ZN

te  = overig

lopen = WW (ZWW)

Meneer = ZN

De  = ZN (onderdeel van een naam)

Vries = ZN

heeft  = WW (HWW)

de = BLW

bijzonder = BW (zet iets over BN) 

leuke = BN

opdracht  = ZN

uitgesteld = WW (ZWW)

tot = VZ

na = VZ

het = BLW

heerlijk = BW (zegt iets over BN)

lange = BN

paasweekend = ZN

maar = overig

de = LW (BLW)

leerlingen = ZN 

hebben = WW (HWW)

al = overig

hard = BW (zegt iets over WW)

aan = VZ

de = LW (BLW)

opdracht = ZN

gewerkt = WW (ZWW)

Bedenk een zin waarin alle woordsoorten die je geleerd hebt minimaal 1 keer voorkomen.
ZN, BN, WW, LW, VZ, BW, pers.vnw., bez.vnw.