Samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Pak je boekje en laptop erbij en start LessonUp op.

Opdracht E

Anna’s

Sophies

Imkes

Pauls

Annekes

Diederiks

Hamza’s

Opdracht E

Elles

Ella’s

Bas’

Marco’s

Kees’

Evy’s

Franklins

Samenstellingen

Meestal twee zelfstandig naamwoorden aan elkaar.

Meestal –en- tussen

Hond + riem = hondenriem

Fiets + bel = fietsbel

Kip + hok = kippenhok

'valse' samenstelling

Eén van de woorden is géén zelfstandig naamwoord

Krijgt nooit een tussen –n-

Rood + kool = rodekool (rood is een bijvoeglijk naamwoord)

Beer + sterk = beresterk (beer wordt hier als bn gebruikt)

Jokken + brok = jokkebrok (jokken is een werkwoord)

Uitzondering 1

Het eerste woord heeft een meervoud op –en én op –s.

Groentes/ groenten: groente + soep = groentesoep

Gemeentes/gemeenten: gemeente + huis = gemeentehuis

Uitzondering 2

Het eerste woord heeft geen meervoud.

Rijst + pap = rijstepap

Benzine + station = benzinestation

Uitzondering 3

Het eerste woord verwijst naar iets waar we er maar één van hebben.

Koningin + dag = Koninginnedag

Zon + bril = zonnebril

Maan + straal = manestraal

Uitzondering 4

Het woord voelt niet meer als een samenstelling. Het is versteend.

Burgemeester

Bolleboos

papegaai

Maak samenstellingen: pan + koek, rogge + brood, groente + boer

Maak samenstellingen: koningin + dag, kat + bak, beer + muts

Maak samenstellingen: docent + handleiding, aap + trots, aap + rots

steek + blind, goed + morgen, keuze + pakket

keuken + trap, weide + vogel, leraar + kamer

bruid + gom, dag + raad, reus + mop

gedaante + verwisseling, zondag + rijder

tarwe + brood, huis + markt, bes + sap

beer + sterk, benzine + pomp, hoog + school

knarsen + tanden, ziek + wagen, akte + tas

boord + vol, schat + bout, rijst + pap

seconde + wijzer, geweten + loos, huil + balk

kleren + zooi, dief + taal, knorren + pot

ver + kijker, maan + schijn, aarde + donker

ouder + zorg, koor + veld

Tussen -s-

Als je een –s hoort, schrijf je hem ook.

Meisjeskamer

Lichaamsgeur

Stationsweg

Tussen -s-

Hoor je hem niet, maar zou je hem bij een ander zelfstandig naamwoord wel horen? Dan schrijf je ook een –s.

Meisjesspeelgoed

Stationsstraat

lichaamsscanner

Voornaamwoordelijk bijwoord

Voorzetsels met ‘er’ of ‘daar’ ervoor schrijf je vast.

Daaromheen

Ertegenover

Samenstellingen met lidwoord + zelfde schrijf je vast.

Hetzelfde, dezelfde, eenzelfde

voeg samen: dorp + straat, liefde + scene, moeder + kindje