13.3 - Transport

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

13.3 Transport in dieren 

Pak je huiswerk voor je

13.2 opdrachten 1 t/m 19

Leerdoelen 13.3

- Je kunt beschrijven hoe stoffen in het lichaam van insecten, vissen en zoogdieren vervoerd worden.

Vervoer in insecten

- Bij insecten wordt lucht met zuurstof door tracheeën vervoerd. 

- Voedingsstoffen en afvalstoffen worden door het bloed vervoerd.

- Het bloed van insecten vervoert geen zuurstof en koolstofdioxide. 

- Het bloed bevat dan ook geen hemoglobine

- Een insect heeft een open bloedsomloop > het bloed stroomt vrij door het lichaam.

Hoe vervoeren insecten stoffen?

• Het bloed vervoert de voedingsstoffen en de afvalstoffen
• 1 groot bloedvat
• Aan de achterkant het hart: een aantal kamers achter elkaar
• Samentrekken v/d kamers -->                   bloed stroomt van achter naar voren
• Bloedvat eindigt in de kop
• Uit het bloedvat en stroomt vrij door het lichaam (open bloedsomloop)

Vervoer in vissen

- Bij vissen vervoert het bloed zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen.

1. Het hart pompt het bloed naar de kieuwen.

2. In de kieuwen gaat zuurstof vanuit het water in het bloed.

3. Het zuurstofrijke bloed stroomt vanaf de kieuwen naar alle andere organen. Daar gaat zuurstof vanuit het bloed naar de cellen.

4. Vanuit het verteringsstelsel komen voedingsstoffen in het bloed.
 

- De bloedsomloop bij vissen is gesloten > bloed stroomt in bloedvaten.

Vissen hebben een  enkelvoudige bloedsomloop

Verschillende bloedsomlopen

Enkelvoudige bloedsomloop bij vissen: het bloed gaat per rondgang één keer door het hart.

Dubbele bloedsomloop bij andere gewervelde dieren: het bloed gaat per omloop twee keer door het hart.

Dus...

• Open bloedsomloop = bloed stroomt niet door bloedvaten
  
• Gesloten bloedsomloop = bloed stroomt door bloedvaten 
  
• Enkelvoudige bloedsomloop = bloed stroomt 1 x door hart per omloop
  
• Dubbele bloedsomloop = bloed stroomt 2 x door hart per omloop
  

gesloten dubbele bloedsomloop

door het hart van een insect stroomt ...

1. zuurstofrijk bloed
2. zuurstofarm bloed
3. bloed zonder zuurstof

Open bloedsomloop

in een vis wordt zuurstof vervoerd door

1. tracheeën
2. bloedvaten
3. hart en tracheeën
4. hart en bloedvaten

wat vervoert het bloed bij de vis

1. zuurstof
2. zuurstof en voedingsstoffen
3. voedingsstoffen en afvalstoffen
4. zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen

het type bloedsomloop bij een insect is

1. open en dubbel
2. open en enkel
3. open

Leerdoelencheck 

Je kunt nu;

- Beschrijven hoe stoffen in het lichaam van insecten vervoerd worden.

- Beschrijven hoe stoffen in het lichaam van vissen vervoerd worden.

- Beschrijven hoe stoffen in het lichaam van zoogdieren vervoerd worden.

Aan het werk

Maken opdracht 1 t/m 9

Fluisterend samenwerken