5.5.3. De nieren & 5.5.4 De huid

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Biologie

Mevr. Zwijns ([e-mail])

WELKOM!

Biologen houden zich bezig met de levende natuur.

Een levend wezen noem je een organisme

Feitje van de dag

Urine werd ooit gebruikt als tandwitter...

Mededelingen:

masterclass vogelspotten

Planning

di 16/01: BS 4 De nieren

do 18/01: BS 5 De huid

di 23/01: herhaalles

do 25/01: PO eindopdracht

do 01/02: deadline PO + herhaalles

Wat gaan we deze les doen?

Basisstof 4: de nieren uitleg

Opdracht homeostase

Basisstof 5: zelfstandig

Basisstof 4: de nieren

Boek 5, Thema 5: Gaswisseling en uitscheiding

Leerdoelen

• Je kunt de bouw, werking en functies van de nieren en de urinewegen beschrijven
• Je kunt uitleggen hoe het interne milieu min of meer constant wordt gehouden door de nieren

Bouw van de nier

• Nierschors, niermerg, nierbekken 
• nierslagader en nierader
• urineleider
• 1 miljoen niereenheden (nefronen)
  

Bijnier = hormoonklier die bovenop elke nier ligt.

Nieren

• In nierschors en niermerg liggen nefronen
• Nefronen bestaan uit nierbuisjes
• Nierbuisjes monden uit in verzamelbuisjes en die weer in nierbekken
• Nierbuisje start met nierkapseltje (kapsel van Bowman), heeft twee gekronkelde delen en een lus (lis van Henle)
• Haarvaten uit nierslagader: glomerulus
• Diameter afvoerende arteriolen klein, zorgt voor hoge bloeddruk glomerulus
• Veroorzaakt ultrafiltratie naar nierkapsel

Niereenheid = nefron

Vorming van urine

Lichaam van Malpighi

Door bloeddruk wordt deel van het bloed uit glomerulus in de holte van het kapsel van Bowman wordt geperst: Ultrafiltratie

Vocht in kapsel van Bowman: voorurine.

Voorurine bevat:

water/glucose/aminozuren/opgeloste zouten/afvalstoffen

Voorurine bevat geen:

grote bloedeiwitten/bloedcellen/bloedplaatjes

Vorming urine

In een niereenheid (nefron) wordt urine gevormd.

De ultrafiltratie in lichaampjes van Malpighi --> vorming van voorurine

Terugresorptie heropname bruikbare stoffen in het bloed: lis van Henle, verzamelbuis, tubulus

Het bereiken van homeostase. Hoe werkt ADH?

Huiswerk bespreken

Aan de slag!

Wat?	Opdracht homeostase We vullen één deel gezamenlijk in (de huid) De andere delen vult ieder voor zich in je mag overleggen
Hulp nodig?	kom naar mijn bureau
Klaar?	Begin met het maken van de opdrachten van basisstof 5: de huid

Aan de slag!

Het bereiken van homeostase. Hoe werkt ADH?

Aan de slag!

Wat?	Boek 5, thema 5, basisstof 5: de huid opdracht 33 t/m 36
Hulp nodig?	kom naar mijn bureau

Aan de slag!

LEERDOELEN behaald?

• Je kunt de bouw, werking en functies van de lever beschrijven
• Je kunt uitleggen hoe het interne milieu min of meer constant wordt gehouden door de lever

De juiste volgorde van het uitscheidingsstelsel is...

1. Nieren - Blaas - Urineleider
2. Nieren - Urineleider - Blaas
3. Urineleider - Nieren - Blaas
4. Urineleider - Blaas - Nieren

Nierschors

Niermerg

Nierbekken

Nierader

Nierslagader

Waar in de nier vindt ultrafiltratie plaats?

1. Glomerulus
2. Urineleider
3. Lis van Henle
4. Verzamelbuis

Je drinkt erg weinig. Wat gebeurt de ADH concentratie? En de terugresorptie van water?

1. ADH neemt toe, terugresorptie toe
2. ADH neemt af, terugresorptie toe
3. ADH neemt toe, terugresorptie af
4. ADH neemt af, terugresorptie af

In welk gedeelte van een nefron (niereenheid) wordt ervoor gezorgd dat een mens zo veel mogelijk water uit de voorurine terugresorbeerde, zodat hij slechts kleine hoeveelheden urine produceerde?

1. In de Lis van Henle
2. In het kapsel van Bowman
3. In het nierbuisje
4. In de glomerulus

Wat is de huid?

1. orgaan
2. weefsel
3. orgaanstelsel
4. cel

Het is koud. Wat gebeurt er met de bloedvaten in je huid en met de haartjes op de huid?

1. Bloedvaten -> Wijder Haartjes -> Rechtop
2. Bloedvaten -> Nauwer Haartjes -> Rechtop
3. Bloedvaten -> Wijder Haartjes -> Plat
4. Bloedvaten -> Nauwer Haartjes -> Plat

Huiswerk

Hoofdstuk 5, Thema 5, Basisstof 5: de huid

vraag 33 t/m 36