4.3

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

4.3 Rekenen met reacties

Verhouding

• Voor 40 koekjes is 100 g poedersuiker nodig.
• 
  
• Voor 60 koekjes is
• 100 * 1,5 = 150 g poedersuiker nodig
• 
  
• Roomboter voor 60 koekjes: 
• 175 g * 1,5 = 262,5 g roomboter nodig

• Hoeveel koekjes je ook maakt, de verhoudingen tussen de ingrediënten moeten gelijk blijven!

​40​​60​​=1,5

Bakpoeder

dinatriumdifosfaat (s) + natriumwaterstofcarbonaat (s) 

--> koolstofdioxide (g) + water (g) + natriumfosfaat (s)

Massaverhouding bij chemische reactie

• Massaverhouding van de reactie van bakpoeder:
• 25 g dinatriumdifosfaat reageert met 21 g natriumwaterstofcarbonaat.
• 
  
• Stel je hebt 2,5 g dinatriumdifosfaat. Hoeveel g natriumwaterstofcarbonaat heb je dan nodig? 
• 
  
• Rekenen met verhoudingen, hoe doe je dat?
• Met verhoudingstabel 

natriumwaterstofcarbonaat

natriumwaterstofcarbonaat

natriumwaterstofcarbonaat

natriumwaterstofcarbonaat

natriumwaterstofcarbonaat

natriumwaterstofcarbonaat

natriumwaterstofcarbonaat

natriumwaterstofcarbonaat

natriumwaterstofcarbonaat

natriumwaterstofcarbonaat

Hoeveel natriumwaterstofcarbonaat is nodig als je 4 g dinatriumdifosfaat hebt?

3,36 g natriumwaterstofcarbonaat

Nog 2 manieren om te rekenen

dinatriumdifosfaat + natriumwaterstofcarbonaat -->

              25 g                                   21 g

                4 g

Hoe kom je aan de massaverhouding?

Met:

• de kloppende reactievergelijking
• de molecuulmassa's
• en de wet van behoud van massa

Massaverhouding

• Massaverhouding koper en zwavel:
• Koper (s) + zwavel (s) --> kopersulfide (s)
• Cu (s) + S (s) --> CuS (s) 
• 1 atoom koper reageert met 1 atoom zwavel
• de massa van 1 atoom koper = 63,55 u
• de massa van 1 atoom zwavel = 32,06 u
• Koper en zwavel reageren in de massaverhouding  63,55 : 32,06 

Massaverhouding 

• Massaverhouding koper en zwavel:
• Koper en zwavel reageren in de massaverhouding  63,55 : 32,06 
  
• 
  

	koper	zwavel	kopersulfide
coëfficiënten in RV	1	1	1
massa in u	63,55	32,06

Massaverhouding

• Massaverhouding koper en zwavel:
• Koper en zwavel reageren in de massaverhouding  63,55 : 32,06 
  
• 
  

	koper	zwavel	kopersulfide
coëfficiënten in RV	1	1	1
massa in u	63,55	32,06	95,61

Massaverhouding

• Massaverhouding koper en zwavel:
• Koper en zwavel reageren in de massaverhouding  63,55 : 32,06 
  
• 
  

	koper	zwavel	kopersulfide
coëfficiënten in RV	1	1	1
massa in u	63,55	32,06	95,61
massa in g	63,55	32,06	95,61

63,55 u is niet gelijk aan 63,55 g, maar we hebben het hier over verhoudingen!

Nog een voorbeeld

• Magnesium en zuurstof vormt magnesiumoxide:
• 2 Mg (s)  +   O2 (g)  -->  2 MgO (s)
• massa 2 Mg = 2 * 24,31 u = 48,62 u
• massa 1 O2 = 2 * 16,00 = 32,00 u
• de massaverhouding tussen magnesium en zuurstof = 48,62 : 32,00
• de massaverhouding tussen magnesium en zuurstof = 3,04 : 2,0