TW2-grammatica-lijdende of bedrijvende zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

bedrijvende of lijdende vorm

boek blz. 201 ev.

Jara /laat/ de hond /uit.

Wat is het onderwerp? Jara

Jara doet iets-> ze laat de hond uit

Als het ONDERWERP de handeling verricht van het WG noem je de zin BEDRIJVEND of ACTIEF.

De hond/ wordt/ door Jara/ uitgelaten.

Het onderwerp ondergaat de handeling (het uitlaten).

Als het ONDERWERP de handeling ondergaat, noemen we de zin LIJDEND of PASSIEF.

Omzetten bedrijvend ->lijdend

• Het lijdend voorwerp wordt onderwerp.
• Het onderwerp wordt een bijwoordelijke bepaling die begint met door. (Dit wordt doorbepaling genoemd.)
• In het gezegde komt een vorm van het hulpwerkwoord worden of zijn te staan.
  

Let op!

Als een bedrijvende zin in de onvoltooide tijd (dus geen hebben of zijn in de zin!) staat, moet je in de lijdende zin het hulpwerkwoord worden gebruiken.

De hovenier snoeide de leiboom. 

De leiboom werd gesnoeid door de hovenier.

Als je een bedrijvende zin in de voltooide tijd (dus hebben of zijn in de zin!) omzet in een lijdende zin, moet je het hulpwerkwoord zijn gebruiken.

De hovenier heeft de leiboom gesnoeid.

De leiboom is gesnoeid door de hovenier.

-->De tijd  van de zin moet hetzelfde blijven!

MAAK DE ZIN LIJDEND
Cherie drinkt warme chocomel op de ijsbaan. (o.t.t.)

MAAK DEZE ZIN LIJDEND
De man heeft de computer gekocht. (v.t.t.)

Omzetten lijdend->bedrijvend

• De doorbepaling wordt het onderwerp.
• Het onderwerp wordt LV.
• Haal uit het gezegde de vorm van 'worden' of 'zijn' weg.

Ines ontvangt een prijs.

1. lijdend
2. bedrijvend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend
Ines ontvangt een prijs>

Het jurkje wordt door Simone gekocht.

1. Bedrijvend
2. Lijdend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend
Het jurkje wordt door Simone gekocht.

Is de opdracht nu goed nagekeken?

1. Bedrijvend
2. Lijdend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend
Is de opdracht nu goed nagekeken?

De man koopt een scheerapparaat.

1. Bedrijvend
2. Lijdend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend
De man koopt een scheerapparaat.

Mijn moeder prees mijn oom uitbundig.

1. lijdend
2. bedrijvend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend
Mijn moeder prees mijn oom uitbundig.

Het dienstmeisje verschoont de lakens.

1. Bedrijvend
2. Lijdend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend
Het dienstmeisje verschoont de lakens

Volgens mij werd ik niet serieus genomen door die docent.

1. Bedrijvend
2. Lijdend

Zet de zin om van bedrijvend <->lijdend
Volgens mij werd ik niet serieus genomen door die docent

https:

https:

Snap je hoe je de tijd van een zin kan bepalen?

1. ja
2. nee

Snap je hoe je een zin van bedrijvend naar lijdend kunt omzetten?

1. ja
2. nee