H1 grammatica/formuleren

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Pak alvast je laptop en log in op LessonUp.

Leg ook eventueel je pen en schrift klaar.

                                                                                        

Nederlands vwo 3

Grammatica/

Formuleren

Ik kan samentrekkingen herkennen en benoemen (voor- of achterwaarts).

Ik kan foutieve samentrekkingen herkennen en verbeteren.

Opdracht

• H1 Grammatica: maak de startopdracht 
• We bespreken hem zo
• Klaar? Lees de theorie.
  

Startopdracht

lands- en provinciegrenzen

nationale en internationale wedstrijden

Marco trainde en John coachte de voetballers.

bruidsjurken  en -boeketten

beroemde zwemmers en schaatsers

Marius reed 165 km/uur en kreeg daarom een flinke boete.

Samentrekking

1. woorddelen: landsgrenzen en provinciegrenzen

2. woorden: nationale wedstrijden (deel van lv) en internationale wedstrijden spelen wij.

3. zinsdelen: Marius reed 165 km/uur en Marius (ow) kreeg daarom een flinke boete.

Samentrekking

1. achterwaarts: 

landsgrenzen en provinciegrenzen 

nationale wedstrijden en internationale wedstrijden

2. voorwaarts: Marius reed 165 km/uur en Marius kreeg daarom een flinke boete.

Opdracht

• Makkie? Zelf aan de slag met H1 Grammatica opdracht 1 en 2 OF:
• we doen een paar zinnen samen OF
• we doen alles samen
• Klaar? Maak opdracht 4
  

Drie voorwaarden

1.  Gelijke betekenis

2. Gelijke vorm 

(getal—> ev of mv // de of het)

3.  Gelijke grammaticale functie (ow/ng/wg/lv/mv/bwb)

Welke foutieve samentrekking?
''Ik zet koffie en het op tafel.''

1. Verschil in grammaticale functie
2. Verschil in vorm
3. Verschil in betekenis

Welke foutieve samentrekking?
''Zijn broek kostte tachtig euro, maar vind ik niet mooi.''

1. Verschil in grammaticale functie
2. Verschil in getal
3. Verschil in betekenis

Opdracht

• Zelf aan de slag met H1 Formuleren opdracht 1 en 2 OF:
• we doen een paar zinnen samen OF
• we doen alles samen
• Klaar? Maak opdracht 4
• Bedenk zelf een paar zinnen
  

Lastig? Bekijk de video

Verschil in betekenis

1. De herderinnetjes hielden een kudde.
   
   
2. De herderinnetjes hielden van ieder schaap.
   
   
3. De herderinnetjes hielden een kudde en (...) (...) van ieder schaap.

Verschil in betekenis

In zin 1 en 2 geldt voor De herderinnetjes dat betekenis, vorm en functie hetzelfde zijn. De herderinnetjes mag dus weggelaten worden.

Hielden betekent in zin 1 in stand houden, verzorgen. In zin 2 betekent hielden liefhebben. Omdat de betekenis verschilt, mag je hielden niet weglaten in zin 3.

Verschil in betekenis

Fout
De herderinnetjes hielden een kudde en (...) (...) van ieder schaap.

Goed
De herderinnetjes hielden een kudde en (...) hielden van ieder schaap.

Verschil in vorm

1. Het vervallen huis werd afgebroken.
   
   
2. De oude schuren werden gesloopt.
   
   
3. Het vervallen huis werd afgebroken en de oude schuren (...) gesloopt. 

Verschil in vorm

In zin 1 is de persoonsvorm enkelvoudig en in zin 2 is de persoonsvorm meervoudig. Daarom mag werden in zin 3 niet worden weggelaten.

Verschil in vorm

Fout
Het vervallen huis werd afgebroken en de oude schuren gesloopt.

Goed
Het vervallen huis werd afgebroken en de oude schuren werden gesloopt.

Verschil in grammaticale functie

1. De computer is stuk.
   
   
2. De computer is dus naar een reparateur gebracht.
   
   
3. De computer is stuk en (...) (...) dus naar een reparateur gebracht.

Grammaticale functie

In zin 1 en 2 heeft de computer dezelfde betekenis, dezelfde vorm (enkelvoud) en dezelfde grammaticale functie. De computer mag dus in zin 3 worden weggelaten.

Ontleed de zinsdelen!

1. De computer is stuk.
   
   
2. De computer is dus naar een reparateur gebracht.
   
   Wat voor soort gezegdes?

Grammaticale functie

Is in zin 1 is de persoonsvorm van een naamwoordelijk gezegde. Daar is is een koppelwoord. In zin 2 is is echter persoonsvorm van een werkwoordelijk gezegde, zodat is daar een hulpwerkwoord is. 

Is heeft dus niet in beide zinnen dezelfde grammaticale functie. Is mag dus niet worden weggelaten in zin c.

Grammaticale functie

Fout

De computer is stuk en (...) (...) dus naar een reparateur gebracht.

Goed

De computer is stuk en (...) is dus naar een reparateur gebracht.

0

Op welke drie niveaus kun je samentrekken?

Aan welke drie voorwaarden moet een samentrekking voldoen?

een samentrekking is...

Huiswerk

• H1 Grammatica opdracht 1 en 2 maken + nakijken
  
• H1 Formuleren opdracht 1 en 2 maken + nakijken
  

• Boek lezen