Grammatica les 3: Lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp en bijwoordelijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Grammatica les 3: Lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp en bijwoordelijke bepaling

Welkom havo 3

Volg het stappenplan, dan maken we er een goede les van.

Stap 1: Doe de telefoon in de telefoontas.

Stap 2: Pak je schrift, boek, leesboek (3C)/mindmap(3a) en laptop

Stap 3: Log in bij LessonUp met je eigen naam.

Leerdoelen

• Aan het einde van de les kun je het lijdend voorwerp, het meewerkend voorwerp en de bijwoordelijke bepaling benoemen in een zin.
  
• Aan het einde van de les kun je een zin ontleden met de volgende zinsdelen: pv, zinsdeelstreepjes, ow, wg, ng, lv en mv en bwb.

Wat ga je doen?

* H3C: Lezen in Overspoeld vanaf blz. 33

* H3A: Toets bespreken

* Nakijken huiswerk wg en ng

* Lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bwb, uitleg

* Volgende les = werkles

Lezen/werken aan mindmap

H3C: Lezen in Overspoeld vanaf blz. 33 t/m 44

H3A: Werken aan mindmap. Klaar? Nieuw boek mediatheek

Nakijken huiswerk opdr 1.

1. Het openbaar vervoer/ is/ voor studenten en ouderen /ideaal.

Pv= is

Ow= het openbaar vervoer

Wg= x

Ng= is [ideaal]

2. Ruben uit klas 4 /schijnt /een veelbelovende gamer /te zijn.

Pv= schijnt

Ow= Ruben uit klas 4

Wg= x

Ng = schijnt [ een veelbelovende gamer] te zijn

opdr 1 zin 3 en 4

3. Voor de meeste mensen/ zal/ een eigen vakantiewoning/ onbetaalbaar/ blijven.

Pv= zal

Ow= een eigen vakantiewoning

Wg=x

Ng= zal [onbetaalbaar] blijven

4. Jouw zelfgemaakte citroentaart met aardbeien /is /heel lekker /geworden.

Pv= is

Ow= jouw zelfgemaakte citroentaart met aardbeien

Wg= x

Ng= is [ heel lekker] geworden

opdr. 1 zin 5 en 6

5. Het nieuwe wetsvoorstel over privacy /blijkt /nogal ingewikkeld.

Pv= blijkt

Ow= Het nieuwe wetsvoorstel over privacy

Wg= x

Ng= blijkt [nogal ingewikkeld]

6. Met de patiënt /schijnt /volgens de cardioloog /alles/ in orde/ te zijn.

Pv= schijnt

Ow= alles

Wg= x

Ng= schijnt[ in orde] te zijn

opdr. 2 zin 1 en 2

1. Over de resultaten van de ploeg/ was/ de coach/ niet/ tevreden.

Pv= was

Ow= de coach

Wg= x

Ng= was [ tevreden]

2. Hoe vaak /worden /daders /op heterdaad/ betrapt /door de politie?

Pv= worden

Ow= daders

Wg= worden betrapt

Ng= x

opdr. 2 zin 3 en 4

3. Gelukkig/ is/ mijn kleine broertje/ nog nooit/ van de trap/ gevallen.

Pv= is

Ow= mijn kleine broertje

Wg= is gevallen

Ng = x

4. Tot verbijstering van de fans /bleek /de zangprestatie van de band/ schrikbarend.

Pv= bleek

Ow= de zangprestatie van de band

Wg= x

Ng= bleek [schrikbarend]

opdr 2 zin 5 en 6

5. Ondanks de tegenvaller/ zou/ je/ niet/ zo chagrijnig/ moeten blijven.

Pv= zou

Ow= je

Wg= x

Ng= zou [zo chagrijnig] moeten blijven

6. In september /is /mijn zusje Judy/ voor de vierde keer /moeder/ geworden.

Pv= is

Ow= mijn zusje Judy

Wg= x

Ng= is [moeder] geworden

Lijdend voorwerp (lv)

Lijdend voorwerp: Een persoon of een ding ondergaat iets. Je hebt alleen in een zin met een wg een lijdend voorwerp.

Hoe vind je het lijdend voorwerp:

1. Zoek de pv, het ow en het wg.

2. Stel de vraag: Wat/wie +ow +wg? Het antwoord op die vraag is het lijdend voorwerp. 

Soms is er geen lijdend voorwerp.

Noteer het lijdend voorwerp van de zin: Wat is het lijdend voorwerp in de zin: Ik heb de auto van de buren in de prak gereden.
Als het lv er niet in zit, doe je een X

Noem het lijdend voorwerp in de zin: Apa Sherpa stond al 21 keer op de top van de Mount Everest.
Als het lv er niet in zit, doe je een X

Meewerkend voorwerp (mv)

Meewerkend voorwerp: aan wie of voor wie is iets bestemd?

Je ziet het vooral bij werkwoorden als: vertellen, meedelen, uitleggen, zeggen, geven, overhandigen, lenen, toesturen.

Je kunt er 'aan' of 'voor' bijzetten of je kunt het weglaten.

Let op! In zowel een zin met een wg en een ng kun je een meewerkend voorwerp hebben.

Voorbeeldzin met meewerkend voorwerp: Ik geef jou een cadeau

Benoem het meewerkend voorwerp van de zin: Elke woensdag geeft Nienke de plantjes water.

Benoem het meewerkend voorwerp: Wie zal jullie dit voorstel gaan toelichten?

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. Alles wat je overhoudt, noem je een bijwoordelijke bepaling.

Vaak zijn dat:

Plaats: Waar, daar, in Amsterdam

Tijd: wanneer, gisteren

Ontkenning of zekerheid: wel, niet, echt

De manier waarop (hoe): met de fiets, vrolijk

Richting: naar huis

En nog veel meer!

Ontleed de volgende enkelvoudige zin nu helemaal: Ontleed de volgende zin helemaal: In de dierenwinkel kopen mensen een huisdier voor hun kind.

Met welke zinsdelen wil jij nog gaan oefenen?

Volgende les

Huiswerk maken: les 3: lv, mv en bwb