2 M3 Woordenschat: figuurlijk taalgebruik

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

DOEL

FIGUURLIJK TAALGEBRUIK 

- het verschil tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik kennen

- figuurlijk taalgebruik herkennen en begrijpen

- je kunt de betekenis van uitdrukkingen opzoeken in een woordenboek

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS

Doe oortjes in

en bekijk het volgende filmpje!

In teksten kom je vaak zinnen met figuurlijke betekenis tegen.

Om teksten goed te kunnen begrijpen, is het belangrijk om figuurlijk taalgebruik te herkennen.

Wanneer je zinnen met een figuurlijke betekenis letterlijk opvat, dan is het moeilijk om de tekst te begrijpen.

LETTERLIJK

- precies zoals het geschreven is

FIGUURLIJK

- bij wijze van spreken

- er wordt iets anders bedoeld dan er eigenlijk staat

- ookwel beeldspraak genoemd

Helaas kwam er geen kip naar de gratis tennisles

LETTERLIJK

Er kwamen geen kippen naar de gratis tennisles

Helaas kwam er geen kip naar de gratis tennisles

FIGUURLIJK

Er kwam helemaal niemand naar de gratis tennisles

UITDRUKKINGEN

- combinatie van woorden die samen een eigen,

soms figuurlijke, betekenis hebben

- als je niet weet wat een uitdrukking betekent, dan zoek je in het woordenboek naar het eerste belangrijke woord uit de uitdrukking

Tim en Tom kunnen heel goed samen door één deur.

Wat is de letterlijke betekenis?

Tim en Tom kunnen heel goed samen door één deur.

Bij welk woord zoek je in het woordenboek naar
de figuurlijke betekenis?

Tim en Tom kunnen heel goed samen door één deur.

Zoek de betekenis en schrijf op.

Je raadt nooit wie ik gisteren tegen het lijf liep in de stad.

Wat is de letterlijke betekenis?

Je raadt nooit wie ik gisteren tegen het lijf liep in de stad.

Bij welk woord zoek je in het woordenboek naar
de figuurlijke betekenis?

Je raadt nooit wie ik gisteren tegen het lijf liep in de stad.

Zoek de betekenis en schrijf op.

Mieke heeft thuis de vinger in de pap.

Wat is de letterlijke betekenis?

Mieke heeft thuis de vinger in de pap.

Bij welk woord zoek je in het woordenboek naar
de figuurlijke betekenis?

Mieke heeft thuis de vinger in de pap.

Zoek de betekenis en schrijf op.

Lees de tekst

Dit verhaal zuig ik uit mijn duim.

De twee voetbalvrienden Geer en Ger kunnen meestal heel goed samen door één deur. Ze steunen elkaar door dik en dun.

Ze hebben ruzie als er een van de twee met het verkeerde been uit bed is gestapt. Als hun team een wedstrijd verliest, dan zijn de rapen gaar. Niets is goed en ze maken van een mug een olifant.

Gelukkig gaat dat snel voorbij en is alles weer koek en ei.

zuig ik uit mijn duim

1. altijd, onvoorwaardelijk
2. goed met elkaar overweg kunnen
3. verzin
4. maken van niets een groot probleem

samen door één deur

1. altijd, onvoorwaardelijk
2. goed met elkaar overweg kunnen
3. is het gedaan, is het zover gekomen
4. maken van niets een groot probleem

door dik en dun

1. altijd, onvoorwaardelijk
2. met een slecht humeur de dag beginnen
3. is het gedaan, is het zover gekomen
4. maken van niets een groot probleem

met het verkeerde been uit bed gestapt

1. uit je hoofd weten
2. met een slecht humeur de dag beginnen
3. is het gedaan, is het zover gekomen
4. maken van niets een groot probleem

dan zijn de rapen gaar

1. uit je hoofd weten
2. doen alsof je van niets weet
3. is het gedaan, is het zover gekomen
4. maken van niets een groot probleem

maken van een mug een olifant

1. iemand respecteren hoe hij is
2. doen alsof je van niets weet
3. is het gedaan, is het zover gekomen
4. maken van niets een groot probleem

alles weer koek en ei

1. iemand respecteren hoe hij is
2. doen alsof je van niets weet
3. is het goed tussen die twee
4. maken van niets een groot probleem

Maak de uitdrukking af:

Iemand voor vol ....

1. aanzien
2. geven
3. bloedt
4. hebben

Maak de uitdrukking af:

Een appeltje voor de dorst ...

1. kennen
2. geven
3. bloedt
4. hebben

Maak de uitdrukking af:

Zijn schaapjes op het droge ...

1. kennen
2. geven
3. bloedt
4. hebben

Maak de uitdrukking af:

Met twee maten ...

1. kennen
2. geven
3. bloedt
4. meten

Maak de uitdrukking af:

Iets op je duimpje ...

1. kennen
2. geven
3. bloedt
4. meten

Maak de uitdrukking af:

Doen alsof je neus ...

1. kennen
2. geven
3. bloedt
4. meten

Maak de uitdrukking af:

Iemand ervan langs ...

1. komen
2. geven
3. knopen
4. meten

Maak de uitdrukking af:

Iets in de oren ...

1. kennen
2. stoppen
3. knopen
4. meten

GELEERD?

FIGUURLIJK TAALGEBRUIK 

- het verschil tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik kennen

- figuurlijk taalgebruik herkennen en begrijpen

- je kunt de betekenis van uitdrukkingen opzoeken in een woordenboek

Wat wist je al?

Is er iets wat je nog niet zo goed snapt?
Zo ja, schrijf dit op.

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS