GL1 par. 6 Letterlijk & figuurlijk

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

CURSUS 4: Taal 

paragraaf 1

Cursus 4: TAAL

 §6 Letterlijk en figuurlijk

• Je kan de verschillen tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik herkennen.
• Je kunt voorbeelden geven van letterlijk en figuurlijk taalgebruik. 

Lesdoelen

In paragraaf 5 eindigden we met de begrippen 'formeel' en 'informeel'.
Wat is het verschil ook alweer?

Stel je moet morgen naar de tandarts en je wil graag aan de docent melden dat je het eerste uur iets later bent.
Maak zelf een formele zin om dit te melden.

Opdracht 1 (blz. 100)

= taal waarmee je precies bedoelt wat er staat.

- Marlou praat graag met haar klasgenoten. 

- Ensar en Kevin zijn net jarig geweest. 

Letterlijk taalgebruik 

= taal waarmee je iets anders bedoelt dan wat er staat. Spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegdes zijn figuurlijk taalgebruik. Er wordt vaak een beeld (figuur) gebruikt.

Figuurlijk taalgebruik 

Hij begint nu al naast zijn _____ te lopen.

1. schoenen
2. vriendin
3. fiets
4. geweten

Dat kun je wel op je _____ schrijven.

1. hand
2. voorhoofd
3. buik
4. been

Op een _____ wolk zitten.

1. donkere
2. mooie
3. roze
4. witte

Figuurlijk taalgebruik ...

kom je tegen in spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegdes. 

Er wordt in zo'n zin vaak een figuur (beeld) gebruikt om iets duidelijk te maken. In het buitenland bestaat een aantal rare uitdrukkingen. Kijk maar mee.

Letterlijk

Figuurlijk

Hij heeft een hart van goud.

Ze zijn een gouden duo.

Ik vond een gouden ring.

Morgenstond heeft goud in de mond.

De waarde van goud is hoog.

Dit is echt goud waard.

Wat is een woordraadstrategie?

1. Een manier om de betekenis van een moeilijk woord te achterhalen.
2. Een manier om moeilijke woorden in een tekst te vinden.

Wat is een woordraadstrategie?

1. het woord in een woordenboek opzoeken
2. synoniem zoeken in de tekst
3. in de tekst teruglezen
4. het woord op google zoeken

Dit is geen woordraadstrategie:

1. synoniem zoeken
2. tegenstelling zoeken
3. voorbeelden zoeken
4. de inhoudsopgave bekijken

Welke woordraadstrategie zie je hier terug?

1. zoek een voorbeeld
2. zoek een tegenstelling
3. zoek een synoniem
4. zoek een omschrijving

Welke woordraadstrategie zie je hier terug?

1. voorbeeld
2. tegenstelling
3. synoniem
4. betekenis / omschrijving

Wat is het verschil tussen onderwerp en hoofdgedachte? Benoem van beide een kenmerk om het verschil duidelijk te maken.

Wat is de hoofdgedachte van de tekst?

Wat betekent het woord hoofdgedachte?

1. De belangrijkste zin van een alinea
2. Het onderwerp van de tekst.
3. Een uitspraak waar je het wel of niet mee eens bent.
4. Het belangrijkste wat over het onderwerp wordt gezegd in één zin.

Onderwerp en hoofdgedachte:
Wat kan géén hoofdgedachte zijn?

1. Kangoeroe huppelt door weiland op Texel.
2. Honden troosten kinderen na aanslag in VS.
3. Chinese regering bestrijdt stortbuiten.
4. Honden en huisdieren

• Je kan de verschillen tussen letterlijk en figuurlijk taalgebruik herkennen.
• Je kunt voorbeelden geven van letterlijk en figuurlijk taalgebruik. 

Lesdoelen