3h - p2 - taalverzorging les 1 (leestekens)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Doel: leestekens goed leren gebruiken zodat je jezelf duidelijk kunt maken in geschreven taal. 

• Wat gaan we de komende lessen doen?
• Waarom, waarom?                                                       10 min
• Theorie                                                                              10 min
• Aan de slag 

Periode 3

• Taalverzorging (leest., hoofdletters, congruentie & verwijswoorden) - s.o.   (1)
• Debat (2)  
  
  --> Boek lezen (opdracht in periode 4) 
  

Leestekens. Waarom?

De regels

Komma

• Voor of na een aanspreking:

Jessica, kun je even hier komen? 

• Tussen de delen van een opsomming:

Ik eet graag kaas, worst en ham. 

• Tussen twee persoonsvormen: 

Als het zulk lekker weer blijft, ga ik vanmiddag een stuk skeeleren. 

• Voor 'omdat', 'want', 'maar', 'toch'... etc. 

Mijn opa krijgt een nieuwe fiets, omdat hij zich zo heeft ingezet voor de vereniging. 

• Voor en achter een bijstelling:

Mees, het beste paard van stal, gaat vandaag met pensioen. 

Een komma geeft een rust aan. Gebruik hem: 

De regels

Dubbele punt

• Een citaat:
  Merel zei: ‘Iedereen moet nu komen.’
   
• Een gedachte: 

Ze dacht: wat een leuke docent. 

• Een opsomming:

Hij heeft verschillende huisdieren: een kat, een hond en een cavia. 

• Een uitleg of toelichting: 

Ik wil dat niet: het lijkt me ontzettend stom. 

Let op!
Alleen hoofdletter gebruiken bij een citaat 

De regels

aanhalingstekens

• Bij citaten: 
  ‘Jij zult luisteren!’ schreeuwde Amir.
  ‘Ik ga naar huis,’ zei Allan. ‘Zie ik je morgen?’
  ‘Je kunt ervan uitgaan,’ antwoordde Mel, ‘dat we je helpen.’
   
• Als het woord zelf bedoeld wordt en niet de betekenis: 

Hoe schrijf je ‘onmiddellijk’? 

• Als het woord op een speciale manier gebruikt wordt: 

Toen we te laat kwamen, zei de docent dat we weer ‘lekker op tijd’ waren. 

De regels

puntkomma

• Tussen hoofdzinnen die sterker bij elkaar horen dan losse zinnen: 

Mijn oudste broer wil een nieuwe fiets; dat lijkt me niet verstandig. 

Als afsluiting van de onderdelen van lange opsommingen. 

In mijn vrije tijd:

eet ik graag appeltaarten; 

schilder ik ezeltjes; 

maak ik puzzels.  

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. Ik vind dit onzin want jij doet nooit wat.
2. Ik vind dit onzin, want jij doet nooit wat.
3. Ik vind dit onzin: want jij doet nooit wat.
4. Ik vind dit onzin. Want jij doet nooit wat.

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. De hond van Margreet Bruno is een beetje te wild.
2. De hond van Margreet, Bruno is een beetje te wild.
3. De hond van Margreet, Bruno, is een beetje te wild.
4. De hond van Margreet: Bruno, is een beetje te wild.

Kies de juiste schrijfwijze

1. Ik heb het volgende gehaald. Appels, banenen en peren.
2. Ik heb het volgende gehaald appels, bananen en peren.
3. Ik heb het volgende gehaald: Appels, bananen en peren.
4. Ik heb het volgende gehaald: appels, bananen en peren.

Kies de juiste schrijfwijze

1. Hij dacht wat een gedoe zeg
2. Hij dacht, wat een gedoe zeg.
3. Hij dacht: wat een gedoe zeg.
4. Hij dacht, wat een gedoe, zeg.

Aan de slag 

Maken: taalverzorging - taak 1 

Hoe: eerste 5 minuten in stilte

Klaar: extra opdracht voor pro's 

Niet af? Huiswerk volgende les 

Dit heb ik geleerd