H6.4deel1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

VWO 4

6.4 De wetenschappelijke revolutie

Lesdoelen:

In deze paragraaf leer je:

- hoe een nieuw wereldbeeld ontstond.

- welke ontwikkeling de wetenschap doormaakte.

KA: De wetenschappelijke revolutie.

Wat is GÉÉN kenmerk van het absolutisme onder Lodewijk XIV?

1. Economische politiek van het mercantilisme
2. Bevorderen van de machtspositie van de adel
3. De hofcultuur van Versailles
4. Centralisatie van het landsbestuur

VWO 4 

6.4 De wetenschappelijke revolutie

Een nieuw wereldbeeld

Tot de 17e eeuw hadden de mensen een geocentrisch wereldbeeld.

Beeld ontstaan door de Griekse filosoof Aristoteles en later uitgewerkt door de Griekse wetenschappen Ptolemeus (gebaseerd op waarnemingen);

De aarde is het stilstaande middelpunt. Hier omheen draaide doorzichtige bollen, waaraan de zon, de maan en de planeten vastzaten. Een 'onbewogen beweger' had dit allemaal in beweging gezet.

--> Past perfect bij het christelijk denkbeeld;

Aarde is het middelpunt van een goddelijke schepping, met de mens als hoogste wezen.

Geen wonder dat de mensen vroeger dachten dat de zon beweegt en dat de aarde stil staat, want zo zien wij het toch met onze eigen ogen?

Zo zag Aristoteles het meer dan 2000 jaar geleden ook. Het aardse gebied onder de maan noemde hij het ondermaanse en het hemelse gebied daarboven, met zon, maan, vijf planeten en sterren, die eeuw in eeuw uit, in perfecte cirkels rond de aarde draaien, het bovenmaanse. Uit het samenspel van het boven- en ondermaanse is volgens Aristoteles lang geleden de wereld ontstaan en de bovenmaanse wereld met zijn draaiende hemellichamen beïnvloedt het leven op aarde.

Hij beschreef het allemaal in zijn boek “Over de Hemelen.” 

Aristoteles

Ptolemeus

VWO 4 

6.4 De wetenschappelijke revolutie

Een nieuw wereldbeeld

In de 16e eeuw begonnen sommige wetenschappers al te twijfelen over dit geocentrische wereldbeeld.

--> Sterrenkundige Nicolaus Copernicus publiceerde vlak voor zijn dood in 1543 een boek, het heliocentrisch wereldbeeld;

Helios= zon, wereldbeeld waarbij de zon het middelpunt is. De aarde en andere planeten draaien om de zon.

Copernicus zijn ideeën werden bespot. Mede, omdat hij het niet helemaal kon bewijzen. --> 1609 Duitse wiskundige Johan Kepler leverde met berekeningen en nieuwe metingen het definitieve bewijs.

Nicolaus Copernicus

VWO 4 

6.4 De wetenschappelijke revolutie

Een nieuw wereldbeeld

In hetzelfde jaar (1609) kon de sterrenkundige Galileo Galileï voor het eerst waarnemen dat het wereldbeeld van Aristoteles niet klopte.

Dat deed hij met een zelfgebouwde telescoop. Een jaar daarvoor was dit uitvonden door de Nederlander Hans Lippershey. Galileo bouwde een telescoop die nog wel 20 keer verder kon kijken.

Bevindingen;

- Kraters en bergen op de maan.

- Maan zelf geeft geen licht, maar weerkaatst het licht van de zon.

- De planeten, maan en sterren bleken geen doorzichtige bollen, maar waren van hetzelfde materiaal als de zon.

Nieuw gedachtegoed; de aarde is slechts een stipje in een enorme kosmos.

VWO 4 

6.4 De wetenschappelijke revolutie

Een nieuw wereldbeeld

Galileo Galileï maakte met zijn boeken deze 'nieuwe' ideeën bekend bij een groter publiek.

In 1632 dreef hij in zijn boek de spot met de paus, die volgens hem vasthield aan domme denkbeelden.

--> kerkelijke rechtbank (inquisitie): Hij werd veroordeeld tot levenslang huisarrest en moest ontkennen dat de zon om de aarde draaide. Hij gehoorzaamde, als zou hij gemompeld hebben; 'En toch beweegt zij'.

Oefen de kenmerkende aspecten hier.

0

VWO 4 

6.4 De wetenschappelijke revolutie

Aan de slag!

- Kijk de eindopdrachten 6.3 na.

- Maak de LessonUp af.

- Oefen de kenmerkende aspecten via de link.

Leg uit waarom zonder de wetenschappelijke revolutie Lodewijk de XIV zich geen zonnekoning genoemd zou hebben.

Leg uit of de wetenschappelijke revolutie een snelle of langzame ontwikkeling was.

Geef aan door wie en in welk tijdvak het oude wereldbeeld ontwikkeld was.

Veel christenen vonden het moeilijk om het nieuwe wereldbeeld te aanvaarden. Geef hiervoor een verklaring.