Oorlog is in principe slecht voor de handel, maar de oorlog werd vooral in de Zuiderlijke Nederlanden uitgevochten (huidige België)
Haven van Antwerpen werd afgesloten: handelschepen wijken uit naar Amsterdam
Slide 13 - Diapositive
Immigratiestroom
Religieus, politiek en economisch gemotiveerd.
Religieus: bijv. hugenoten uit Frankrijk.
Politiek: bijv. door oorlogen in andere gebieden.
Economisch: bijv. joodse kooplieden.
Gevolg: sterke groei van steden (vooral Amsterdam)
Slide 14 - Diapositive
Hoe wordt de Republiek rijk? (2)
Nederland heeft niet heel veel producten/grondstoffen
Vooral veel zuivelproducten
Oplossing: stapelmarkt.
Amsterdam wordt één grote marktplaats voor Europese producent
Slide 15 - Diapositive
Stapelmarkt
Slide 16 - Diapositive
Republiek wordt handelscentrum van Europa
Slide 17 - Diapositive
In de Gouden Eeuw komt
er meer bevolking in de Republiek
Slide 18 - Diapositive
Meer bevolking betekent ook:
Meer ruimte nodig voor huizen, in bijvoorbeeld Amsterdam: uitbreiding met drie brede grachten met grote woonhuizen er langs
Meer voedsel nodig: inpolderen en droogmaken van meren, zoals de Beemster en de Wormer (zorgt ook voor minder overstromingen)
Slide 19 - Diapositive
Rijk...
Regenten (rijke bestuurders), kooplieden en handelaren
Woonden in grote grachtenpanden ('De Gouden Bocht') in Amsterdam of in grote buitenhuizen (aan de Vecht)
Slide 20 - Diapositive
Video
De groei van de Grachtengordel
Slide 21 - Diapositive
Slide 22 - Vidéo
...en arm
Ambachtslieden en winkeliers: er hoefde maar iets te gebeuren, waardoor ze in de problemen kwamen. Bijvoorbeeld: stijging van broodprijzen
Meer dan de helft van de inwoners van Amsterdam hadden geen vast werk en/of inkomen
In het oosten en noorden van Nederland kwam er nog veel meer armoede voor: mensen leefden vooral als 'kleine' boer. Voor hen leverde de handel niet zo veel op.
Slide 23 - Diapositive
Armenzorg
Ongeveer 15% van de Amsterdamse bevolking leefde van de armenzorg
Armenzorg, via: kerk, gilde, de stad en soms rijken
Rasphuis: soort gevangenis waarin je tucht (=discipline en gehoorzaamheid) werd bijgebracht, door hard te werken
Slide 24 - Diapositive
Amsterdam is de afgelopen tijd steeds groter geworden. Zo zijn er drie nieuwe grachten bij gekomen. Maar welke gracht hoort daar níet bij?
A
Prinsengracht
B
Keizerskracht
C
Koningsgracht
D
Herengracht
Slide 25 - Quiz
Gouden Eeuw was de
A
15e eeuw
B
16e eeuw
C
17e eeuw
D
18e eeuw
Slide 26 - Quiz
In de Gouden Eeuw waren de meeste Nederlanders
A
Lutheranen
B
Calvinisten
C
Rooms-katholieken
D
Anglicanen
Slide 27 - Quiz
Een schip dat vanuit Amsterdam naar de landen rond de Oostzee vaart, is geladen met:
A
kaas, textiel en vis
B
wijn en olie
C
specerijen
D
graan en hout
Slide 28 - Quiz
Een schip dat vanuit de landen rond de Oostzee naar Amsterdam vaart, is geladen met:
A
kaas, textiel en vis
B
wijn en olie
C
specerijen
D
graan en hout
Slide 29 - Quiz
Video
Welkom in de Gouden Eeuw: Handel
Slide 30 - Diapositive
Slide 31 - Vidéo
Eerst Spanje, dan Engeland
Nadat de Nederlandse Republiek vrede heeft gesloten met Spanje met de Vrede van Münster, kan de Republiek haar aandacht volledig op de handel richten
De Nederlanders overheersen de zeeën ten koste van de Engelsen
De Republiek en Engeland komen op zee vaak met elkaar in oorlog
Michiel de Ruyter is halverwege de 17e eeuw de aanvoerder van de vloot
Bij de Slag om Chattam neemt Michiel de Ruyter de spiegelversiering van het Engelse schip 'de Royal Charles' mee als oorlogstrofee. Het wapen hangt nog steeds in het Rijksmuseum in Amsterdam
Slide 32 - Diapositive
Slide 33 - Vidéo
Michiel de Ruyter
Slide 34 - Diapositive
Slide 35 - Vidéo
Onder welke naam staat deze gebeurtenis ook wel bekend?
A
De tocht naar Londen
B
De tocht op de Theems
C
De vernietiging van de Engelse vloot
D
De tocht naar Chatham
Slide 36 - Quiz
Chatham
In 1667, midden in de Tweede Engelse Zeeoorlog, beleefde Michiel de Ruyter zijn grote moment. De Engelse vloot werd voor een groot deel vernietigd en de Royal Charles werd meegenomen naar Holland
Slide 37 - Diapositive
In 1676 overleed onze grootste held: Michiel de Ruyter
Slide 38 - Diapositive
Het rampjaar 1672
'het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos'
Nederland wordt vanuit het zuiden aangevallen door Frankrijk en vanaf de zee door Engeland
Raadspensionaris Johan de Witt en zijn broer worden door een boze menigte vermoord
Slide 39 - Diapositive
De stadhouder terug
Er was in de Republiek een strijd gaande tussen mensen die de stadhouder terug wilden(oranjegezinden)
en mensen die de raadspensionaris wilden behouden(staatsgezinden)
Michiel de Ruyter was staatsgezind
Slide 40 - Diapositive
Begrippen uit deze les
stapelmarkt
kapitalisme
beurs
Gouden Eeuw
grachtengordel
Vrede van Munster
Rampjaar
Slide 41 - Diapositive
Personen uit deze les
Michiel de Ruyter
Johan de Witt
Lodewijk XIV
Stadhouder Willem III
Slide 42 - Diapositive
Jaartallen uit deze les
1648: Vrede van Munster.
1667: Slag bij Chatham
1672: Rampjaar
1689: Koning Willem III van Engeland.
Slide 43 - Diapositive
Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.
Slide 44 - Question ouverte
Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.