biologie klas 3 thema 4 evolutie FV

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Lesdoelen

• Aan het einde van de les kun je in grote lijnen vertellen over hoe het leven op aarde is ontstaan en is veranderd in de loop der jaren.
• Je kunt wat voorbeelden noemen van aanpassingen die hebben geleid tot nieuwe soorten organismen.
• Je kunt verklaringen geven voor aanpassingen die organismen hebben ondergaan.

www.npostart.nl

Thema 4: Ordening en evolutie

Je hebt het DWDD college van Freek Vonk gezien over de evolutie. Evolutie is de ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen.

In deze les beantwoord je vragen die onder andere gaan over dit college.

Werk in tweetallen of alleen

• Je mag bij deze opdracht samenwerken met degene die naast je zit, maar je mag ook alleen de vragen beantwoorden.
• De antwoorden op de vragen kun je uit het DWDD college halen, maar sommige antwoorden zijn ook op te zoeken in je boek, thema 4 Ordening en Evolutie, maar ook in thema 1, 2 en 3.

 Succes!

Evolutie betekent...

1. ... plotseling ontstaan
2. ... een verandering in korte tijd
3. ... uit het niets iets scheppen
4. ... geleidelijke ontwikkeling

Wie heeft de evolutie van mens en dier ontdekt?

1. Columbus
2. Darwin
3. Marco Polo
4. Einstein

Hoe heette het schip van deze ontdekkingsreiziger/natuuronderzoeker?

1. Amerigo
2. Beagle
3. Columbus
4. Darwin

Hoe lang was Charles Darwin met zijn schip onderweg?

1. 2 jaar
2. 5 jaar
3. 10 jaar
4. 25 jaar

Natuurlijke selectie is noodzakelijk voor evolutie

1. Waar
2. Niet waar

Kunnen grizzly beren en ijsberen zich samen voortplanten?

1. nee, ze zijn niet verwant
2. Nee, want ze komen elkaar niet tegen
3. ja, ze krijgen vruchtbare nakomelingen
4. ja, maar ze krijgen onvruchtbare nakomelingen

De ontwikkeling van larve
tot lieveheersbeestje is een
voorbeeld van evolutie.

1. Ja
2. Nee

Wat is een populatie?

1. Een groep dieren in een gebied
2. Een groep dieren van dezelfde soort in een gebied, die zich onderling voortplanten
3. Alle dieren in een land
4. Alle dieren van dezelfde soort op aarde

Op welke manier kunnen er veranderingen onstaan in het genotype binnen een populatie?

1. Wanneer er een mutatie optreedt
2. Door geslachtelijke voortplanting
3. Door veranderingen in het milieu
4. Door ongeslachtelijke voortplanting

Als in een populatie veel verschillende genotypen voorkomen, heeft deze populatie een grote overlevingskans.

1. juist
2. onjuist

In een populatie ontstaan voortdurend andere genotypen door mutatie en geslachtelijke voortplanting

1. Waar
2. Niet waar

Geef 1 reden hoe slangen hebben bijgedragen aan de evolutie van de mens.

De ontwikkeling van slakken met verschillende kleuren huisjes is een
voorbeeld van evolutie.

1. Ja
2. Nee

De kleurveranderingen van de huisjes zijn het gevolg van

1. mutaties
2. aanpassingen aan de omgeving

Niet alle slakken hebben in hetzelfde milieu dezelfde overlevingskansen. We noemen dit

1. pech
2. selectief geheugen
3. natuurlijke selectie
4. milieuvervuiling

Hoe noemen we het als twee populaties van elkaar gescheiden raken door een natuurlijke oorzaak?

1. Isolatie
2. Evolutie
3. Natuurlijke selectie
4. Overlevingskans

Een kameleon kan zich aanpassen aan zijn omgeving door wat van kleur te veranderen. Dit doet de kameleon om

1. soortgenoten te versieren
2. minder op te vallen als prooi
3. minder op te vallen als jager
4. minder op te vallen als prooi en als jager

Natuurlijke selectie wordt veroorzaakt doordat alle genetische varianten dezelfde overlevingskansen hebben

1. Waar
2. Niet waar

Waarom heeft een woestijnvos grotere oren dan andere soorten vossen?

1. dan kan de vos beter horen
2. dan kan de vos beter afkoelen
3. dan kan de vos beter rennen
4. dan kan de vos zich beter camoufleren

stelling 1 - Natuurlijke selectie is dat soorten die zich het beste aanpassen aan de omstandigheden de beste overlevingskans hebben.
Stelling 2 - Een goed voorbeeld van evolutie zijn mensen die in koude gebieden wonen dikke jassen dragen.

1. 1 is goed
2. 1 en 2 zijn goed
3. 2 is goed
4. 1 en 2 zijn beide fout

Deze muizen worden opgejaagd door een valk. Welke muis heeft de grootste overlevingskans?

1. lichtbruin (links)
2. zwart (rechts)

Wanneer leefde de eerste mensachtigen / neanderthaler (Homo neanderthalensis) volgens de evolutie?

1. 30.000 jaar
2. 200.000 jaar
3. 750.000 jaar
4. 1 miljoen jaar

In de afbeelding zie je een skelet en versteende afdruk van een zee-egel. Is het skelet een fossiel? En zijn de versteende afdrukken fossielen?

1. alleen het skelet is een fossiel
2. alleen de versteende afdruk is een fossiel.
3. beide zijn fossielen
4. geen van beide zijn fossielen

Wat is geen ideale omstandigheid voor het ontstaan van een fossiel?

1. Aardverschuivingen
2. Vulkanisme
3. Warmte
4. Zeebodem

Wie legde als eerste het loodje na de meteorietinslag aan het einde van het krijttijdperk?

1. planteneters
2. vleeseters
3. insecten
4. gewervelden

Uit fossielen is te halen hoe soorten in de geschiedenis zijn ..................

1. Ontstaan
2. Veranderd
3. Verdwenen (uitgestorven)
4. A, B en C

Noteer 2 voorbeelden van levende fossielen.

Enkele organen zijn:
1 de pootresten van een reuzenslang;
2 de staartwervels van een mens;
3 de vleugels van een vleermuis (zie afbeelding).

Welk orgaan is, of welke organen zijn rudimentair?

1. geen van deze organen
2. 1 en 2
3. 2 en 3
4. 1, 2 en 3

Mensen hebben rudimentaire organen. Welk van de volgende organen is rudimentair?

1. Galblaas
2. Blinde darm
3. Endeldarm
4. Lever

De geschiedenis van het leven op aarde wordt verdeeld in tijdperken. De tijdperken worden verder onderverdeeld in perioden.

1. juist
2. onjuist

Sommige soorten behoren niet tot dezelfde soort, maar zijn wel verwant aan elkaar. Ze hebben een gemeenschappelijke voorouder. Welke argumenten duiden op verwantschap tussen verschillende soorten?

1. Overeenkomst in de bouw van organen
2. Overeenkomsten in de bouw van cellen en de samenstelling van stoffen in cellen
3. Rudimentaire organen
4. A, B en C

Het Carboon lag in de geologische tijdschaal tussen ...

1. het Perm en Trias
2. het Trias en Jura
3. het Devoon en Perm
4. het Siluur en Devoon

in welke periode kwamen de eerste dieren en planten aan land?

1. devoon
2. cambrium
3. perm
4. carboon

Waren er in het Devoon meer
soorten landdieren, dan nu?

1. ja
2. nee
3. aan deze afbeelding niet te zien.

De gemeenschappelijke voorouder van de bedektzadigen en de naaktzadigen leefde tijdens het:

1. Siluur
2. Devoon
3. Carboon
4. Perm

tijdens welke periode leefden er dinosaurussen op aarde?

1. devoon
2. jura
3. trias
4. krijt

In welke periode was, volgens de afbeelding, het grootste aantal soorten amfibieën
aanwezig?

1. het Carboon
2. het Devoon
3. het Neozoïcum

Ik kan vertellen hoe het leven op aarde is ontstaan en is veranderd

Ja, met veel details

ja, in grote lijnen

nee, ik heb nog veel vragen

nee, ik heb niet opgelet

Wat is evolutie

1. Ontstaan of verandering van levensvormen op aarde in een korte tijd
2. Ontstaan of verandering van levensvormen op aarde in een lange tijd
3. Ontstaan of verandering van planten op aarde in een korte tijd
4. Ontstaan of verandering van dieren op aarde in een lange tijd

Geef een verklaring waarom een poolvos een andere vacht heeft dan een woestijnvos.

Wat vind je van deze werkvorm?

😒🙁😐🙂😃

aan de slag!

Maak voor volgende week maandag:

BS 2 opgave 11 t/m 19

BS 3 opgave 20 t/ 28

BS 4 opgave 29 t/m 37 (woensdag korte uitleg over tijdbalk)

Volgende week maandag bespreken we BS 1, daarna gaan we verder met BS 5, 6, 7 en 8.