se1

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Oefenblad:

BLAD A. 

1. boek blz. 19 (Massagetal=P=N, P=E)

2. Boek blz. 23 (het getal erachten is het massagetal, de lading moet je dus meenemen in je berekening)

3. zie 2

Oefenblad:

BLAD B

1. boek blz. 29 ( maak een verhoudingsformule)

2. Boek blz. 25, zouten -> metaal+niet metaal

     Boek blz. 33 moleculaire stoffen -> alleen niet metalen, dus telwoorden (mono,di,tri,tetra,penta)

Oefenblad:

BLAD B

1. boek blz. 29 ( maak een verhoudingsformule)

2. Boek blz. 25, zouten -> metaal+niet metaal

     Boek blz. 33 moleculaire stoffen -> alleen niet metalen, dus telwoorden (mono,di,tri,tetra,penta)

Oefenblad

Blad C

1. Boek blz.10 ( maak bij sommige eerst een verhoudingsformule om te weten hoeveel deeltjes je hebt).

2. Boek blz. 35 (maak een kruislinks vermenigvuldigtabel!)  

     Noteer de totale massa en de gevraagde massa, de 3e getal is altijd 100!) 

Hoofdstuk 1 

Stoffen

• Wat bedoelen we in de scheikunde met "stoffen"?
  

• Een mengsel bestaat uit meerdere stoffen

• Stoffen herken je aan hun stofeigenschappen. 

Fasen van een stof

Weergegeven in afkortingen:

(s) = vast 

(l) = vloeibaar

(g) = gas

(aq) = opgelost in water

Niet-ontleedbare stoffen

Pak je binas. 

-> Alle Metalen een aantal niet-metalen.

Stoffen die alleen zijn opgebouwd uit losse atomen, noem je 

ATOMAIRE STOFFEN.

KENNEN!!

Atomen die altijd in tweetallen voorkomen:

Het Onweert Nooit In Brabantse Chloor Fabrieken

Ontleedbare stoffen (KENNEN)

Ontleedbare stoffen: 

ontleden tot andere stoffen

Metalen

• Glanzen
  
• Buigbaar
  
• Goede geleiders van warmte en elektriciteit
  
• Vaste stof bij kamertemperatuur (behalve..)

Niet-metalen:

• Dof
  
• Breekbaar
  
• Slechte geleiders

• Edelgassen en halogenen

Edelgassen 

• Groep 18
• Reageren niet met andere stoffen
• Losse atomen 

Halogenen

• Groep 17 
• Verbinden makkelijk met metaal, er ontstaat dan een zout
• Zoutvormer genoemd 
• 2-atomige moleculen

Nieuw atoommodel

Dus een atoom bestaat uit protonen, elektronen en neutronen, maar hoeveel?

Atoomnummer = aantal protonen = aantal elektronen

Massagetal = aantal protonen + aantal neutronen

Binas 33 en 34 

Schrijf op:

• atoomnummer = aantal protonen (= aantal elektronen)

• massagetal = aantal protonen + aantal neutronen

• aantal neutronen = massagetal - atoomnummer

Ionaire verbindingen bestaan uit + en - ionen

+ ion staat elektronen af 

- ion neemt elektronen op

Positieve ionen (metalen)

• Krijgt het woord 'ion' achter de naam van het atoom 

• Sommige positieve atomen kunnen voorkomen met verschillende ionladingen. De lading geef je dan aan in Romeinse cijfers. 

Bijvoorbeeld Na+ =natrium-ion

Bijvoorbeeld Fe2+ = ijzer(II)-ion en Fe3+= ijzer(III)-ion

Negatieve ionen (niet metalen)

Achter eerste deel van de naam van het atoom, zet je  -ide en daarna komt pas het woord 'ion' 

Uitzondering: 

Zuurstof -> Oxide-ion

Zwavel-> Sulfide-ion 

Bijvoorbeeld Cl- = Chloride-ion

Ezelbruggetjes: 

Enkelvoudige + ionen:                            Enkelvoudige - ionen:

(Metalen)                                                       (niet metalen)

1+ K,Na,Ag                                                     1- F,Cl,Br,I

3+ Al                                                                2- O,S

2+ de rest

Fe kan 2+ of 3+ zijn, in de naam is dat IJzer(II)-ion of IJzer(III)-ion.

Enkelvoudig ion:

 

bestaan uit 1 atoomsoort.

Samengestelde ionen:

bestaan uit moleculen

en bevatten dus meer 

dan 1 atoomsoort. 

NH4+ is het enige 

samengestelde ion 

dat positief geladen is. 

Zouten

• Altijd een binding tussen een metaal en een niet metaal.
• Er zijn altijd evenveel + ionen als -ionen aanwezig. Dus de totale lading is nul.
  

Verhoudingsformule

(Na+)1(Cl-)1

Een verhoudingsformule geeft aan in welke verhouding de verschillende ionen aanwezig zijn in het zout.

Opstellen van een verhoudingsformule:

1.  Naam 
2.  Symbolen en lading tussen haakjes achter elkaar. (Positief) (negatief)
3.  Indexgetallen te plaatsen. De totale lading moet gelijk worden . 
4.  Vereenvoudig door de lading en haakjes weg te laten.

 LET OP: haakjes mag je niet altijd wegwerken bij samengestelde ionen

 opstellen verhoudingsformule van een zout
(zorg dat je dit goed begrijpt!!!)

1. noteer de naam vh zout                                                         bv natriumoxide
2. symbolen ionen tussen haakjes, 1e= positief             dus    (Na⁺)(O^2-)
3. totale lading nul maken met behulp van indexen                (Na⁺)₂(O^2-)  
4. haakjes wegwerken (indien mogelijk) + toestand                  Na2O(s) 
   
5.  bij samengestelde ionen kun je vaak niet alle haakjes wegwerken !
6.  b.v.  ijzerIInitraat: Fe(NO3)2(s) opgebouwd uit  Fe2+  ionen want ijzerII en  NO3-  ionen. Als je de haakjes weglaat heb je 1x Fe, 1xN en 32 O atomen

Zouten: metaal en niet-metaal

Moleculaire stoffen: alleen niet-metalen

Binding:

Tussen atomen -> atoombinding

Tussen moleculen -> molecuulbinding

Naamgeving moleculaire stoffen

• de naam begint met hoeveel atomen van de eerste soort, gevolgd door het aantal atomen van de tweede soort enz. 
  
• b.v. difosforpentaoxide (P2O5)
• moleculaire stoffen bevatten nooit metaalatomen (ionaire binding/zout wel)!

Molecuulmassa

De molecuulmassa is de massa van alle atomen bij elkaar

massa van zouten en ionen

Een zout is geen molecuul, een ion is geen atoom

Maar je berekend de massa wel op dezelfde manier

Percentage berekenen

deel / geheel * 100 = percentage

massa van element / massa van molecuul (M) * 100 = massapercentage

Machten van 10 

Significantie

significante cijfers: gaat over meetonzekerheid. 

• Voorloop nullen tellen niet mee 

• Het getal met het minste aantal significante cijfers bepaalt de significantie (bij het afronden)

m = 1,233 kg heeft 4 significante cijfers

m = 0,00230 heeft

3 significante cijfers (pas vanaf 2 ga je het aantal cijfers tellen)

bij 2,3 x 3,175 = 7,3025 

bepaald 2,3 de significantie dus moet je afronden op 2 cijfers dus wordt het 7,3 

Grootheden en eenheden

je moet weten wat de eenheden zijn, en ermee kunnen rekenen (zie binas en achter in je boek)

Periodiek systeem

Sortering van elementen

Horizontaal: perioden

Verticaal: groepen (gelijke

                     eigenschappen)