Les 5 Digibord Kringlopen havo

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Les 5 kringloop in de natuur

Kringlopen in de natuur

Planning

12:15 - 12:30   Nakijken opdrachten les 3  +                                         afvinken leerdoelen in GPL.

12:30 -12:45   Uitleg  docent  

12:45 - 13:30 Terugblik Quiz (individueel!) 

                            Maak opdrachten LessonUp

13:30-13:45     korte pauze

13:45-14.30    Keuzeopdrachten practicum

Leerdoelen vandaag

             

              Reproductie               

                9. Ik kan in grote lijnen de kringloop van stoffen / energie in de natuur (een ecosysteem)

                   omschrijven.

                11. Ik kan de belangrijkste e taak van producenten, consumenten, afvaleters en reducenten

                     noemen.      

           Toepassing     

            7. Ik kan in een afbeelding gegeven organismen (uit de verschillende groepen organismen)                    en termen op de juiste plaats invullen.

Hoe weet ik of ik een leerdoel heb behaald?

Leerdoel	aantal opdrachten	Aantal goed voor behaald
R9	15	10
R11	15	19
T7	10	7

Als je de extra leerdoelen (paarse bolletjes vragen) goed hebt gemaakt mag je deze meetellen in het totaal aantal goede opdrachten. 

Deel 1: De verschillende schakels in de natuur

Functie Producenten

Producenten (organismen met bladgroenkorrels) zijn de enige organismen op aarde die:

• zelf hun voeding kunnen maken met behulp van het proces fotosynthese 
• uit eenvoudige stoffen als water & mineralen nieuwe energierijke stoffen (suikers) maken. 

Het leven op aarde (land en water) start bij de producenten!

Consumenten

• Consumenten zijn voor hun voedsel afhankelijk van andere organismen.
• Dit kunnen planten, dieren of een combinatie zijn:

herbivoren=planteneters
carnivoren=vleeseters
omnivoren=alleseters

Functie Afvaleteres

Eten dode resten van planten en dieren hierdoor:

• Verminderen ze de afvalberg in de natuur.
• Knabbelen ze groten resten tot kleinere stukjes. Hierdoor kunnen de bacteriën en schimmels het makkelijker afbreken. 
• Mengen de resten goed door de bodem
• Zorgen voor meer zuurstof in de bodem voor alle levende organismen doordat ze  gangen & holletjes graven.

Afvaleters: Pissebedden

Mestkevers

Functie van Reducenten

• Bacteriën & schimmels   zijn reducenten.
• Zij kunnen als enige organismen op aarde van dode resten weer mineralen (voedingstoffen) maken voor de planten.
• Zij verminderen/reduceren de afvalberg in de natuur

Reducenten

Staaf-bol-spiraalvormige bacteriën 

Reducenten

Vele soorten schimmels

Aan het werk. Maak de opdrachten in de volgende slides. 

Aan het werk. Maak de opdrachten in de volgende slides. Werk eerst alleen (rood bord). Pas bij groen bord mag je overleggen!!

De vragen met de paarse bolletjes mag je maken als je tijd over hebt. 

Deel 2: Samenhang van de schakels in de natuur

Eten en gegeten worden in een:

  Voedselketen, voedselpiramide of 

Voedselweb

Voedselketen

De blauwe pijl betekend wordt gegeten door

Voedselpiramide 

Een andere manier om schakels in de natuur overzichtelijk weer te geven is de voedselpiramide.

• De onderste laag(de basis) zijn altijd de  producenten
• Bovenaan staat altijd een toppredator
• Hiertussen zitten de herbivoren, de omnivoren en de kleinere carnivoren.

Voorbeeld Voedselpiramide in een gemengd bos

Voorbeeld voedselpiramide  in de Noordzee

Voedselweb: 

Meerder voedselketens verbonden met elkaar

Voedelweb sloot

Voorbeeld 

Voedselweb land

Voorbeeld

Voedelweb sloot

Voedselpiramide van

Aantallen

Voedselpiramide van 

Biomassa

Situatie A Brede basis:

Grasland/ weide/ graanveld

Situatie B smalle Basis
1 grote boom!

Vergelijk piramide van aantallen &  biomassa

Aan het werk. Maak de opdrachten in de volgende slides. 

Aan het werk. Maak de opdrachten in de volgende slides. Werk eerst alleen (rood bord). Pas bij groen bord mag je overleggen!!

De vragen met de paarse bolletjes mag je maken als je tijd over hebt.