Les 6 Uitdrukkingen – figuurlijk taalgebruik

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1,2

Uitdrukkingen – figuurlijk

taalgebruik

DOEL

FIGUURLIJK TAALGEBRUIK 

- het verschil tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik kennen

- figuurlijk taalgebruik herkennen en begrijpen

- je kunt de betekenis van uitdrukkingen opzoeken in een woordenboek

In teksten kom je vaak zinnen met figuurlijke betekenis tegen.

Om teksten goed te kunnen begrijpen, is het belangrijk om figuurlijk taalgebruik te herkennen.

Wanneer je zinnen met een figuurlijke betekenis letterlijk opvat, dan is het moeilijk om de tekst te begrijpen.

LETTERLIJK

- precies zoals het geschreven is

FIGUURLIJK

- bij wijze van spreken

- er wordt iets anders bedoeld dan er eigenlijk staat

- ookwel beeldspraak genoemd

Helaas kwam er geen kip naar de gratis tennisles

LETTERLIJK

Er kwamen geen kippen naar de gratis tennisles

Helaas kwam er geen kip naar de gratis tennisles

FIGUURLIJK

Er kwam helemaal niemand naar de gratis tennisles

UITDRUKKINGEN

- combinatie van woorden die samen een eigen,

soms figuurlijke, betekenis hebben

- als je niet weet wat een uitdrukking betekent, dan zoek je in het woordenboek naar het eerste belangrijke woord uit de uitdrukking

Tim en Tom kunnen heel goed samen door één deur.

Wat is de letterlijke betekenis?

Tim en Tom kunnen heel goed samen door één deur.

Bij welk woord zoek je in het woordenboek naar
de figuurlijke betekenis?

Tim en Tom kunnen heel goed samen door één deur.

Zoek de betekenis en schrijf op.

Je raadt nooit wie ik gisteren tegen het lijf liep in de stad.

Wat is de letterlijke betekenis?

Je raadt nooit wie ik gisteren tegen het lijf liep in de stad.

Bij welk woord zoek je in het woordenboek naar
de figuurlijke betekenis?

Je raadt nooit wie ik gisteren tegen het lijf liep in de stad.

Zoek de betekenis en schrijf op.

Mieke heeft thuis de vinger in de pap.

Wat is de letterlijke betekenis?

Mieke heeft thuis de vinger in de pap.

Bij welk woord zoek je in het woordenboek naar
de figuurlijke betekenis?

Mieke heeft thuis de vinger in de pap.

Zoek de betekenis en schrijf op.

Lees de tekst

Dit verhaal zuig ik uit mijn duim.

De twee voetbalvrienden Geer en Ger kunnen meestal heel goed samen door één deur. Ze steunen elkaar door dik en dun.

Ze hebben ruzie als er een van de twee met het verkeerde been uit bed is gestapt. Als hun team een wedstrijd verliest, dan zijn de rapen gaar. Niets is goed en ze maken van een mug een olifant.

Gelukkig gaat dat snel voorbij en is alles weer koek en ei.

Zuig ik uit mijn duim

1. altijd, onvoorwaardelijk
2. goed met elkaar overweg kunnen
3. verzin
4. maken van niets een groot probleem

Samen door één deur

1. altijd, onvoorwaardelijk
2. goed met elkaar overweg kunnen
3. is het gedaan, is het zover gekomen
4. maken van niets een groot probleem

Door dik en dun

1. altijd, onvoorwaardelijk
2. met een slecht humeur de dag beginnen
3. is het gedaan, is het zover gekomen
4. maken van niets een groot probleem

Met het verkeerde been uit bed gestapt

1. uit je hoofd weten
2. met een slecht humeur de dag beginnen
3. is het gedaan, is het zover gekomen
4. maken van niets een groot probleem

Dan zijn de rapen gaar

1. uit je hoofd weten
2. doen alsof je van niets weet
3. is het gedaan, is het zover gekomen
4. maken van niets een groot probleem

Maken van een mug een olifant

1. iemand respecteren hoe hij is
2. doen alsof je van niets weet
3. is het gedaan, is het zover gekomen
4. maken van niets een groot probleem

Alles weer koek en ei

1. iemand respecteren hoe hij is
2. doen alsof je van niets weet
3. is het goed tussen die twee
4. maken van niets een groot probleem

Maak de uitdrukking af:

Iemand voor vol ....

1. aanzien
2. geven
3. bloedt
4. hebben

Maak de uitdrukking af:

Een appeltje voor de dorst ...

1. kennen
2. geven
3. bloedt
4. hebben

Maak de uitdrukking af:

Zijn schaapjes op het droge ...

1. kennen
2. geven
3. bloedt
4. hebben

Maak de uitdrukking af:

Met twee maten ...

1. kennen
2. geven
3. bloedt
4. meten

Maak de uitdrukking af:

Doen alsof je neus ...

1. kennen
2. geven
3. bloedt
4. meten

Maak de uitdrukking af:

Iets in de oren ...

1. kennen
2. stoppen
3. knopen
4. meten

Kort verhaal: In het magazijn

In het magazijn

Reinier Essink, manager van een grote drogisterijwinkel

Over: seksuele normen en waarden, seksisme, grensoverschrijding;

wettelijke grenzen en persoonlijke grenzen, vertrouwen.

 

Praatvragen

1. Hoe is het zelfbeeld van Reinier? Wat vindt hij van zichzelf? Klopt zijn

zelfbeeld, volgens jou?

2. Wat vindt Reinier van Kadisha? Hoe beoordeelt hij haar?

3. Reinier doet een aantal dingen die tegenstrijdig zijn. Bijvoorbeeld: hij zegt dat hij altijd klaarstaat voor zijn personeel, maar als er een werkneemster is met anorexia, stuurt hij haar onmiddellijk weg. Hij zegt dus iets anders, dan wat hij doet. Kun je nog meer voorbeelden opnoemen in dit verhaal waar Reinier iets anders doet, dan hij zegt?

4. In dit verhaal overschrijdt Reinier grenzen. Welke grenzen overschrijdt hij? Wat vind je daarvan?

5. Ook Kadisha overschrijdt grenzen. Welke grenzen overschrijdt zij? Wat vind je daarvan?

 6. Herken je vooroordelen over vrouwen bij Reinier? Dat kan gaan over het gedrag of eigenschappen van vrouwen. Zo ja, welke vooroordelen zijn dat? Zijn deze vooroordelen positief of negatief, volgens jou?

 7. Kadisha heeft een baantje bij Reinier in de drogisterij. Wat zou jij doen, als je een baan had, en jouw baas gedroeg zich op dezelfde manier als Reinier? Wat kan Kadisha doen in zo’n situatie? Wat zijn haar mogelijkheden?

 

Reinier? Wat kan Kadisha doen in zo’n situatie? Wat zijn haar

mogelijkheden?

Studiemeter

STUDIEMETER / 3F /  STIJL/ 

SPREEKWOORDEN/ UITDRUKKINGEN/

SPREEKWOORDEN/UITDRUKKINGEN-BETEKENISSEN

BETEKENISSEN-SPREEKWOORDEN/ UITDRUKKINGEN