Thema 2: Centrum-Periferie

Startklaar:
  • Plattegrond
  • Schrift + pen op tafel
  • Telefoon / laptop weg
Raam
Deur
1 / 23
suivant
Slide 1: Diapositive
AardrijkskundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

Cette leçon contient 23 diapositives, avec diapositives de texte et 1 vidéo.

Éléments de cette leçon

Startklaar:
  • Plattegrond
  • Schrift + pen op tafel
  • Telefoon / laptop weg
Raam
Deur

Slide 1 - Diapositive

Centrum-Periferie

Les 1

Slide 2 - Diapositive

Programma
Deel 1
  • Terugblik landen indicatoren 
  • Uitleg thema 2
  • 15 minuten zelfstandigwerken

Deel 2:
  • Examentraining 

Praktische opdracht:
 - Na de meivakantie Go/No Go feedback
- Wil je in de vakantie eraan werken,
vandaag voor 12:00 sturen

Slide 3 - Diapositive

Lesdoel(en)
Aan het einde van de week kan ik: 
  • uitleggen hoe de basis van de mondiale centrum-periferie verhouding is gelegd
  • de veranderingen omschrijven in de mondiale centrum-periferie verhoudingen door de verschuivingen in de internationale arbeidsverdeling
  • voor een aantal landen de positie in het centrum-periferiemodel bepalen en de effecten van globalisering herkennen en verklaren

Slide 4 - Diapositive

Terugblik: Landen indicatoren
Het vergelijken en categoriseren van landen is mogelijk door gebruik te maken van indicatoren. Aan de hand van verschillende indicatoren kun je tot een verschillende indeling komen.



Opdracht
Maak de algemene regels correct. Kies uit de dikgedrukte woorden: hoger of lager? 2 minuten de tijd. 

Slide 5 - Diapositive

Hoe hoger... Hoe lager? 
  • Hoe hoger het economisch ontwikkelingspeil van een land is, des te <hoger/lager> zijn de geboorte- en sterftecijfers
  • Naarmate het economisch ontwikkelingspeil van een land hoger is, werkt een <groter/kleiner> deel van de beroepsbevolking in de landbouw en een <groter/kleiner> deel in de formele dienstensector.
  • Hoe hoger het economische ontwikkelingspeil van een land, hoe <hoger/lager> de verstedelijlkingsgraad en hoe <hoger/lager> het verstedelijkingstempo. 
timer
2:00

Slide 6 - Diapositive

Algemene regels

  • Hoe hoger het economisch ontwikkelingspeil van een land is, des te lager zijn de geboorte- en sterftecijfers
  • Naarmate het economisch ontwikkelingspeil van een land hoger is, werkt een kleiner deel van de beroepsbevolking in de landbouw en een groter deel in de formele dienstensector.
  • Hoe hoger het economische ontwikkelingspeil van een land, hoe hoger de verstedelijlkingsgraad en hoe lager het verstedelijkingstempo. 
Schrijf de algemene regels over in je schrift

Slide 7 - Diapositive

Wereldsysteem 
  • Op basis van  
  • kan je de wereld indelen in een systeem
    met centrum, periferie en semi-periferie. 
economische indicatoren
BNP / BBP
Indeling eroepsbevolking in sectoren
Opdracht
Schrijf voor jezelf een definitie van 
centrum - periferie - semi-periferie 

Slide 8 - Diapositive

Wereldsysteem
Centrum
Semi-periferie
Periferie
- rijker
- grote dienstensector
- veel vraag naar goedkope producten en voedsel
- opkomende landen (economie)
- aandeel landbouw neemt af, groeiende industrie
- kenmerken van zowel centrum als periferie
- armere landen
- leveren grondstoffen en voedsel aan semi-p en centrum.
- vaak afhankelijk van 1 product
Nederland
India
Sudan 

Slide 9 - Diapositive

Wereldsysteem: hoe ontstaan?
  • Koloniale periode: kolonieën (periferie) leverde grondstoffen voor het moederland (centrum). Centrum had economische en politieke macht. 

  • MAAR: de verhoudingen veranderen
    door de veranderingen in de 
Internationale arbeidsverdeling
De verdeling van werk over de verschillende landen

Slide 10 - Diapositive

Verstedelijking
  • Periferie en Semi-P groeien snel --> ontstaan megasteden

  • Hoe meer ontwikkeling = hoger urbanisatiegraad, lager tempo

  • Dus:
    Centrumlanden = hoge urbanisatiegraad, lager tempo
    Periferie = lagere urbanisatiegraad, hoger tempo 
Waarom groeien die steden zo snel?
  1. Natuurlijke bevolkingsgroei
  2. Hoog vestiginsgoverschot (mensen migreren op zoek naar beter werk)

Slide 11 - Diapositive

Zelfstandig aan het werk
  • Examenopstelling: tafels uit elkaar
  • In stilte, zelfstandig werken.
  • Heb je een vraag, steek je hand op 
timer
15:00
- Lees samenvatting p.9 en 10
- Maak opdrachten p.11
- Klaar: oefen quizlet

Slide 12 - Diapositive

  Schuif je tafeltje terug en check je antwoorden 
1
Centrum = rijke, kapitalistische landen. Deze hebben veel vraag naar goedkope producten en voedsel.

Periferie  = achtergestelde arme landen. Deze leveren grodnstoffen en voedsel aan de semi-periferie en centrumlanden in ruil voor geld en goederen. Veel periferielanden zijn afhankelijk van de export van één/enkele grondstoffen/producten. 

Semi-periferie = opkomende landen op economisch gebied. Hier neemt aandeeel van de ladnbouw af en van de industrie toe. Ze hebben kenmerken van centrum en periferie. 
2
Exploitatiekolonie = kolonie die vooral diende om grondstoffen en materialen te leveren aan het overheersende land
3
Vestigingskolonie = gebied overzee dat als doel had om als vestigingsgebied voor Europeanen te functioneren. 

Slide 13 - Diapositive

  Schuif je tafeltje terug en check je antwoorden 
4
Hoe beter een land is ontwikkeld, des te hoger is de urbanisatiegraad en des te lager is het urbanisatietempo

5
Voorbeelden:
- Arme landen hebben een hoge natuurlijke bevolkingsgroei, daarom groeien steden. Dit komt door een geboorteoverschot.
- Steden in arme landen hebben een hoog vestigingsoverschot. Migranten gaan op zoek naar beter werk en betere leefomstandigheden. Dit gebeurt vaak vanaf het platteland naar de steden toe. 

6
Voorbeelden:
Overvolle wegen, slechte riolering, tekort aan onderijws, tekort aan gezondheidszorg, onvoldoende woningen

Slide 14 - Diapositive

5 minuten pauze

Slide 15 - Diapositive

Examentraining
  1. Filmpje en invullen tabel 
  2. Examenvragen maken 

Slide 16 - Diapositive

Neem dit over in je schrift
Indicatoren
Centrum
Semi-Periferie
Periferie
BNP per hoofd
HDI

% landbouw
% diensten
Levensverwachting
Leeftijdsopbouw
Demografische transitie fase
BNP, levensverwachting, analfabetisme

Slide 17 - Diapositive

Slide 18 - Vidéo

Examentraining
  • Maak de vragen (p.12)  alleen of met je buurman/vrouw
  • Schrijf je antwoord op 
timer
10:00

Slide 19 - Diapositive

Globalisering van Nike
Semi-periferie
1p
De lonen zijn (relatief) laag in deze landen.
1p

Slide 20 - Diapositive

Voorbeelden:
  • Steeds meer plattelandsbewoners zullen voor werk naar de steden trekken en in de dichtbebouwde (krotten)wijken terechtkomen.
  • In de steden vindt door de (hoge) natuurlijke bevolkingsgroeiverdichting plaats / neemt de bewoningsgraad in huizen toe.
1p
Voorbeeld:
  • Mensen worden rijker. De rijkere middenklasse zal verhuizen / suburbaniseren (naar deruimer opgezette wijken aan de randen van de steden). 
1p
De bevolkingsdichtheid in stedelijke gebieden zal in semi-perifere landen de komende decennia toenemen.

Argument voor:                                     Argument tegen: 

Slide 21 - Diapositive

Lesdoel(en) check
Aan het einde van de week kan ik: 
  • uitleggen hoe de basis van de mondiale centrum-periferie verhouding is gelegd
  • de veranderingen omschrijven in de mondiale centrum-periferie verhoudingen door de verschuivingen in de internationale arbeidsverdeling
  • voor een aantal landen de positie in het centrum-periferiemodel bepalen en de effecten van globalisering herkennen en verklaren

Slide 22 - Diapositive

Fijne vakantie!

Slide 23 - Diapositive