thema 1 basisstof 6

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Natuurwetenschappelijk onderzoek

Leerdoelen

• Je kunt verschillende typen en methoden van natuurwetenschappelijk onderzoek beschrijven
• Je kunt een werkplan maken voor het uitvoeren van een natuurwetenschappelijk onderzoek
• Je kunt verbeteringen voorstellen die de betrouwbaarheid en validiteit van het onderzoek bevorderen

Natuurwetenschappelijk onderzoek

3 Typen:

1. beschrijvend onderzoek

2. hypothese-toetsend onderzoek

3. ontwerpend onderzoek

Beschrijvend onderzoek

Beschrijven wat je ziet, bijvoorbeeld wat zijn de eetgewoonten van een neusaap in gevangenschap.

Geen hypothese nodig, gewoon kijken en opschrijven wat je ziet.

Hypothese toetsend onderzoek

Een hypothese is een mogelijke verklaring van een waarneming en is gebaseerd op biologische kennis en ervaring.

Bij een hypothese toetsend onderzoek bedenkt de onderzoeker een experiment om zijn hypothese te toetsen.

Dit wordt gedaan met een experimenteergroep die wordt blootgesteld aan een factor je wilt onderzoeken en een controlegroep bij wie dit niet gebeurt.

Ontwerpend onderzoek

Ontwerpend onderzoek: de onderzoeker ontwerpt materialen, instrumenten, modellen of systemen als antwoord op een onderzoeksvraag.

• Elektronenmicroscoop: cellen en weefsel onderzoek
• PCR: DNA onderzoek
• Modelleren: model is vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid

Charles Darwin zag tijdens zijn reis met de Beagle naar de Galapagos dat er kleine verschillen bestaan tussen de vinken die daar voorkomen. Wat voor onderzoek deed hij?

1. Ontwerpend onderzoek
2. Beschrijvend onderzoek
3. Hypothesetoetsend onderzoek

Twee leerlingen voeren op school een onderzoek uit waarbij ze twee groepen vergelijken. Ze verzamelen gegevens van jongeren die ontbijten en van jongeren die niet ontbijten. Ze vermoeden dat jongeren die ontbijten slanker zijn dan jongeren die niet ontbijten. De conclusie is dat jongeren die ontbijten inderdaad slanker zijn. Is deze conclusie tot stand gekomen door beschrijvend, hypothesetoetsend of ontwerpend onderzoek? Leg uit waarom je dit antwoord gekozen hebt.

onderzoeksvraag + hypothese

Aan welke voorwaarden moet een goede onderzoeksvraag voldoen?

* welke factor je gaat onderzoeken

* wat je gaat meten

* bij welk organisme

* eindigt met een vraagteken

Wat is een hypothese?

Een verwacht antwoord op de onderzoeksvraag.

Wat was de onderzoeksvraag bij deze resultaten?

1. Welke temperatuur vinden gistcellen het fijnst?
2. Wat is de invloed van koolmonoxide op gistcellen?
3. Wat is de invloed van de temperatuur op de activiteit van gistcellen?
4. Wat doen gistcellen?

Wat is de beste onderzoeksvraag?

Je hebt gezien dat er op bomen soms mossen groeien.
Het valt je op dat de mossen niet overal op de stam zitten. Met welke onderzoeksvraag kun je dit onderzoeken?

1. Waar groeien mossen?
2. Welke soorten mossen groeien op de stam?
3. Waarom groeien mossen op bomen?
4. Groeien de mossen steeds aan dezelfde kant van de stam?

Experiment

Doel:

Causaal verband vaststellen door te laten zien dat verandering in de onafhankelijke variabele direct verantwoordelijk is voor veranderingen in afhankelijke variabele.

De onafhankelijke variabele bepaal jijzelf.
De afhankelijke variabele wordt getest

--> Groeien planten sneller met muziek? 

Maak een proefopzet om de volgende hypothese te testen: Naarmate de lichtintensiteit toeneemt, neemt de lengtegroei van alfalfa af.
Identificeer de onafhankelijke en afhankelijke variabele.

Je wilt onderzoek doen naar effect van HPV vaccinatie op menstruatieklachten, wat moet je doen om hier een goed experiment voor te doen?

Hoe verbeter je de betrouwbaarheid van dit onderzoek naar het effect van HPV vaccinatie op menstruatieklachten?

Via deze link vindt je meer oefenmateriaal