9.1 en 9.2 Zouten

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H9.1 en 9.2 

Planner

	in de les	maken
do 23 feb	Zouten ( H9.1 en H9.2)	H9.1 vraag 6, 7, 9 t/m 12, 14 en H9.2 vraag 3, 5, 6, 8 en 9
vrij 24 feb	Zouten
do 9 maa	Zuren en Basen
vrij 10 maa	Zuren en Basen
do 16 maa	Zuren en Basen
vrij 17 maa	Oefentoets

 Zouten: eigenschappen van zouten 

Zouten hebben de volgende eigenschappen:

• Zouten zijn opgebouwd uit positieve en negatieve ionen
• Zouten hebben een kristalrooster
• Zouten zijn bij kamertemperatuur vast
• Zouten hebben hoge smeltpunten
• Gesmolten en opgelost geleiden zouten stroom
• vaste zouten geleiden geen stroom
• de totale lading van een zout is nul

Opbouw van zouten

Vaste zouten hebben een kristalrooster.

Naam zout:

eerst metaal, dan niet-metaal

Natrium-Chloride (rationele of systematische naam)

keukenzout (triviale naam)

Opbouw van een zout

(Stof)eigenschappen Zouten:

• Opbouw: Zouten zijn opgebouwd uit ionen (geladen deeltjes) van metaal en niet-metaal ionen. Zouten zijn ionaire stoffen.
• Geleidbaarheid: zouten geleiden in stroom in opgeloste en vloeibare vorm
• Smeltpunt: zouten hebben een hoog smeltpunt (ca. 800o C )

Opbouw Zouten:

Niet-metaal-ionen: 

• negatief geladen.
• naam enkelevoudige ionen eindigen op  -ide
• veel samengesteld: namen uit je hoofd kennen)

Naamgeving van een zout

• Systematische naam: naam van het positieve ion + naam van het negatieve ion.
• Let daarbij op eventuele Romeinse cijfers
• Vb: ijzer(III)chloride
• Vb: aluminiumoxide
• Triviale naam: Binas tabel 66A
• Vb: fluoriet ( = calciumfluoride)

de naam van een zout

de naam van een zout geef je door de naam van het positieve ion en de naam van het negatieve ion aan elkaar te plakken

Al₂O₃ heet dus aluminiumoxide

Geheugen opfrissen: zouten

• Een zout bestaat uit ionen (geladen deeltjes)
• Altijd evenveel positieve als negatieve lading

Verhoudingsformule zouten

Een verbinding van ionen (geladen deeltjes)= een zout

een zout bestaat uit een metaal en een niet metaal

Verhouding:

1. Schrijf de naam van het zout op
2. Zet de symbolen van de ionen tussen haakjes achter elkaar
3. Maak de + en - lading kloppend
4. Vereenvoudig (lading weg, haakjes weg waar mogelijk)
   

 opstellen verhoudingsformule van een zout
(volg altijd het 4 stappenplan!)

1. noteer de naam vh zout                                                       1) natriumoxide
2. symbolen ionen tussen haakjes                                       2)   (Na⁺)(O^2-)
3. totale lading gelijk maken                                                    3)   (Na⁺)₂(O^2-)  
4. als je haakjes weg kunt werken doe dat:                       4)    Na₂O(s)
   
   bij samengestelde ionen kun je vaak niet alle haakjes wegwerken !
   zoals bij lood(II)nitraat  =  Pb(NO3)2(s)

Oplosbaarheid van Zouten 

Oplosbaarheid = aantal gram kan je maximaal oplossen in 1 L

Tabel 35 binas:

1. goed oplosbaar = g (meer dan 10 g / L)

2. matig oplosbaar = m (1 tot 10 g / L)

3. slecht oplosbaar = s (minder dan 1 g / L)

Oplosbaarheid Magnesiumchloride

-------->

 |

\/

Oplosbaarheid Magnesiumchloride

-------->

 |

\/

Oplosbaarheid van zouten

Verzadiging

• Zout-oplossing is verzadigd wanneer je geen zout meer kan oplossen.
• Sommige zouten lossen maar een heeeeeel klein beetje op --> S
• Sommige zouten lossen maar voor een gedeelte op --> M
• Sommige zouten lossen goed op --> G, maar niet oneindig.

• Je kan veel natriumchloride (keukenzout) oplossen, maar niet vele kilo's in 1 liter water. Maximaal 359 g / L
  

Oplosvergelijking van een zout

• BaCl₂ bestaat uit Ba²⁺ en 2 Cl^-
• Oplosvergelijking: BaCl₂ -> Ba²⁺ + 2 Cl^-

Het opstellen van een oplosvergelijking:

• In een oplosvergelijking zet je neer hoe een zout oplost in water.
  
• Begint altijd met vaste stof, zout is vast bij kamertemperatuur.
  
• Eindigt met alle ionen opgelost in water (aq).
  

Oplosvergelijking van een zout

• ZnBr₂ bestaat uit Zn²⁺ en 2 Br^-
• Oplosvergelijking: ZnBr_{2 (s)}  -> Zn²⁺ _(aq) + 2 Br^-_(aq) 

Het indampen van een zout:

Precies tegenovergestelde van een oplosvergelijking.

Is deze stof goed oplosbaar?

Na​2​​CO​3​​

1. ja
2. nee

Geef de oplosvergelijking van

Na​2​​CO​3​​

Kaliumsulfaat wordt gemengd met water. Wat voor mengsel ontstaat er?

1. Emulsie
2. Suspensie
3. Oplossing

De kaliumsulfaat-oplossing wordt gefiltreerd. Waar komen de ionen in?

1. In het filtraat
2. In het residu

2 zoutoplossingen mengen

Als je 2 zoutoplossingen met elkaar mengt, kunnen er 2 dingen gebeuren: 

• Het blijft een heldere oplossing: alle ionen blijven in oplossing
• Het wordt een troebele suspensie: 2 soorten ionen reageren met elkaar en worden een slecht oplosbaar zout. Dit heet een neerslag

. . . .

. . . . 

. . . .

. . . .

Als je mini-oplosbaarheidstabel alleen maar g heeft. Wat krijg je dan?

1. Een heldere oplossing waarin alle ionen opgelost zijn
2. Een troebele suspensie waarin een slecht oplosbaar zout is ontstaan

tribune-ionen

Ionen die er wel zijn maar die niet meedoen met de reactie.

Als je het neerslag filtreert dan zitten de tribune-ionen in het filtraat.

Zelf oefenen

Je mengt oplossingen van

1. koperchloride en zilvernitraat
2. kaliumchloride en natriumsulfaat
   
3. bariumchloride en natriumcarbonaat
   

Maken

Maak de opdrachten van 9.1

6, 7, 9 t/m 12 en 14 en van 9.2 

3, 5, 6, 8 en 9

Klaar?

Kom dan een nakijkblad halen

Demo

Pak pen, papier en de binas

Zoek alvast de oplosbaarheid op van kopersulfaat en van natriumcarbonaat

Oplosvergelijking

Noteer de oplosvergelijkingen van de zouten kopersulfaat en natriumcarbonaat

Neerslagreactie

Noteer de mini-oplosbaarheidstabellen van de 2 zoutoplossingen

Neerslagreactie

1. Noteer de neerslagreactievergelijking 

2. Wat zijn de tribune-ionen?

Indampvergelijking

1. Wat zit er in het filtraat?

2. Noteer de indampvergelijking