MTH leerjaar 1, 2021, blok 1 les 6

• MBO

MTH, leerjaar 1, les 6

Bevoegdheden in de zorg

Bevoegdheid 

Als je een opleiding hebt gevolgd en bekwaam bent, dan ben je ook bevoegd om een handeling uit te voeren.  

Als je wel bent opgeleid maar niet bekwaam bent,  dan mag je een handeling niet uitvoeren.  

 

Onbekwaam is dus automatisch ook onbevoegd.   

 

We onderscheiden drie vormen van bevoegdheid

zelfstandige bevoegdheid, 

functionele zelfstandigheid en 

niet-functionele zelfstandigheid.

Zelfstandige bevoegdheid 

In de Wet BIG is per voorbehouden handeling vastgelegd welke zorgverleners zelfstandig bevoegd zijn om de handeling uit te voeren.  

 

Als er voor jou bij een handeling sprake is van zelfstandige bevoegdheid, dan mag je die handeling zelf uitvoeren (als je ook bekwaam bent).  

 

Daarnaast mag je een andere zorgverlener de opdracht geven een voorbehouden handeling uit te voeren. Dit mag ook als je zelf niet bekwaam bent.  

Functionele zelfstandigheid

• Verpleegkundigen zijn functioneel zelfstandig bevoegd.  
• Functionele zelfstandigheid houdt in dat je niet zelf het initiatief mag nemen om een voorbehouden handeling uit te voeren.   
• Je mag ook niet iemand anders opdracht geven deze handeling uit te voeren.  
• Je mag de voorbehouden handeling wel uitvoeren in opdracht van een zelfstandig bevoegde.  
• De opdrachtgever hoeft hierbij niet te zorgen voor toezicht en tussenkomst. 
•  De opdrachtgever mag er namelijk van uitgaan dat jij functioneel zelfstandig bekwaam bent  in het uitvoeren van de voorbehouden handeling. 

Functionele zelfstandigheid 

Hierbij moet je wel aan de volgende voorwaarden voldoen:    

• Je handelt in opdracht van een zelfstandig bevoegde  

    medewerker.  

• Je handelt naar de aanwijzingen en instructies van de  

    opdrachtgever.  

• Je bent bekwaam om de handeling goed uit te voeren.

Bevoegdheid - niet-functionele zelfstandigheid

Niet-functionele zelfstandigheid.   

Er zijn ook zorgprofessionals die niet zelfstandig bevoegd of functioneel zelfstandig bevoegd zijn, maar die wel bevoegd en bekwaam zijn om een bepaalde voorbehouden of risicovolle handeling te verrichten.   

 

Dit noemen we niet-functionele zelfstandigheid. 

Deze zorgprofessionals mogen een handeling waarvoor ze bevoegd en bekwaam zijn alleen uitvoeren onder toezicht van een zelfstandig bevoegde medewerker. 

Bevoegdheid zorgverleners in opleiding

Tijdens je opleiding mag je ook al voorbehouden handelingen uitvoeren, maar hiervoor gelden wel bepaalde voorwaarden. Deze voorwaarden zijn:   

 

• Je hebt van een zelfstandig bevoegde zorgverlener de opdracht gekregen de voorbehouden  

    handeling uit te voeren.  

• Je bent bekwaam om de voorbehouden handeling uit te voeren.  

• Je volgt eventuele aanwijzingen van de opdrachtgever op.   

 

Als je nog in opleiding bent, mag je de handeling niet zelfstandig uitvoeren. De opdrachtgever zal dus moeten zorgen voor voldoende begeleiding bij het uitvoeren van de handeling.

Wat als het fout gaat 

Er zijn drie soorten aansprakelijkheid: 

• Tuchtrechtelijk  

• Civielrechtelijk of burgerrecht 

• Strafrechtelijk

Medisch tuchtrecht 

Wanneer een zorgvrager schade ondervindt door het (onzorgvuldig) handelen van een zorgverlener, kan de zorgverlener worden aangeklaagd. 

De aanklacht wordt dan behandeld onder het medisch tuchtrecht.

Medisch tuchtrecht 

Het medisch tuchtrecht is een vorm van rechtspraak die geldt voor de beroepen die zijn ingeschreven in het BIG-register. 

Het tuchtcollege beoordeelt of de zorgverlener binnen de grenzen van het eigen deskundigheidsterrein zorgvuldige zorg heeft geleverd.

Wanneer iemand een klacht indient tegen jou als zorgverlener, wordt eerst vooronderzoek gedaan. 

De aanklager en jij krijgen dan de kans om de zaak schriftelijk en mondeling toe te lichten. 

Het tuchtcollege bepaalt vervolgens of er een zitting zal komen. Dit hangt onder andere af van de ernst van de klacht, of de klacht gegrond is en of de klacht wel bij het tuchtcollege thuishoort. 

Als de procedure wordt voortgezet, nodigt het tuchtcollege beide partijen uit voor een zitting. 

Wanneer het tuchtcollege een klacht gegrond verklaart, kun jij aansprakelijk worden gesteld voor de schade aan de zorgvrager. 

Het tuchtcollege kan de volgende straffen (sancties) opleggen: 

• waarschuwing (hierbij volgt geen aantekening in het BIG-register); 

• berisping (ernstige waarschuwing met aantekening in het BIG-register voor 5 jaar);

• geldboete (maximaal 4.500 euro); • schorsing: tijdelijk verbod om je beroep uit te

  oefenen; 

• gedeeltelijke ontzegging: je mag bepaalde handelingen niet meer uitvoeren; 

• doorhaling: permanent verbod om je beroep uit te oefenen (verwijdering uit het 

  BIG-register). 

Iedereen heeft toegang tot het BIG-register, en dus is voor iedereen zichtbaar of een zorgverlener een sanctie opgelegd heeft gekregen van het medisch tuchtcollege. 

De doktersassistent en het recht

De doktersassistent valt niet onder het Medisch Tuchtrecht maar onder: 

• Strafrechtelijke aansprakelijkheid: boete, gevangenis.

• Civiele aansprakelijkheid: schadevergoeding. 

Theorietoets

• In de week van 19-11-2021 ( nieuw rooster)
• Bladzijde 10-23
• Wet BIG
• WGBO
• Wegen en meten
• BMI en middelomtrek