De Verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

De Verlichting

Verlichting: de hoofdthema's en tevens leerdoelen:

• Denken over God: Spinoza
• Denken over sociaal contract: Lock en Rousseau
• Denken over rol van de staat: Voltaire
• Denken over wat is verlichting: Kant
  

 Wat is Verlichting?  

'Onmondigheid is het onvermogen om je van je eigen verstand te bedienen, zonder de leiding van een ander. {...} "Heb de moed van je van je eigen verstand te bedienen..." is dan ook het motto van de Verlichting.'

Immanuel Kant

Oftewel: "Durf te denken"

Kant

De Verlichting is de tijd van rationeel optimisme. Leg uit wat daarmee bedoeld wordt.

Spinoza

Bij welke "denker" past het nadenken over de rol van God in wat er op aarde gebeurt?

1. Spinoza
2. John Locke
3. Montesquieu
4. Socrates

Voltaire

Zingen 

Billenkoek

Vuurtje stoken

Voltaire (Francois-Marie Arouet)

1694 - 1778

• 'Ik zeg wat ik denk'
• constitutionele monarchie 
• religieuze tolerantie
• tegen vooroordelen, orthodoxie en:
• onwetendheid 
• voorstander van mensenrechten en de rede


• deïst ('God is een horlogemaker')
• inspirator van Franse Revolutionairen

Kritiek op de ordening in de samenleving

• Tegen de standenmaatschappij:
• ipv erfelijke rechten en religieuze ideeën: natuurrechten
• Recht op vrijheid, leven en bezit
• Pas eind 18e eeuw idee van universele vrijheid / volledige gelijkheid
• 'Droit Divin' werd verworpen:
• John Locke (1632-1704): sprake van een 'sociaal contract' en volk het 'recht op verzet'
• Rousseau(1712-1778): idee van 'permanente volkssoevereiniteit': 'de regering is de uitvoerder van de gezamenlijke wil van de burgers'
• Rousseau: "Emile of Over de opvoeding"

huiswerk

in het tweede deel van de les mag je bezig met de verwerking van de leerstof. Dat doen we aan de hand van het maken van verschillende vragen. Maak uit je boek de volgende vragen:

Dikke boek Feniks blz. 275 vraag 2  3  4  5  7  10  12  16.

Verder lees je  blz 280-282 vraag 4,5 en 8