Werkwoordspelling

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Werkwoordspelling

Wat gaan we doen?

Persoonsvorm

Werkwoordelijk gezegde

Tegenwoordige tijd

Verleden tijd

Een werkwoord is:

1. een ander woord voor het onderwerp.
2. een woord dat aangeeft dat iemand iets doet of is.
3. een woord dat aangeeft welk werk iemand doet.
4. een woord dat je weg kunt laten uit een zin.

Welk woord in deze zin is het werkwoord.

Wat is een persoonsvorm?

Persoonsvorm

• De persoonsvorm is een werkwoord dat in een zin van tijd kan veranderen en van getal.

voorbeeld:

Tijd: Ik eet een broodje. -> Ik at een broodje.

Getal: De agent regelt het verkeer. -> De agenten regelen het verkeer.

Let op! Soms staan er 2 werkwoorden in een zin. De PV is dan het woord dat verandert. 

Wat is de persoonsvorm?

Mijn moeder koopt een fiets.

1. koopt
2. Mijn
3. moeder
4. fiets

Wat is de persoonsvorm?

Ik heb een nieuwe trein gezien.

1. Ik
2. een
3. heb
4. gezien

Wat is de persoonsvorm?

Het heeft niet zo kunnen zijn.

1. Het
2. zijn
3. kunnen
4. heeft

Wat is de persoonsvorm?

Mijn kleine broertje heeft een boom omgezaagd.

1. boom
2. broertje
3. omgezaagd
4. heeft

En wat is het werkwoordelijk gezegde?

Werkwoordelijk gezegde (WWG)

• Het wwg: alle werkwoorden in de zin.

Voorbeeld:

- Hij geeft vandaag zijn presentatie. (wwg: geeft)

 - Hij gaat vandaag zijn presentatie geven. (wwg: gaat geven)

Wat is het werkwoordelijk gezegde in deze zin?
Op de tafel staat een vaas.

Wat is het werkwoordelijk gezegde in deze zin?
Joyce heeft een fiets.

Wat is het werkwoordelijk gezegde in deze zin?
De bioscoop is gisteren verbouwd.

Wat is het werkwoordelijk gezegde in deze zin?
Mijn auto zou gerepareerd worden.

Samenvattend:

2 manieren om de persoonsvorm te vinden:

1.  zet de zin in een andere tijd (tijdproef);
2. verander het aantal (getalproef).

Het werkwoordelijk gezegde is alle werkwoorden in en zin!

Maar hoe schrijf je werkwoorden eigenlijk?

• Werkwoordspelling tegenwoordige tijd en verleden tijd
  
  
• Tegenwoordige tijd -> ik-vorm (+t)
  
  
• Verleden tijd -> gebruik 't kofschip / 't sexy fokschaap

De tegenwoordige tijd

- Als je een zin in de TT (tegenwoordige tijd) schrijft, schrijf je iets over het nu of in de toekomst. 

- Werkwoorden kan je vervoegen om het woord goed in een zin te laten passen. Dit doe je met: ik, jij, hij/zij, wij, jullie, zij (meervoud)

Voorbeeld: ik loop, jij loopt, hij loopt, wij lopen, jullie lopen, zij lopen. 

Regel tegenwoordige tijd

• bepaal de ik-vorm
  
  
• Hij/zij/u/jij/zus/broer: schrijf de ik-vorm +t. 
• U (meervoud)/jullie/wij/zij (meervoud): gebruik de infinitief. 
  
  
• Uitzondering! Soms schrijf je bij 'jij' ook de ik-vorm. Dan staat de persoonsvorm vaak vóór 'jij'. 

Regel tegenwoordige tijd: voorbeelden

persoon	lopen	juichen	worden
ik	loop	juich	word
hij/zij/u/jij	loop t	juich t	word t
wij/jullie/zij	lopen	juichen	worden

Mijn moeder ... (maken) een appeltaart.

1. maken
2. maakd
3. maakt
4. maak

Wij ... (zwemmen) in de sloot.

1. zwemmen
2. zwemd
3. zwemt
4. zwem

Hij ... (typen) een documentje.

Mijn oudste vriend ... (worden) volgende week 15.

En dan de verleden tijd!

Verleden tijd

De verleden tijd kan op 2 manieren worden gevormd: 

- door achter de ik-vorm de(n) of te(n) te zetten bij klankvaste werkwoorden (zwakke werkwoorden) werk - werkte

- door klankverandering bij klankveranderende werkwoorden (sterke werkwoorden) loop - liep 

Klankvast of klankveranderend?
worden

1. klankvast
2. klankveranderend

Klankvast of klankveranderend?
houden

1. klankvast
2. klankveranderend

Klankvast of klankveranderend?
maken

1. klankvast
2. klankveranderend

Klankvast of klankveranderend?
juichen

1. klankvast
2. klankveranderend

Verleden tijd spellen: klankvaste ww's.

1. Bepaal de stam = hele werkwoord - en.
   maken - mak  en besteden - bested
   
   
2. Bepaal de laatste letter van de stam. k  en d
   
   
3. Staat die letter in ' T EX-KOFSCHIP 
   Ja -> ik-vorm + te(n). Wij maakten.
   Nee -> ik-vorm + de(n). Wij besteedden. 

Schrijf de drie stappen voor het spellen van de verleden tijd.

Verleden tijd
Mijn oma ... (planten) een bloembol.

Verleden tijd
Ik ... (bellen) gisteren een goede vriend.

Verleden tijd
Jordy ... (verrassen) zijn moeder met een doosje chocola.

Verleden tijd
De gelakte tafel ... (zijn) oud geworden.

Verleden tijd
De muur van het huis ... (worden) gisteren wit geverfd.

Opdrachten

Je maakt opdrachten online.

Blok 1 -> Spelling 

18, 19, 21, 23

Blok 2 -> Spelling

18 t/m 22