Het zenuwstelsel MZ 304/405

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

       Het zenuwstelsel

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kunnen jullie:

• De functie van een zenuwcel beschrijven.
• Benoemen waaruit het centrale zenuwstelsel bestaat.
• Het verschil benoemen tussen het sympatisch en parasympatisch zenuwstelsel.
• 3 ziektes omschrijven die worden veroorzaakt door een probleem in het centrale zenuwstelsel.

Lesinhoud

• Zenuwcellen
• Centraal zenuwstelsel
• Perifere zenuwstelsel
• Ziektes aan het zenuwstelsel

Zenuwstelsel

?

Het perifere zenuwstelsel bestaat uit meer dan 100 miljard zenuwcellen die als draden door het gehele lichaam lopen. De zenuwen van het somatische zenuwstelsel verbinden de hersenen en het ruggenmerg met spieren die bewust worden aangestuurd (willekeurige spieren of skeletspieren) en met sensibele receptoren in de huid. Het autonome zenuwstelsel verbindt de hersenstam en het ruggenmerg met de inwendige organen en reguleert inwendige lichaamsprocessen die geen bewustzijn vereisen. Voorbeelden hiervan zijn de frequentie waarmee het hart samentrekt, de bloeddruk en de ademhalingsfrequentie. 

Het sympatische en het parasympatische zenuwstelsel werken samen, waarbij het ene meestal de werking van de inwendige organen activeert en het andere de werking afremt. De belangrijkste functie van het sympatische zenuwstelsel is de voorbereiding van het lichaam op een veeleisende situatie of een noodsituatie, ofwel een fight-or-flight-situatie. De belangrijkste functie van het parasympatische zenuwstelsel is de voorbereiding van het lichaam op normale situaties. Het sympatische deel vergoogt bijvoorbeeld de hartslag, bloed en ademhalingsfrequentie, terwijl het parasympatische deel deze juist verlaagt.

Zenuwstelsel

Zeer belangrijk regelmechanisme van het lichaam

Beinvloed o.a:

• Vitale functies (hartslag, bloeddruk)
• (Pijn)sensatie
• Bewegingen

Het perifere zenuwstelsel bestaat uit meer dan 100 miljard zenuwcellen die als draden door het gehele lichaam lopen. De zenuwen van het somatische zenuwstelsel verbinden de hersenen en het ruggenmerg met spieren die bewust worden aangestuurd (willekeurige spieren of skeletspieren) en met sensibele receptoren in de huid. Het autonome zenuwstelsel verbindt de hersenstam en het ruggenmerg met de inwendige organen en reguleert inwendige lichaamsprocessen die geen bewustzijn vereisen. Voorbeelden hiervan zijn de frequentie waarmee het hart samentrekt, de bloeddruk en de ademhalingsfrequentie. 

Het sympatische en het parasympatische zenuwstelsel werken samen, waarbij het ene meestal de werking van de inwendige organen activeert en het andere de werking afremt. De belangrijkste functie van het sympatische zenuwstelsel is de voorbereiding van het lichaam op een veeleisende situatie of een noodsituatie, ofwel een fight-or-flight-situatie. De belangrijkste functie van het parasympatische zenuwstelsel is de voorbereiding van het lichaam op normale situaties. Het sympatische deel vergoogt bijvoorbeeld de hartslag, bloed en ademhalingsfrequentie, terwijl het parasympatische deel deze juist verlaagt.

Zenuwcel (neuron)

Welk type zenuwcel zorgt ervoor dat spieren aangestuurd worden?

1. Bewegingszenuwcel (motorisch)
2. Gevoelszenuwcel (sensorisch)

Stelling:
Een sensorische zenuwcel vangt een prikkel op en stuurt dit door naar het centraal zenuwstelsel

1. juist
2. onjuist

Neurotransmitters 

Chemische stofjes:

Zorgen voor de overdracht van signalen van zenuwcel naar zenuwcel.

Centraal zenuwstelsel 

Zet de woorden in het juiste vakken

Grote hersenen

(Cerebrum)

Hersenstam

(Truncus cerebri)

Kleine hersenen

(Cerebellum) 

Ruggenmerg

(Medulla spinalis)

Welke delen van het zenuwstelsel behoren bij het centraal zenuwstelsel?

1. Perifere zenuwen
2. Zenuwen in het ruggenmerg
3. Zenuwen in de hersenen
4. Zenuwen in ruggenmerg en hersenen

Grote hersenen

Functies zijn o.a:

• Verwerken informatie zintuigen
  (zien, horen)
• Beheersen van impulsen
• Ruimtelijk inzicht
• Begrijpen van taal

Kleine hersenen

Functies zijn o.a:

• Balans
• Houding

• Coördineren van bewegingen

Ruggenmerg

Loopt door het wervelkanaal

Vervoeren informatie tussen de perifere zenuwen en hersenen.

Sympathisch zenuwstelsel →Fight or Flight

Parasympatisch zenuwstelsel → Rest & Digest

Autonome zenuwstelsel

Sleep de activiteiten naar het juiste zenuwstelsel.

Parasympatisch zenuwstelsel

Sympathisch zenuwstelsel

Welk type zenuwcel zorgt ervoor dat spieren aangestuurd worden?

1. Bewegingszenuwcel (motorisch)
2. Gevoelszenuwcel (sensorisch)

Stelling:
Een sensorische zenuwcel vangt een prikkel op en stuurt dit door naar het centraal zenuwstelsel

1. juist
2. onjuist

Neurotransmitters 

Chemische stofjes:

Zorgen voor de overdracht van signalen van zenuwcel naar zenuwcel.

Centraal zenuwstelsel 

Zet de woorden in het juiste vakken

Grote hersenen

(Cerebrum)

Hersenstam

(Truncus cerebri)

Kleine hersenen

(Cerebellum) 

Ruggenmerg

(Medulla spinalis)

Welke delen van het zenuwstelsel behoren bij het centraal zenuwstelsel?

1. Perifere zenuwen
2. Zenuwen in het ruggenmerg
3. Zenuwen in de hersenen
4. Zenuwen in ruggenmerg en hersenen

Grote hersenen

Functies zijn o.a:

• Verwerken informatie zintuigen
  (zien, horen)
• Beheersen van impulsen
• Ruimtelijk inzicht
• Begrijpen van taal

Kleine hersenen

Functies zijn o.a:

• Balans
• Houding

• Coördineren van bewegingen

Ruggenmerg

Loopt door het wervelkanaal

Vervoeren informatie tussen de perifere zenuwen en hersenen.

Het perifere zenuwstelsel

Alle zenuwen die het lichaam verbinden met de hersenen of het ruggenmerg

• Autonome (onwillekeurige) zenuwstelsel.
• Animale (willekeurige) zenuwstelsel. 

Sympathisch zenuwstelsel →Fight or Flight

Parasympatisch zenuwstelsel → Rest & Digest

Autonome zenuwstelsel

Sleep de activiteiten naar het juiste zenuwstelsel.

Parasympatisch zenuwstelsel

Sympathisch zenuwstelsel

Ziektebeelden ?

OPDRACHT

Wat is multiple sclerose, hoe ontstaat het, wat zijn de symptomen, wat is de prognose, wat zijn de behandelmogelijkheden, wat zijn de aandachtspunten als zorgverlener?

Wat is parkinson, hoe ontstaat het, wat zijn de symptomen, wat is de prognose, wat zijn de behandelmogelijkheden, wat zijn de aandachtspunten als zorgverlener?

Wat is epilepsie, hoe ontstaat het, wat zijn de symptomen, wat is de prognose, wat zijn de behandelmogelijkheden, wat zijn de aandachtspunten als zorgverlener?

 Cerebro Vasculair Accident

 (CVA)

• Ook wel beroerte genoemd
• 110 mensen per dag in Nederland (!)
• 80% infarct
• 20 % hersenbloeding

CVA of Cerebro-vasculair accident. 

Wat zijn de observatie punten bij iemand die vermoedelijk een CVA heeft?

1. Mond, Handen, Zicht
2. Gezicht, Benen, Spraak, Tijd
3. Gezicht, Armen, Spraak, Tijd
4. Mond, Armen, Zicht

Behandeling

• Bloeding --> clippen/ coilen
• Infarct --> bloedverdunners

Hersenbloeding

Herseninfarct

Coilen / clippen

Bloedverdunners

Lesdoelen bereikt?

Aan het eind van deze les kunnen jullie:

• De functie van een zenuwcel beschrijven.
• Benoemen waaruit het centrale zenuwstelsel bestaat.
• Het verschil benoemen tussen het sympathisch en parasympatisch zenuwstelsel.
• 2 ziektes omschrijven die worden veroorzaakt door een probleem in het centrale zenuwstelsel.

Vragen?