4.2 - Prokaryoten

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Maak je aantekeningen tijdens online (biologie)lessen?

1. Nee
2. Soms
3. Ja, meestal
4. Lukt niet door werkplek/tegelijk moeten volgen van les

Basisstof 4.2

• Hoe heet deze groep?
• De prokaryoten
• -waarom deze naam? 
  
  
• we weten dat deze twee domeinen verschillen door o.a. RNA van ribosomen te vergelijken en celwand en -membraan materiaal te bekijken.

onderdelen

Waarom hebben bacterien ook ribosomen nodig?

Bacteriecel (en archea)

soorten bacteriën (79A)

Gemiddeld 10x kleiner dan dierlijke, plantaardige of schimmelcel 

Als gemiddelde bacterie 10x korter is dan een dierlijke cel, hoeveel kleiner is het volume dan?

Nuttige prokaryoten

1.  beschermlaag tegen ziekteverwerkkers
2. 'Darmflora' helpt bij vertering van voedsel
3.  Biotechnologie voor produceren van 
   o.a. yoghurt, zuurkool,  insuline (hormoon)

71M1

(Schakelijke) prokaryoten 

•  Eten ook (resten van) dieren en planten
• Veroorzaken veel ziektes (zie 79A). Denk bijv. aan
  - (keel)ontsteking
  - salmonella           
  - cholera                 
  - tubercolose       
• Delen ontzettend snel, sommige wel elke
  20 min onder goede omstandigheden.
  
  (Voor de snelle rekenaar:
  hoeveel bacteriën kan je dan hebben na 24 uur?

Chemo-autotroof

Sommige Archeae (en enkele bacterien) zijn chemo-autotroof: in staat om organische stoffen te maken uit anorganische stoffen met behulp van energie uit een chemische reactie.

Virussen, wat zijn dat en
hoe werken ze?

• Gem. 0,1 µm lang.

• Discussie of virus leeft - zie 77D - argumenten voor/tegen?
• • Virus dat op bacteriën richt heet 'bacteriofaag'

4.2 Opdrachten havo

'Prokaryoten'

- Lees pagina 182-186 door

- Maak opdrachten 13, 15 t/19 + 21, 23 & 24. 

- enkele checkvragen

- moeilijke oefentoets Genetica

* individueel videobellen

Ilva 4.1 opdr 3-4. + heel 4.2 checken,
Dustin 4.1 

- Welk organel stelt 2 voor? - Van welk celtype ('rijk') is deze cel?

Het mitochondrium speelt een belangrijke rol bij vrijmaken van energie. Daartoe worden een organische en anorganische stof opgenomen in de cel.
Welke anorganische stof wordt opgenomen en met welk transporttype?

1. water, met diffusie
2. water, met actief transport
3. zuurstof, met diffusie
4. zuurstof, met actief transport

Rechts zie je de 4 rijken staan. Sleep het juiste rijk naar de bijbehorende cel.

Dier

Plant

Schimmel

Bacterie

Prokaryoot, kan autotroof zijn. 

Geen celwand, tussen 10-100µm lang

Wel vacuole en celkern, heterotroof

Met celkern, maakt eigen organische stoffen uit anorganische stoffen

Dier

Plant

Schimmel

Bacterie