H5 Koningen, Vorsten en Denkers

5. Koningen, heren en denkers
  • Kenmerkende aspecten:
  • 1.  Het streven van vorsten naar absolute macht
  • 2. De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch     en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek
  • 3. De wetenschappelijke revolutie
1 / 49
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

Cette leçon contient 49 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 3 vidéos.

Éléments de cette leçon

5. Koningen, heren en denkers
  • Kenmerkende aspecten:
  • 1.  Het streven van vorsten naar absolute macht
  • 2. De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch     en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek
  • 3. De wetenschappelijke revolutie

Slide 1 - Diapositive

timer
1:00
Lodewijk XlV

Slide 2 - Carte mentale

Wat is een standensamenleving?

Slide 3 - Question ouverte

L'État, c'est Moi = De staat, dat ben ik!

  • De wil van de koning is wet. Dit noem je absolutisme
  • Lodewijk XIV (14e) was een Franse koning met absolute macht. Hij had alle macht 
  • Deze macht is door god gegeven: (droit divin)

  • Lodewijk XIV was wantrouwend naar de adel

Slide 4 - Diapositive

Adel buitenspel
  • Krachtig persoonlijk bewind. 
  • Ministers volkomen onderworpen
  • Ambtenaren die loyaal zijn aan de koning

  • Adel verloor invloed - moeten op Versailles wonen
  • Staten-Generaal werd minder geraadpleegd. 

Slide 5 - Diapositive

Madame de Maintenon
maîtresse van de Zonnekoning
Maria Theresia van Oostenrijk
echtgenote Lodewijk XIV

Slide 6 - Diapositive

Slide 7 - Vidéo

Militair 

  • Permanent staand leger
  • Rangen verdeeld op basis van prestaties 

Slide 8 - Diapositive

Economisch Mercantilisme

economische politiek die erop gericht is om de rijkdom van het eigen land te vergroten, door de import te verkleinen en export te vergroten.

Slide 9 - Diapositive

Religieus
Eén wet, één geloof, één vorst


  • Edict van Nantes werd ongeldig verklaard (1685): 

  • Hugenoten (protestanten) hadden geen vrijheid van godsdienst meer.



Slide 10 - Diapositive

Wat weet je nog van vorige les?

Slide 11 - Carte mentale

Wat is mercantilisme?

timer
1:00

Slide 12 - Question ouverte

Wat is absolutisme?

Slide 13 - Question ouverte

Rusland
  • Tsaar Peter de Grote 
  • Rusland liep achter op rest Europese landen
  • Liet zich bijscholen... sindsdien:
  • Modern leger, Havens, St. Petersburg, Kerk gebruiken
  • Veel land veroverd.

Slide 14 - Diapositive

Slide 15 - Diapositive

Tsaar Peter de Grote (1672-1725)
Als timmerman in Zaandam (1697) en op een VOC werf in A'dam.

Slide 16 - Diapositive

Slide 17 - Diapositive

Centralisatie in Pruisen
  • na 30-jarige oorlog 300 staatjes
  • Pruisen belangrijk koninkrijk
  • Frederik Willem (1640-1688):
  • leger en ambtenaren gereorganiseerd (>verdiensten)
  • Frederik Willem I (1713-1740), soldatenkoning.
  • Religieuze tolerantie

Slide 18 - Diapositive

Geen centralisatie in de Nederlanden
  • 1581: Acte van Verlathinge > 
  • geen koning meer > Republiek
  • 'Zeven Verenigde Provinciën
  • Oranjes bleven stadhouder,
  • Geen koning
  • Wèl veel invloed in handen van:
  • Willem III (stadhouder-koning)
  • 1672 - 1702

Slide 19 - Diapositive

1672 - Rampjaar
Reddeloos, redeloos en radeloos.

Slide 20 - Diapositive

Geen centralisatie in Engeland, Ierland

en Schotland

  • Parlement wist macht uit te breiden,
  • vooral burgerij en lage adel invloedrijk door economische macht
  • burgeroorlog (1642-49) > Karel I onthoofd (!!) 
  • Jacobus II (katholiek en absolutistisch) verjaagd door parlement:
  • Met hulp stadhouder Willem III
  • 'Glorious Revolution' (1688): rechten parlement erkend door Willem III
  • Willem III werd koning

Slide 21 - Diapositive

1642: Karel I onthoofd in Engeland

Slide 22 - Diapositive

Willem III en Mary Stuart als jong paar
En als koning en koningin van Engeland, Ierland en Schotland

Slide 23 - Diapositive

5.2 Burgercultuur versus hofcultuur

Slide 24 - Diapositive

Een burgerlijke cultuur
In Europa kochten vorsten en de katholieke kerk kunst
In de Republiek was geen vorst en een protestante kerk
De burgers kochten de kunst
De cultuur werd bepaald door de burgers

Slide 25 - Diapositive

burgerlijke cultuur in de schilderkunst:
Thema's:
  • stillevens
  • landschappen
  • religieuze voorstellingen
  • historische gebeurtenissen
  • groepsportretten
  • familieportretten

Slide 26 - Diapositive

Burgerlijke cultuur
  • Schilderijen, boeken en bouwkunst waren populair in de Republiek der Nederlanden
  • Er was wel gewetensvrijheid (recht op eigen opvattingen en geloof) maar geen volledige godsdienstvrijheid (b.v: geen katholieke kerken bouwen, wel schuilkerken)

Slide 27 - Diapositive

Bouwkunst. Toen: Stadhuis. Tegenwoordig: Paleis op de Dam
Literatuur: gedichten van Joost van de Vondel en Jacob Cats

Slide 28 - Diapositive

Slide 29 - Vidéo

Welke mensen in de Republiek, kochten schilderijen?
A
De superrijken
B
De rijken
C
Rijken en adel
D
Bijna iedereen

Slide 30 - Quiz

Hoeveel mensen zullen er ongeveer geleefd hebben in de Republiek rond die tijd?
A
2 miljoen
B
0.2 miljoen
C
20 miljoen
D
200.000

Slide 31 - Quiz

In de omringende landen in de 17e eeuw, was kunst vaak alleen weggelegd voor de
A
Armen
B
Burgers
C
Boeren
D
Adel

Slide 32 - Quiz

hofcultuur in Frankrijk
  • opdrachtgevers kunstenaars:
  • vorsten, adel en kerk
  • belangrijke thema's: literatuur/theater/muziek/schermen
  • oorlogen > meerdere glorie vorsten
  • rk staatskerk > religieuze onderwerpen 


Lodewijk XIV en Maria Thérèse

Slide 33 - Diapositive

Slide 34 - Diapositive



Paleis het Loo Apeldoorn, stadhouder-koning Willem III

Slide 35 - Diapositive

De zeven verenigde Nederlanden
Frankrijk in de 17e eeuw
Staten-Generaal 
De stadhouder en de raadspensionaris hebben veel gezag
Bijna alle adel woont bij de koning
Het goddelijk recht om te regeren
Republiek
Absolutisme
Mercantilisme
Gouden Eeuw

Slide 36 - Question de remorquage

5.3 De Wetenschappelijke Revolutie

Slide 37 - Diapositive

kenmerkend aspect
De wetenschappelijke revolutie
Wetenschap:
- Experiment
- Observatie
- Conclusie
Grote verandering in korte tijd

Slide 38 - Diapositive

5.3 De Wetenschappelijke Revolutie
Fase in de geschiedenis waarin de houding van wetenschappers ingrijpend veranderde. 
Rationalisme:
Verstand en het vermogen tot redeneren is de meest zuivere vorm van kennis. (wiskundige principes)

Empirisme
Zintuigelijke waarneming is het beginpunt voor kennis. (ogen, oren, reuk, smaak en gevoel)

vb onderzoek COVID- 19

Slide 39 - Diapositive

Baruch Spinoza
'Durf te denken'

  • Tolerantie
  • Vrijheid van godsdienst
  • Gevlucht uit Portugal, vanwege zijn Joodse geloof

Slide 40 - Diapositive

Slide 41 - Vidéo

Slide 42 - Diapositive

5.3 Wereldbeeld
Mechanistisch wereldbeeld:
Een kijk op God en de wereld die ervan uitgaat de werkelijkheid is te vergelijken met een machine (mechaniek) die door God in werking is gezet en daarna zelfstandig functioneert volgens natuurwetten. Volgens deze visie speelt God geen rol meer in het verloop van de dagelijkse gebeurtenissen op aarde.

Slide 43 - Diapositive

Laat een foto zien van een uitvinding/ theorie/ persoon uit de 17e eeuw. die past bij de WR? Leg uit

Slide 44 - Question ouverte

De Wetenschappelijke Revolutie was in de:
A
15e eeuw
B
16e eeuw
C
17e eeuw
D
18e eeuw

Slide 45 - Quiz

Dit is geen goed voorbeeld van de wetenschappelijke revolutie
A
Eigen waarnemingen
B
Klassieke boeken raadplegen
C
Experimenteren
D
Logisch nadenken

Slide 46 - Quiz

Waarom kwamen er wetenschappers naar de Republiek?

Slide 47 - Question ouverte

Slide 48 - Diapositive

kenmerkend aspect
De wetenschappelijke revolutie
Wetenschap:
- Experiment
- Observatie
- Conclusie
Grote verandering in korte tijd

Slide 49 - Diapositive