5.5: Ethische kwesties

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

5.5: Milieu of genotype

Programma

• Genetische modificatie (recombinant-DNA techniek, Crispr-cas techniek)
• Twee filmpjes over toepassing van genetische modificatie
• Opdracht Nos.nl 'Patiënten met erfelijke ziekte verlost van zwellingen dankzij gentherapie'.

Genetische modificatie

• Genetische modificatie is het inbrengen van een stukje DNA van het ene organisme in het andere. 
• Wanneer dit soort overstijgend is, spreek je van een transgeen organisme.
• Gentherapie is het herstellen van defecte genen of het uitschakelen van ziekmakende genen.
  

Recombinant -DNA techniek

Crispr-cas

Zeer specifiek

Weinig foutgevoelig

Toepasbaar in de kiembaan

(https://www.rathenau.nl/nl/mogen-we-dna-van-mensen-aanpassen-het-debat-over-kiembaanmodificatie)

Vind jij dat genetische modificatie mag worden toegepast om de voedingswaarde van rijst te vergroten?

1. ja
2. Nee
3. Weet ik niet

Vind jij dat genetische modificatie mag worden toegepast om varkens geschikt te maken voor orgaandonatie?

1. Ja
2. Nee
3. Weet ik niet

Genetische modificatie

• Lees het artikel op Nos.nl 'Patiënten met erfelijke ziekte verlost van zwellingen dankzij gentherapie'.
• Beantwoord de vragen in tweetallen en lever het blaadje in aan het eind van de les. 
• Oefen voor de SO over par 5.3 en 5.4 (bijvoorbeeld via https://biologiepagina.nl/Havo4/4Erfelijkheid/Oefenen.htm)

Epigenetica

• Celdifferentiatie: van huidcel tot hersencel
• Methylering van het DNA molecuul
• Aan- en uitschakelen van genen
• Epigenetische code is deels erfelijk