H4 | Betoog schrijven: inhalen theorie Anne

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom!

Leg klaar:

• Je boek
• Pen & papier

Uitleg van deze les

Hoi Anne,

Deze LessonUp is een aangepaste variant van een LessonUp die de rest van de klas heeft gemaakt tijdens het voorbereiden van het betoog. Je kunt hier de belangrijkste theorie in terugvinden. Soms verwijs ik in de audiofragmenten naar een oefenbetoog, maar dat kun je negeren. Mail me als je nog vragen hebt.

Succes!

Vaste structuur van een betoog

Inleiding

Alinea 1: aandacht trekken

Alinea 2: onderwerp introduceren

Kern:

Per alinea: één argument met uitwerking

Per alinea: een tegenargument met weerlegging

Slot:

Laatste alinea: herhaling standpunt, belangrijkste argumenten en uitsmijter

Beluister dit audiofragment

Inleiding

Altijd zomertijd!

1. Aan het eind van de maand maart is het weer zover. Dan wordt de klok een uur vooruitgezet. Eind oktober draaien we de boel dan weer terug. Hoewel we dit al sinds 1977 gewend zijn, gaan er tegenwoordig steeds meer stemmen op om de zomertijd af te schaffen. Qua energieverbruik maakt het namelijk helemaal niet meer uit of het zomer- of wintertijd is. Wel ontregelt al het geschakel met de tijd onze biologische klokken. Volgens onderzoek lijdt 80 procent van de mensen twee keer per jaar aan een sociale jetlag. Vooral bij jonge kinderen is dit merkbaar.

2. Het lijkt mij op zich een goede zaak als we ophouden met het heen-en-weergeschuif met de klok. Maar ik zou dan graag de wintertijd willen afschaffen in plaats van de zomertijd.

Beluister dit audiofragment

Aantrekkelijke inleiding

Voor tactieken om je tekst pakkend te openen: zoek naar de juiste schrijfparagraaf in je boek.

Argument per alinea

4. Ook voor onze gezondheid is handhaving van de zomertijd aan te raden. De zomertijd gaat indirect obesitas tegen en levert meer vitamine D op, doordat mensen bij (zon)licht ’s avonds naar huis lopen of fietsen. Bovendien voorkomt het depressies: alleen de gedachte aan de wintertijd maakt een deel van de bevolking al mistroostig; psychologen spreken dan ook van de winterdip. Die is met een permanente zomertijd voor veel mensen verleden tijd.

5. Voor de veiligheid in ons land is het eveneens beter om de zomertijd aan te houden, want de wintertijd leidt tot meer ongelukken. Onder voetgangers is het aantal slachtoffers drie keer en onder fietsers twee keer zo groot als tijdens de zomerperiode, aldus berekeningen van de het SWOV. ‘De invoering van de zomertijd scheelt slachtoffers, omdat daardoor een groter deel van de mobiliteit bij daglicht plaatsvindt’, was de conclusie.

Beluister dit audiofragment

Je argument uitwerken

In de kern werk je per alinea één argument uit. Daar kun je het AUB-model voor gebruiken: argument, uitwerking, bijvoorbeeld.

Standpunt: we moeten minder vlees eten

Argument: dat is goed voor het milieu

Uitwerking: vleesproductie zorgt namelijk voor CO2-uitstoot, en dat is slecht voor het milieu. 

Bijvoorbeeld: het produceren van een stuk biefstuk levert 24 kilo broeikasgassen op, terwijl het produceren van een kilo vleesvervanger zorgt voor slechts 2 kilo broeikasgas

Het slot

8. Argumenten genoeg dus om de zomertijd als standaardtijd in te voeren: ‘langere’ dagen maken ons leven er leuker, gezonder en veiliger op. Dat het in de wintermaanden misschien vervelend is om bij duisternis ons bed uit te komen, weegt niet op tegen de vele voordelen in de zomer. Wat mij betreft, beginnen we er dit jaar nog mee.

Beluister dit audiofragment

Je tekst pakkend afsluiten

Voor tactieken om je tekst pakkend af te sluiten: zoek naar de juiste schrijfparagraaf in je boek.

Nog even over de titel...

De titel van een betoog moet natuurlijk ook de aandacht trekken. Dus...

• De titel is niet gewoon het standpunt ('wintertijd afschaffen')
• Maar het standpunt wordt vaag duidelijk, op een pakkende manier: 'geen uurtje langer slapen meer'

Succes!

De rest van de informatie kun je vinden in de mail die ik je heb gestuurd. Succes met voorbereiden!