3.1 Chemie in cellen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Stofwisseling in de cel

3.1 Chemie in cellen

Lesprogramma

• Leerdoelen
  
• Uitleg
• Vragen
• Nabespreken
• Huiswerk

Leerdoelen

Je kunt omschrijven wat stofwisseling, assimilatie en dissimilatie zijn en wat bij deze reactie met de energie gebeurt.

Lezen

Lees blz 10 t/m 12 tot energiedragers en beantwoord daarna de vragen op de volgende dia

Vragen

1 Voor het metabolisme nemen cellen stoffen op en worden deze stoffen omgezet. Geef twee redenen waarom dit nodig is.

2 Voer practicum 1 uit en beantwoord de twee vragen

3 Op welke wijze kan in moleculen chemische energie worden opgeslagen?

4 Geef de molecuul - en structuurformule van glucose

5 Verklaar waarom voor assimilatie energie nodig is en bij dissimilatie energie vrij komt.

6 Waarom zijn alleen autotrofe organismen in staat koolstofassimilatie uit te voeren?

7 Welke stoffen worden in de voortgezette assimilatie gevormd?

Stofwisseling/

metabolisme

Het geheel van chemische omzettingsprocessen in een organisme.

Grondstofwisseling: alle stofwisselingsprocessen die in rust doorgaan (hartslag, ademhaling, peristaltiek) -> meten adv zuurstofverbruik

Chemische energie (organische stoffen)

• Opbouwen kost energie
• Afbreken genereert energie 

Assimilatie en dissimilatie

• Assimilatie: opbouw van organische moleculen uit kleinere moleculen -> kost energie
• Dissimilatie: afbraak van grote organische moleculen tot kleinere moleculen -> komt energie vrij

The circle of life

Opdrachten

Maak de opdrachten 1 - 3

De energiedragers

BiNaS 67L

ATP gevormd bij fotosynthese (bladgroenkorrels) en verbranding (mitochondria)

Vrijgekomen energie wordt gebruikt voor stofwisselingsreacties en processen in de cel, zoals: eiwitsynthese, actief transport over membranen

Naast ATP ook:

• NAD+
• NADP+

Binas tabel 67L

BiNaS 67L

a acetylgroepdrager

HS-co-enzym A is een organische molecuul dat bestaat uit één monosacharide ribose waaraan de base adenine en drie fosfaatgroepen zijn gebonden . Er is één energierijke binding waarmee co-enzym A in de cel wordt gebruikt voor het katalyseren van enzymatische reacties. Door de concentratie van co-enzym A te variëren kan het gebruikt worden als aan-uit schakelaar van enzymatische reacties, reacties vertragen of versnellen.

b energiedragers

NAD+ heeft naast nicotinamide en de base adenine aan het monosacharine ribose een -OH groep.

NADP+ heeft hier een fosfaatgroep.

ATP bezit aan het monosacharine ribose een base adenine en drie (tri-) fosfaatgroepen. Door de reactie met water levert de afsplitsing van de eerste fosfaatgroep 31 kJ/mol aan chemische energie (ADP) en levert de tweede afsplitsing 15 k/molJ. AMP resteert.

c signaaldragers

cyclisch AMP gedraagt zich in de cel als second messenger. Kijk nog eens naar afb. 5 van bs2 in Regeling.  Hormonen zoals glucagon en adrenaline kunnen niet door het celmembraan (waarom niet?) en hebben hun werking in de cel door cAMP. Hierdoor komt een cascade op gang waardoor o.a. in spieren extra glucose en ATP wordt gevormd.

Nabespreken

Je kunt omschrijven wat stofwisseling, assimilatie en dissimilatie is en wat bij deze stofwisselingsprocessen met de energie gebeurt.

Huiswerk

Leer bs 1 Chemie in cellen en BiNaS tabel 67L

Maken + nakijken opdr. 4 t/m 7.