3H 4.5 vd/td als bn en bijzondere tekens

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

4.5 spelling

vd/td als bijvoeglijk naamwoord

bijzondere tekens

Voltooid deelwoord, tegenwoordig deelwoord of persoonsvorm? Sleep de werkwoorden naar het juiste vakje.

voltooid deelwoord

tegenwoordig deelwoord

persoonsvorm

rennend

gevlogen

wordt

gebeurt

gebeurd

vallend

vergrotend

beviel

verhuisd

Herhaling vd en td

vd van sterke ww: eindigt op -en                            gewonnen

vd van zwakke ww: eindigt op -t of -d                  gepakt

                                                                                                verhuisd

td: hele ww + -d

vd en td als bijvoeglijk naamwoord

vd van een sterk ww: gewoon overschrijven

gewonnen -> de gewonnen race

vd en td als bijvoeglijk naamwoord

vd van een zwak ww: soms overnemen, soms + -e

gepakt -> een gepakt tussendoortje, de gepakte boef

verhuisd -> een verhuisd meisje, het verhuisde meisje 

vd en td als bijvoeglijk naamwoord

Bijvoeglijke naamwoorden schrijf je altijd zo kort mogelijk:

rood -> de rode kat

Dat geldt ook voor bn gemaakt van werkwoorden:

vergroot -> de vergrote foto

gebakken
Lust jij ook ... banaan?

1. gebakke
2. gebakken

lopend
Dat nieuws ging als een ... vuurtje!

1. lopend
2. lopent
3. lopende
4. lopente

gevreesd
Zij zijn ... piraten.

1. gevreesd
2. gevreesde
3. gevreesden

informeren (td)
Dit is een ... tekst.

1. geïnformeerd
2. informerend
3. geïnformeerde
4. informerende

braden (vd)
Wij eten vanavond dat ... kippetje.

1. gebraad
2. gebraadden
3. gebrade
4. gebraden

praten (td)
Heb jij ook die ... parkiet gezien?

1. gepraatte
2. pratend
3. gepraten
4. pratende

schokken (vd)
Die film zorgde voor ... bezoekers

1. geschokde
2. geschokte
3. geschokden
4. geschokten

Bijzondere tekens: het koppelteken

Gebruik je:

- bij klinkerbotsing                                                         auto-ongeluk

- na een afkorting in een samenstelling              ANWB-paar

- bij een samenstelling met een woordgroep   zwart-witfoto

- na Griekse / Latijnse voorvoegsels                      ex-militair

- in groepen/projectie die naar een persoon 

zijn vernoemd                                                                    zaak-Bouterse

Bijzondere tekens: het weglatingsteken

Gebruik je als je een deel van een woord weglaat, dat ergens anders in de zin terug te vinden is.

Ik sport op maandag- en woensdagavond.

Hij houdt van actieboeken en -films.

Mijn moeder koopt jonge en oude kaas.

Bijzondere tekens: de apostrof

Gebruik je:

- als weglatingsteken                                                           's ochtends

- bij bezitsvormen die eindigen op -a, -i, -o, -u, -y   Kelly's hondje

- bij bezitsvormen die eindigen op een sis-klank    Cas' tas

- bij meervoud van woorden op -a, -i, -o, -u en -y    ski's

- bij verkleinwoorden op -y                                                 lolly'tje

- bij een afleiding van een afkorting                              cc'tje

Bijzondere tekens: het trema

Gebruik je om verkeerde uitspraak te voorkomen.

financien -> financiën

Extra e als de klemtoon op de laatste lettergreep ligt.

kopieën

zeeën

melodieën

Bijzondere tekens: accenten

Komen voor bij leenwoorden:

accent aigu                   coupé

accent grave                première

accent circonflex       enquête

Komt soms ook voor bij het weglaten van een medeklinker:

lang geleên (lang geleden)

ruine

1. ruine
2. ruíne
3. ruìne
4. ruïne

concierge

1. conciérge
2. concièrge
3. conciërge
4. conciêrge

gene

1. gène
2. géne
3. gêne
4. gene

symfonie (meervoud)

1. symfoniën
2. symfoniëen
3. symfonieën

porie (meervoud)

1. poriën
2. poriëen
3. porieën

Sara's tas

1. goed
2. fout

vwo'er

1. goed
2. fout

MBO docent

1. goed
2. fout

bureauaccessoire

1. goed
2. fout