Centrale zenuwstelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Welke delen van het zenuwstelsel behoren bij het centraal zenuwstelsel?

1. Perifere zenuwen
2. Zenuwen in het ruggenmerg
3. Zenuwen in de hersenen
4. Zenuwen in ruggenmerg en hersenen

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kunnen jullie:

• De functie van een zenuwcel beschrijven.
• Benoemen waaruit het centrale zenuwstelsel bestaat.
• Het verschil benoemen tussen het sympatisch en parasympatisch zenuwstelsel.

       Het zenuwstelsel

Lesinhoud

• Zenuwcellen
• Centraal zenuwstelsel
• Perifere zenuwstelsel

Zenuwstelsel

?

Het perifere zenuwstelsel bestaat uit meer dan 100 miljard zenuwcellen die als draden door het gehele lichaam lopen. De zenuwen van het somatische zenuwstelsel verbinden de hersenen en het ruggenmerg met spieren die bewust worden aangestuurd (willekeurige spieren of skeletspieren) en met sensibele receptoren in de huid. Het autonome zenuwstelsel verbindt de hersenstam en het ruggenmerg met de inwendige organen en reguleert inwendige lichaamsprocessen die geen bewustzijn vereisen. Voorbeelden hiervan zijn de frequentie waarmee het hart samentrekt, de bloeddruk en de ademhalingsfrequentie. 

Het sympatische en het parasympatische zenuwstelsel werken samen, waarbij het ene meestal de werking van de inwendige organen activeert en het andere de werking afremt. De belangrijkste functie van het sympatische zenuwstelsel is de voorbereiding van het lichaam op een veeleisende situatie of een noodsituatie, ofwel een fight-or-flight-situatie. De belangrijkste functie van het parasympatische zenuwstelsel is de voorbereiding van het lichaam op normale situaties. Het sympatische deel vergoogt bijvoorbeeld de hartslag, bloed en ademhalingsfrequentie, terwijl het parasympatische deel deze juist verlaagt.

Zenuwstelsel

Zeer belangrijk regelmechanisme van het lichaam

Beinvloed o.a:

• Vitale functies (hartslag, bloeddruk)
• (Pijn)sensatie
• Bewegingen
• bewustzijn

Het perifere zenuwstelsel bestaat uit meer dan 100 miljard zenuwcellen die als draden door het gehele lichaam lopen. De zenuwen van het somatische zenuwstelsel verbinden de hersenen en het ruggenmerg met spieren die bewust worden aangestuurd (willekeurige spieren of skeletspieren) en met sensibele receptoren in de huid. Het autonome zenuwstelsel verbindt de hersenstam en het ruggenmerg met de inwendige organen en reguleert inwendige lichaamsprocessen die geen bewustzijn vereisen. Voorbeelden hiervan zijn de frequentie waarmee het hart samentrekt, de bloeddruk en de ademhalingsfrequentie. 

Het sympatische en het parasympatische zenuwstelsel werken samen, waarbij het ene meestal de werking van de inwendige organen activeert en het andere de werking afremt. De belangrijkste functie van het sympatische zenuwstelsel is de voorbereiding van het lichaam op een veeleisende situatie of een noodsituatie, ofwel een fight-or-flight-situatie. De belangrijkste functie van het parasympatische zenuwstelsel is de voorbereiding van het lichaam op normale situaties. Het sympatische deel vergoogt bijvoorbeeld de hartslag, bloed en ademhalingsfrequentie, terwijl het parasympatische deel deze juist verlaagt.

Zenuwcel (neuron)

Welk type zenuwcel zorgt ervoor dat spieren aangestuurd worden?

1. Bewegingszenuwcel (motorisch)
2. Gevoelszenuwcel (sensorisch)

Stelling:
Een sensorische zenuwcel vangt een prikkel op en stuurt dit door naar het centraal zenuwstelsel

1. juist
2. onjuist

Neurotransmitters 

Chemische stofjes:

Zorgen voor de overdracht van signalen van zenuwcel naar zenuwcel.

Centraal zenuwstelsel 

cerebrum  ( Cortex)

grote hersenen

Functies zijn o.a:

Verwerken informatie zintuigen

(zien, horen)

Beheersen van impulsen

Ruimtelijk inzicht

Begrijpen van taal

Limbisch systeem:

regulering emotie

tussenhersenen (diencephalon)

onderdeel lymbisch systeem

kleine hersenen ( cerebellum)

Functies zijn o.a:

Balans

Houding

Coördineren van bewegingen

hersenstam (hagedissenhersenen)

Ruggenmerg

Loopt door het wervelkanaal

Vervoeren informatie tussen de perifere zenuwen en hersenen.

Zet de woorden in het juiste vakken

Grote hersenen

(Cerebrum)

Hersenstam

(Truncus cerebri)

Kleine hersenen

(Cerebellum) 

Ruggenmerg

(Medulla spinalis)

Het perifere zenuwstelsel

Alle zenuwen die het lichaam verbinden met de hersenen of het ruggenmerg

• Autonome (onwillekeurige) zenuwstelsel.
• Animale (willekeurige) zenuwstelsel. 

Lesdoelen bereikt?

Aan het eind van deze les kunnen jullie:

• De functie van een zenuwcel beschrijven.
• Benoemen waaruit het centrale zenuwstelsel bestaat.
• Het verschil benoemen tussen het sympathisch en parasympatisch zenuwstelsel.
• 3 ziektes omschrijven die worden veroorzaakt door een probleem in het centrale zenuwstelsel.

opdracht

zoek uit:

• wat zijn de verschijnselen van parkinson en waar bevindt de ziekte zich in de hersenen
• zoek uit waar de diverse vormen van dementie gelokaliseerd zijn in de hersenen.
• wat is de Chorea van Huntinton. Waar in de hersenen begint deze ziekte. (leg uit wat die structuur inhoudt, zie Thieme)
• Waar vindt een subdurale hematoom plaats. Wat zijn de gevolgen

Deel twee neurologie

Animale of willekeurige zenuwstelsel

Onwillekeurige of vegetatieve zenuwstelsel

Vegetatieve zenuwstelsel

Sympathisch

Parasymatisch

Sympathisch zenuwstelsel →Fight or Flight

Parasympatisch zenuwstelsel → Rest & Digest

Autonome zenuwstelsel

Toepassing

Iemand valt flauw op het toilet (vasovagaal syncope)

Bij een baby een neus maagsonde inbrengen

Gebruik bètablokkers (metropolol)

Pufjes ventolin (salbutamol)

Tegen dementie: rivastigmine (exelon)

Druppels bij de oogarts (atropine)

Neusdruppels (xylometazoline)

Sleep de activiteiten naar het juiste zenuwstelsel.

Parasympatisch zenuwstelsel

Sympathisch zenuwstelsel

Maak van Thieme

Opdracht zenuwstelsel: 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 10 plus stellingen

Opdracht centraal zenuwstelsel: 4, 6, 8, 10,  plus de stellingen

Vragen?