Les 1

• Nederlands
• HBO
• Studiejaar 1

Thema 1

Ik, leraar?!

De doelen van dit thema

Je krijgt inzicht in en maakt inzichtelijk hoe jij je als persoon verhoudt...

- tot je paboklas.​

- tot de pabo-opleiding.​

- tot de basisschool​

- tot de dynamische stad

De studenten hebben mogelijk de themadoelen al een keer voorbij zien komen, maar loop deze toch nog even door. Vraag eerst aan de studenten wat zij verwachten van de cursus ‘taal’ als zij deze doelen in beeld krijgen, zodat je kunt controleren hoe het met hun voorkennis gesteld is. Laat dit noteren in de chat. Indien de antwoorden die zij geven niet afdoende zijn, vul dan zelf even aan met behulp van de informatie die hierboven onder het kopje Algemeen beschreven is (of naar eigen inzicht). 

Themadoelen voor deze bijeenkomst

• De student krijgt inzicht in en maakt inzichtelijk hoe hij zich als persoon verhoudt tot zijn paboklas.​
  
• De student krijgt inzicht in en maakt inzichtelijk hoe hij zich als persoon verhoudt tot de pabo-opleiding (HR).​
  
• Je kent de taalontwikkelingsfasen en kunt deze in taaluitingen van kinderen herkennen.​
  
• Je kent twee verschillende theorieën over taalverwerving: de creatieve constructietheorie en de interactionele benadering.

De studenten hebben mogelijk de themadoelen al een keer voorbij zien komen, maar loop deze toch nog even door. Vraag eerst aan de studenten wat zij verwachten van de cursus ‘taal’ als zij deze doelen in beeld krijgen, zodat je kunt controleren hoe het met hun voorkennis gesteld is. Laat dit noteren in de chat. Indien de antwoorden die zij geven niet afdoende zijn, vul dan zelf even aan met behulp van de informatie die hierboven onder het kopje Algemeen beschreven is (of naar eigen inzicht). 

Overige doelen voor deze bijeenkomst

• Je kent de taalontwikkelingsfasen en kunt deze in taaluitingen van kinderen herkennen ;
• Je kent twee verschillende theorieën over taalverwerving; de creatieve constructietheorie en de interactionele benadering

De studenten hebben mogelijk de themadoelen al een keer voorbij zien komen, maar loop deze toch nog even door. Vraag eerst aan de studenten wat zij verwachten van de cursus ‘taal’ als zij deze doelen in beeld krijgen, zodat je kunt controleren hoe het met hun voorkennis gesteld is. Laat dit noteren in de chat. Indien de antwoorden die zij geven niet afdoende zijn, vul dan zelf even aan met behulp van de informatie die hierboven onder het kopje Algemeen beschreven is (of naar eigen inzicht). 

Verwachtingen voor dit thema

Themadoel bijeenkomst 1

De student krijgt inzicht in en maakt inzichtelijk hoe hij zich als persoon verhoudt tot zijn paboklas.

Wat weet jij nog van taal
op de basisschool?

Taalkaart

Vergelijk jullie taalkaarten in groepjes van 4​.

Per groepje noteer je 2 overeenkomsten en 2 verschillen.

Koppel de resultaten aan het eerste themadoel. Wat kunnen we zeggen over de talige diversiteit in deze paboklas? Zou dat een afspiegeling zijn van een klas op de basisschool? Waarom wel/niet?​

 ​

Bespreek ten slotte de Taalkaart zelf na. Wat is daar het nut van? Waarom hebben de studenten dit in moeten vullen? Kun je dit ook op de basisschool doen? Leg uit dat het erkennen van de moedertaal (of meerdere talen) erg belangrijk is. Het is onderdeel van je identiteit, van wie je bent etc. (naar eigen inzicht).

Functies van taal

Communicatieve of sociale taalfunctie

Conceptualiserende of cognitieve taalfunctie

Expressieve taalfunctie

Taal is communicatie: we gebruiken taal om ideeën, ervaringen en meningen over te brengen of om onze gedachten te ordenen of onze gevoelens te uiten. Voor het onderwijs kan het belangrijk zijn om boven de normale taalgebruikssituaties uit te kunnen stijgen, zodat je kunt reflecteren op taal en op hoe de taal in elkaar zit. ​

 ​

We maken onderscheid tussen drie verschillende functies van taal (blz. 28 t/m 30 Basiskennis Taalonderwijs):​

 ​

De communicatieve of sociale taalfunctie (vragen hoe laat het is)​

De conceptualiserende of cognitieve taalfunctie (bedenken waarom de coronaregels nu nog steeds gehandhaafd moeten blijven)​

De expressieve taalfunctie (grafitti op een viaduct)​

Geef een aantal voorbeelden bij elke functie.​

Bij welke functie hoort het schrijven van een gedicht?​

Communicatieve of sociale taalfunctie​

Conceptualiserende of cognitieve taalfunctie​

Expressieve taalfunctie​

 ​

Benadruk dat functies niet per se geïsoleerd voorkomen in de praktijk, maar dat zij vaak met elkaar verweven zijn.​

​

Stil

er gaan werelden ​

aan mij voorbij​

hun woorden dansen​

maar niet met mij​

​

Derek Otte​

(voormalig) stadsdichter van Rotterdam

Koppel de resultaten aan het eerste themadoel. Wat kunnen we zeggen over de talige diversiteit in deze paboklas? Zou dat een afspiegeling zijn van een klas op de basisschool? Waarom wel/niet?​

 ​

Bespreek ten slotte de Taalkaart zelf na. Wat is daar het nut van? Waarom hebben de studenten dit in moeten vullen? Kun je dit ook op de basisschool doen? Leg uit dat het erkennen van de moedertaal (of meerdere talen) erg belangrijk is. Het is onderdeel van je identiteit, van wie je bent etc. (naar eigen inzicht).

Spreken

Productief

Receptief

Primair

Secundair

Schrijven

Lezen

Luisteren

Kenmerken vroeggeleerde woorden​

• Enkelvoudig: geen samenstellingen/afleidingen etc.​                                         Bijv. berg – berghelling – gebergte​
• Basisniveau: niet te algemeen, niet te specifiek​                                                         Bijv. eerst paard, later veulen​
• Betekenis gebaseerd op ervaringscontexten: zintuigen                                         Bijv. au, zitten, appel, boek, hapje​

Koppel de resultaten aan het eerste themadoel. Wat kunnen we zeggen over de talige diversiteit in deze paboklas? Zou dat een afspiegeling zijn van een klas op de basisschool? Waarom wel/niet?​

 ​

Bespreek ten slotte de Taalkaart zelf na. Wat is daar het nut van? Waarom hebben de studenten dit in moeten vullen? Kun je dit ook op de basisschool doen? Leg uit dat het erkennen van de moedertaal (of meerdere talen) erg belangrijk is. Het is onderdeel van je identiteit, van wie je bent etc. (naar eigen inzicht).

Filmpjes over taalverwerving

• Bekijk het filmpje van de Taalcanon Hoe leert een kind zijn moedertaal? https://www.youtube.com/watch?v=bPMNewrO604 ​
• Bekijk het filmpje TED The linguistic genius of babies / Patricia Kuhl (Tip: Zet de Nederlandse (of een andere) ondertiteling aan! Klik het filmpje aan, ga naar Instellingen en klik op de gewenste taal).​
  

     https://www.youtube.com/watch?v=G2XBIkHW954 ​

Noteer voor jezelf de grote lijnen van de film die je hebt bekeken. Gebruik daarbij de volgende richtvragen: Wat zijn de opvallendste conclusies? Kun je die in verband brengen met de literatuur die je gelezen hebt? Schrijf dit met je groepje in maximaal een half A4 op.​

​

Koppel de resultaten aan het eerste themadoel. Wat kunnen we zeggen over de talige diversiteit in deze paboklas? Zou dat een afspiegeling zijn van een klas op de basisschool? Waarom wel/niet?​

 ​

Bespreek ten slotte de Taalkaart zelf na. Wat is daar het nut van? Waarom hebben de studenten dit in moeten vullen? Kun je dit ook op de basisschool doen? Leg uit dat het erkennen van de moedertaal (of meerdere talen) erg belangrijk is. Het is onderdeel van je identiteit, van wie je bent etc. (naar eigen inzicht).

Taalontwikkelingsfases en taalverwervingstheorieën​

Taalverwervingstheorieën:​

Behaviorisme​

Creatieve constructietheorie​

Interactionele theorie​

Taalontwikkelingsfases:​

Prelinguale fase​

Vroeglinguale fase​

Differentiatiefase​

Voltooiingsfase​

Bovenstaande begrippen kom je tegen in de quizlet via de QR-code. Je werkt in groepjes: slechts één van jullie ziet het goede antwoord op diens device, alleen díegene moet het juiste antwoord aanklikken. ​

​

Pas op, bij een fout antwoord moeten jullie weer helemaal opnieuw beginnen…​

​

Koppel de resultaten aan het eerste themadoel. Wat kunnen we zeggen over de talige diversiteit in deze paboklas? Zou dat een afspiegeling zijn van een klas op de basisschool? Waarom wel/niet?​

 ​

Bespreek ten slotte de Taalkaart zelf na. Wat is daar het nut van? Waarom hebben de studenten dit in moeten vullen? Kun je dit ook op de basisschool doen? Leg uit dat het erkennen van de moedertaal (of meerdere talen) erg belangrijk is. Het is onderdeel van je identiteit, van wie je bent etc. (naar eigen inzicht).

Jeugdliteratuur

Pitch jouw boek!

Volgende bijeekomst

​Leeswerk​

Lees onderstaande literatuur die bij deze les hoort, zodat je de les kunt volgen en de opdrachten uit kunt voeren. ​

Let op! Gebruik het invulblad “Het taalsysteem” tijdens het lezen van de literatuur.​

Huizenga & Robbe, 2023​

10.1 Het taalsysteem (blz. 213 + 214) ​

10.1.1 Fonologie (blz. 214 t/m 2016)​

10.1.2 Morfologie (blz. 216 t/m 219)​

10.1.3 Syntaxis (blz. 219 t/m 225)​

10.1.4 Semantiek (blz. 225 t/m 227)​

10.1.5 Pragmatiek (blz. 227 t/m 228)​

10.1.6 Orthografie (blz. 228 t/m 230)​

Opdracht​

Download het formulier “Het taalsysteem” (klik op de link). Vul dit formulier tijdens het lezen van de literatuur in en upload het ingevulde formulier op het Forum, zodat je er tijdens de les gebruik van kunt maken.​

​

Koppel de resultaten aan het eerste themadoel. Wat kunnen we zeggen over de talige diversiteit in deze paboklas? Zou dat een afspiegeling zijn van een klas op de basisschool? Waarom wel/niet?​

 ​

Bespreek ten slotte de Taalkaart zelf na. Wat is daar het nut van? Waarom hebben de studenten dit in moeten vullen? Kun je dit ook op de basisschool doen? Leg uit dat het erkennen van de moedertaal (of meerdere talen) erg belangrijk is. Het is onderdeel van je identiteit, van wie je bent etc. (naar eigen inzicht).

Hebben we het doel behaald?
"De student krijgt inzicht in en maakt inzichtelijk hoe hij zich als persoon verhoudt tot zijn paboklas."

😒🙁😐🙂😃