gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 1

Gedrag

leerdoelen

weten wat gedrag is

weten hoe gedrag wordt veroorzaakt

weten hoe je gedrag kunt beïnvloeden

belangrijke termen

Prikkel

zintuig

Wat is gedrag?

- Gedrag is alle waarneembare handelingen van een mens of dier.

- Inwendige prikkels (honger!)

- uiwendige prikkels (eten zien)

gedragsketen

mensen en dieren hebben altijd een stappenplan voor hun gedrag. zo een stappenplan noem je een gedragsketen. een voorbeeld:

waar komt gedrag vandaan?

Met zintuigen krijg je constant prikkels binnen. deze prikkels worden een impuls die bij je hersenen komt. als de prikkel sterk genoeg is, ga je reageren. dit heet een "respons"

deze respons is gedrag, want je doet iets.

welke betekenis past het beste bij gedrag?

1. De buurman uitschelden, omdat hij lawaai maakt.
2. Je ziet een blikje drinken. Je maakt het blikje open.
3. alle waarneembare handelingen van een mens of dier.
4. alle dingen die bewegen en leven.

inwendig/uitwendig

net zoals bij je skelet, kunnen prikkels inwendig en uitwendig zijn. uitwendig betekent van buiten het lichaam, dus een geur, of een klap die je krijgt.

een inwendige prikkel komt vanuit het lichaam, zoals honger.

nieuw gedrag

alles en iedereen leert, altijd. gedrag kun je dus ook leren. denk aan een hond die je traint. denk aan leren eten met mes en vork of stokjes.

soms is bepaald gedrag er al vanaf de geboorte. dit komt door erfelijke factoren, want niemand heeft het ze aangeleerd. eten als je honer hebt bijvoorbeeld heeft niemand je geleerd, dat kon je al.

wat is een respons?

1. reageren op prikkels
2. prikkels waarnemen
3. een signaal naar de hersenen
4. een signaal vanaf de hersenen naar spieren

Ethogram en protocol

Ethogram en protocol

Wat is gedrag?

• Respons: reactie op de prikkel.
  
• Ethologie: studie naar gedrag.
• Etholoog: iemand die gedrag bestudeert.
• Ethogram: beschrijvingen van handelingen.
• Protocol: Opsomming van de handelingen tijdens het onderzoek.

Ethogram

handelingen

alle handelingen van een dier beschrijven en afkorten: ethogram

bijhouden wat een dier doet

Protocol