Lezen P1 les 12/ Formuleren 5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Ga zitten, pak je laptop en log in op LessonUp.  

Leg ook alvast je boek, pen en schrift klaar. 

                                                    Nederlands havo 4

Leesvaardigheid/

formuleren

Doel: ik kan het stappenplan correct toepassen.

Doel: ik kan een samentrekking herkennen en verbeteren. Ik ken daarbij de verschillende niveaus en voorwaarden.

Goede samentrekkingen

Thomas kreeg een telefoon en Thomas kreeg een playstation cadeau.

Wordt:

Thomas kreeg een telefoon en een playstation cadeau.

Wat is een samentrekking?

Drie soorten

1. woorddelen: voor(...)- en tegenspoed

2. woorden: dure (…) en goedkope kleren

3. zinsdelen: Elsie studeert in Groningen en Mariëtte (…) in Amsterdam

Drie voorwaarden

1.  Gelijke betekenis

2. Gelijke vorm 

(ev of mv // de of het)

3.  Gelijke grammaticale functie (ow/ng/wg/lv/mv/bwb)

Welke foutieve samentrekking?
''Ik zet koffie en het op tafel.''

1. Verschil in grammaticale functie
2. Verschil in vorm
3. Verschil in betekenis

Welke foutieve samentrekking?
''Zijn broek kostte tachtig euro, maar vind ik niet mooi.''

1. Verschil in grammaticale functie
2. Verschil in getal
3. Verschil in betekenis

Opdracht

• Makkie? Zelf aan de slag OF:
• we doen een paar zinnen samen
  
• Maak daarna H7 P5 1 t/m 3 zelf of samen
  

Lastig? Bekijk de video

Verschil in betekenis

1. De herderinnetjes hielden een kudde.
   
   
2. De herderinnetjes hielden van ieder schaap.
   
   
3. De herderinnetjes hielden een kudde en (...) (...) van ieder schaap.

Verschil in betekenis

In zin 1 en 2 geldt voor De herderinnetjes dat betekenis, vorm en functie hetzelfde zijn. De herderinnetjes mag dus weggelaten worden.

Hielden betekent in zin 1 in stand houden, verzorgen. In zin 2 betekent hielden liefhebben. Omdat de betekenis verschilt, mag je hielden niet weglaten in zin 3.

Verschil in betekenis

Fout
De herderinnetjes hielden een kudde en (...) (...) van ieder schaap.

Goed
De herderinnetjes hielden een kudde en (...) hielden van ieder schaap.

Verschil in vorm

1. Het vervallen huis werd afgebroken.
   
   
2. De oude schuren werden gesloopt.
   
   
3. Het vervallen huis werd afgebroken en de oude schuren (...) gesloopt. 

Verschil in vorm

In zin 1 is de persoonsvorm enkelvoudig en in zin 2 is de persoonsvorm meervoudig. Daarom mag werden in zin 3 niet worden weggelaten.

Verschil in vorm

Fout
Het vervallen huis werd afgebroken en de oude schuren gesloopt.

Goed
Het vervallen huis werd afgebroken en de oude schuren werden gesloopt.

Verschil in grammaticale functie

1. De computer is stuk.
   
   
2. De computer is dus naar een reparateur gebracht.
   
   
3. De computer is stuk en (...) (...) dus naar een reparateur gebracht.

Grammaticale functie

In zin 1 en 2 heeft de computer dezelfde betekenis, dezelfde vorm (enkelvoud) en dezelfde grammaticale functie. De computer mag dus in zin 3 worden weggelaten.

Ontleed de zinsdelen!

1. De computer is stuk.
   
   
2. De computer is dus naar een reparateur gebracht.
   
   Wat voor soort gezegdes?

Grammaticale functie

Is in zin 1 is de persoonsvorm van een naamwoordelijk gezegde. Daar is is een koppelwoord. In zin 2 is is echter persoonsvorm van een werkwoordelijk gezegde, zodat is daar een hulpwerkwoord is. 

Is heeft dus niet in beide zinnen dezelfde grammaticale functie. Is mag dus niet worden weggelaten in zin c.

Grammaticale functie

Fout

De computer is stuk en (...) (...) dus naar een reparateur gebracht.

Goed

De computer is stuk en (...) is dus naar een reparateur gebracht.

0

Op welke drie niveaus kun je samentrekken?

Aan welke drie voorwaarden moet een samentrekking voldoen?

een samentrekking is...

Opdracht

• Bepaal je leerdoelen voor de leestoets (25 november 3e uur) a.d.h.v. Socrative + Starttoets + gemaakte opdrachten

+ kies:

• Boek kiezen voor boekopdracht 2 (na de Kerst) 12-19 lezenvoordelijst.nl of leesadviezen.nl of mediatheek bb. ALTIJD DOORGEVEN + OVERLEGGEN
• Oefenen H1/H2 of overhoren of leren of... (niet doorlezen)
• Oefenen H7 P1 t/m P5 via online boek of cambiumned.nul

Noteer minimaal twee leerdoelen.

Huiswerk

• H7 P5 afmaken
  

• Leren H1 p1 t/m 6, H2 p1, 3 en 4. —> 25 nov 3e uur toets
  
• Zie ook extra les in Lessonup, extra materiaal in je (online)boek en links op de elo.
  
• Boek kiezen + lezen