12.5 De nieren dl1

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 12.5 De nieren deel 1 (bouw en algemene werking + herhalen membraantransport)

Doel en begrippen 12.5

Je leert de anatomie van je nieren

Je leert hoe je nieren stoffen uitscheiden

Functie van de nieren

Uit het lichaam (bloed) verwijderen van afvalstoffen (zoals ureum), overtollige zouten, overtollig water en lichaamsvreemde stoffen (afbraakproducten van medicijnen).

Bouw van de nieren

In de buikholte, bloedtoevoer door de nierslagader (1L/min), afvoer door de nierader.

Urineleiders voeren

aangemaakte urine

af naar blaas

Blaas voert urine af

door de urinebuis/ plasbuis

Bouw van de nieren

Nier bestaat uit nierschors, 

niermerg en nierbekken.

Een functionele eenheid 

van een nier heet nefron 

Bouw van de nieren

Je hebt in elke nier 1,3 miljoen

^nefronen.

^{Nefron begint in de schors,} 

^{lus naar het merg, terug naar}

^{de schors en dan richting} 

^nierbekken.

Glomerulus (bundel haarvaten) binnen een kapsel van Bowman

--> hierin ontstaat zo'n 180 L voorurine per dag, waarvan 99% weer terug naar het bloed gaat. 

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl

Vormen van transport in nieren

Gefaciliteerd transport: via eiwitpoorten.

Passief: kost geen energie (ATP) = Diffusie en Osmose

Actief: kost energie (ATP)

Gefaciliteerd Cotransport

Bij cotransport gaan meerdere stoffen door dezelfde poort, gecombineerd.

Symport: stoffen gaan dezelfde kant op

Antiport: stoffen gaan tegengestelde kanten op

Passief transport 

Diffusie = transport met de concentratiegradiënt mee. 

Osmose: diffusie van water door een selectief permeabel membraan. In welke richting gaat water?

Actief transport

Transport van stoffen tegen een concentratiegradiënt in, kost energie (ATP)

Secundair actief transport

Wanneer het transport

afhankelijk is van een

investering van 

energie elders

(glucose) heet dit ook

wel secundair actief

transport.

Hoe verandert de osmotische waarde in het niermerg als een niereenheid veel Na+ wegpompt via actief transport?

1. stijgt
2. daalt

In welke richting verplaatst water zich als de osmotische waarde in het niermerg hoger is dan in een niereenheid?

1. naar merg
2. naar niereenheid

Doel 12.5 dl 1

Je hebt  de anatomie van je nieren geleerd

Je hebt verschillende manieren va membraantransport herhaald

BINAS 85A Nieren

BINAS 85C Niereenheid/ nefron