Mens en milieu

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

de mens en het milieu

Milieu problemen (vervuiling, uitputting, aantasting)

klimaatverandering door broeikasgassen (CO2)

Afname van biodiversiteit (soorten organismen)door toename bevolking, natuur verandert in landbouwgrond of grond voor huizen.

Ontbossing: diverse soorten organismen verdwijnen, minder O2 in de lucht en meer CO2 in de atmosfeer

voedselproductie

Akkerbouw: produceren van voedingsgewassen

Tuinbouw: produceren van voedingsgewassen

Veeteelt;productie van landbouwhuisdieren

productieverhouding

Door de stijgende wereldbevolking moet de voedselproductie verhoogd worden, methoden hiervoor zijn: bemesting, bodembewerking, bescherming tegen ziekten en plagen, biologische bestrijding, verandering van erfelijke eigenschappen en kunstmatige selectie

Bemesting

Door bemesting worden mineralen aan de bodem toegevoegd.

* kunstmest: vooral stikstofhoudende mineralen, preciese dosering

* stalmest: uitwerpselen en urine van landbouwhuisdieren, reducenten breken de stalmest af, is vaak gemengd met stro, verbetert de bodemstructuur

Bodembewerking

Door ploegen en eggen wordt de bodem losser, waardoor plantenwortels beter in de bodem kunne doordringen

Bescherming tegen ziekten en plagen

Niet selectieve bestrijdingsmiddelen: doden zowel onschadelijke als schadelijk organismen

Selectieve bestrijdingsmiddelen: tegen een bepaalde soort organismen

Nadeel: - bestrijdingsmiddelen worden maar langzaam afgebroken en gaan daarom mee naar de volgen schakel in de voedselketen (Accumulatie) 

- de soort die wordt bestreden kan resistent worden.

Biologische bestrijdingsmiddelen:  - schadelijke organismen worden met natuurlijke vijanden bestreden (sluipwespen inzetten bij de bestrijding van de witte vlieg)

- vruchtwisseling: na twee jaar wisselen van de aanplant van gewassen, ziekte verwekkers voor dit gewas verdwijnen dan uit de bodem

veranderen van erfelijke eigenschappen

genetische modificatie: een gen van een andere biologische soort toevoegen aan de erfelijke eigenschappen van een plant. Een organisme met veranderde genen heet een transgeen organisme

kunstmatige selectie van landbouwhuisdieren

Kunstmatige inseminatie: sperma van een stier met gunstige eigenschappen wordt ingebracht bij de baarmoeder van een koe.

 in-vitrofertilisatie (IVF): eicellen worden buiten het lichaam bevrucht met zaadcellen, de bevruchte eicellen worden ingebracht in de baarmoeder van een koe.

Landbouw in Nederland

Monocultuur: één soort gewas op een grote akker

Voordeel: oogsten kan met grote machines, gaat snel en gemakkelijk, grote oogst, lage prijzen

Nadeel: grote kans op insectenplagen, grond raakt uitgeput, nitraten van de kunstmest komen in de bodem en vervolgens in de bodem en het grondwater terecht, dit zorgt voor verzuring van het water.

Landbouw in Nederland

Veeteelt: weinig grond en veel dieren (intensieve veehouderij)

Voordeel: hoge productie, lage prijzen

Nadeel: - boeren hebben een mestoverschot

- welzijn van dieren slecht, kleine hokken

- grote productie broeikasgassen (uitstoot darmgassen) 

Landbouw in Nederland

- Tuinbouw in de open grond

- Glastuinbouw in de kassen

 Voordeel glastuinbouw: ideale omstandigheden voor planten, het gehele jaar kan er verbouwd worden.

Nadeel glastuinbouw: felle lampen gebruiken veel elektriciteit, voor de verwarming wordt gebruik gemaakt van fossiele brandstoffen, deze versterken het broeikaseffect

Landbouw in Nederland

Biologische landbouw: milieu en dierenwelzijn staat centraal, weinig gebruik van bestrijdingsmiddelen, dieren kunnen loslopen.

Nadeel is wel dat de prijzen hoger zijn.

Energie

Niet duurzaam: vervuilend voor het milieu

Duurzaam: niet vervuilend voor het milieu

niet-duurzame energiebronnen

Fossiele brandstoffen: aardgas, aardolie en steenkool veroorzaken luchtverontreiniging

Kernenergie: vervuiling met radioactief afval

Duurzame energie

zonne-energie: zonnepanelen

windenergie: windmolenparken

waterkracht: stuwdammen

biomassa (biobrandstoffen): verbranding van hout, GFT afval en andere organische materialen. De CO2 die hierbij vrijkomt, is reeds opgenomen tijdens de groei, dus is niet extra vervuilend (klimaatneutraal), zoals fossiele brandstoffen

klimaat

Versterkt broeikaseffect door extra broeikasgassen die de warmte uitstraling tegenhouden

Klimaatverandering door meer neerslag in bepaalde gebieden en woestijngebieden worden droger

Stijging van de zeespiegel door smelten poolkappen en uitzetten van water door warmere temperatuur

water

waterverontreiniging

zelfreinigend vermogen van water

waterbloei

afval

methoden van afvalverwerking

recyclen

composteren

verbranden

storten