Reflecteren

Reflecteren

1

Na deze les...

2

Reflecteren:

Waarom zou je dat doen!?

Nadenken over de dingen die je

gedaan

hebt.

Voor de docent

Bespreek

Reflecteren. Waarom zou je dat doen?

Ga met de leerlingen het gesprek aan over het belang van leren van je ervaringen. Dat kan je alleen doen door terug te kijken, te reflecteren.

Maak het volgende doolhof

Je krijgt 

60 sec.

Opdracht

Opdracht

Voor de docent

Deze opdracht illustreert het belang van reflecteren.

De leerlingen zullen nieuwe wegen zoeken als ze vastlopen in het doolhof. Ze leren van hun eerdere pogingen en kiezen bewust andere wegen.

Als je reflecteert doe je eigenlijk hetzelfde: Je bekijkt waar je vastliep in het proces en gaat op zoek naar nieuwe manieren om een uitdaging aan te vliegen. 

Je gaat, net als in het doolhof, steeds weer op zoek naar de goede weg. Het is niet erg dat dit je niet in één keer lukt. Door te reflecteren zie je waar het fout ging en kan je besluiten een andere route te kiezen. 

Reflecteren

Zelfreflectie

Vraag #1

Hoe vaak reflecteer jij? 

Kijk jij dus weleens terug op de dingen die je gedaan hebt?

Voor de docent

Bespreek het resultaat met de leerlingen.

Stel vragen als:

- Wat zijn ervaringen waar je op reflecteert? (Sport, school, appberichtjes, posts, gesprekken, gedrag, etc.)

- Wat is het resultaat van jouw reflectie? Wat levert het je op?

- Doe je iets met hetgeen je eruit haalt? Of blijf je dezelfde 'fouten' maken?

Vraag #2

Wat leer jij van jouw gedrag?

Schrijf hieronder drie momenten op waarin je jouw gedrag bewust anders hebt aangepakt.

Zelfreflectie

Voor de docent

Nabespreking van de opdracht

Ga het gesprek aan met de klas.

De onderstaande vragen kunnen je helpen:

• Waarom waren juist dit momenten waarop je je gedrag aanpaste?

Opdracht

Samen terugkijken

Voor de docent

Verdeel de groep in tweetallen en laat de leerlingen elkaar de vragen van de spinner stellen.

Geef hen de tijd te overleggen, maar ga naderhand ook zeker klassikaal in gesprek over wat de leerlingen besproken hebben.

- Reflecteren de leerlingen dus onbewust toch meer dan ze denken?

- Zouden ze dat nog vaker kunnen/willen doen?

- Wat heeft het reflecteren hen opgeleverd?

Zelfreflectie

Stelling #1

Na deze les snap ik wat reflecteren is.

Zelfreflectie

Vraag #3

Wat neem jij mee na deze les?

Schrijf hieronder twee dingen op die je voor deze les nog niet wist.

Zelfreflectie

Vraag #1

Wat valt jou het eerst op als je in de spiegel kijkt?

Voor de docent

Deze vraag kan best confronterend zijn in de groep.

Ga het gesprek aan met vragen als:

- Hoe tevreden zijn de leerlingen met zichzelf? 

- Hoe kritisch kijken ze naar hun spiegelbeeld?

- Waar kijken ze dan naar? Alleen naar het uiterlijk of ook naar wie ze zijn?

- Wat levert een (te) kritische blik hen op?

- Waar moet hun spiegelbeeld aan voldoen? En wie bepaalt die norm?

- Hoe haalbaar is het beeld dat ze nastreven? 

- Is het ooit goed genoeg?

OPDRACHT

Wat zie jij als je

in de spiegel

kijkt?

Voor de docent

Leerdoel

De opdracht heeft als doel dat leerlingen ervaren dat 'Jezelf zien' veel meer omvat dan het alleen het uiterlijk. Jezelf zien houdt ook in dat je oog hebt voor je kwaliteiten, je talenten en unieke eigenschappen.

Doel

Kunnen leerlingen aan de hand van de drie woorden hun klasgenoot herkennen?

Instructie

• Geef alle leerlingen een papiertje.
• Laat hen de drie woorden opschrijven die hun spiegelbeeld omschrijven. Let op: Zet geen naam op het briefje.  
• Verzamel de briefjes.
• Trek (afhankelijk van de betrokkenheid van de klas) een vier- of vijftal briefjes.
• Lees de woorden op en laat de klas raden wie er omschreven wordt.

Bespreek met de klas

• Herkenden jullie de omschreven klasgenoten? Waarom wel/niet?
• Zien jullie hetzelfde of kijk je anders naar een ander? 
• Zie je alleen het uiterlijk als je naar iemand kijkt?
• Zo niet, wat zie je dan nog meer?
• Zie je meer als je iemand (goed) kent? Kan je daar voorbeelden van geven?
• Kijk je zelf vaak meer of minder kritisch naar je spiegelbeeld? Hoe zou dat komen?

Variatie: Werken in duo's (of trio's)

• Verdeel de klas in twee- of drietallen.
• De leerlingen krijgen een blaadje en schrijven de 3 dingen op die ze zien als ze in de spiegel kijken.
• Het blad vouwen ze dubbel, zodat het antwoord niet te lezen is.
• Vervolgens schuiven ze hun blaadje door naar de andere leerling en deze schrijft de drie dingen op die hij/zij ziet als ze naar hun klasgenoot kijken.
• Vervolgens vergelijken ze de antwoorden en gaan met elkaar in gesprek.

Vraag #2

Als je de antwoorden van jezelf en die van je klasgenoten vergelijkt, wat valt je dan op?

Schrijf hieronder drie dingen op.

Zelfreflectie

Voor de docent

Nabespreking van de opdracht

Ga het gesprek aan met de klas.

De onderstaande vragen kunnen je helpen:

• Wat ontdekten de leerlingen? 
• Waren er veel overeenkomsten of verschilden de antwoorden? Hoe kwam dat?
• Wie sprak de waarheid? Oftewel wie ziet jou het best? Ben je dat zelf of is dat de ander?
• Hoe goed kijk je naar jezelf?
• Hoe goed kijk je naar de ander?
• Welke drie woorden zou je nu over jezelf opschrijven? 

Vraag #3

Welke drie eigenschappen omschrijven jou het best?

Schrijf ze hieronder op. Of zet ze in jouw diamant en upload je foto.

Zelfreflectie

Zelfreflectie

Vraag #4

Waarom denk je dat je jouw eigenschappen op een diamant moet schrijven? 

Voor de docent

De leerlingen schrijven de komende drie lessen hun karakteristieke eigenschappen in de facetten van hun diamant.

De boodschap hierachter is: 

Een diamant schittert en hoe harder je 'm poetst, hoe meer hij gaat schitteren.

Met jouw eigenschappen is dat ook zo; hoe meer aandacht je ze geeft, hoe harder ze gaan stralen/voor je gaan werken.

Wees dus trots op wie je bent en poets de eigenschap die je meer wilt laten stralen af en toe eens op!

Zelfreflectie

Stelling #1

Ik heb mijn drie kenmerkende eigenschappen gedurende deze les aangepast.

Voor de docent

Bespreek het resultaat met de leerlingen.

Waarom hebben leerlingen hun eigenschappen aangepast? 

Zijn ze zichzelf anders gaan zien?
Laten zij de mening van anderen leidend zijn?

Zijn ze blij met hun eigenschappen? 

Zelfreflectie

Vraag #5

Wat heb je deze les over jezelf geleerd?

Voor de docent

Bepaal hoe veilig het is in je klas om de antwoorden eventueel te bespreken.

Mocht je de antwoorden niet willen delen, dan kunnen ze wel een gespreksopener zijn voor je één-op-één mentorgesprekken.

Zelfreflectie

Stelling #2

Ik kijk van af nu anders naar mezelf als ik in de spiegel kijk.

Voor de docent

De leerlingen zullen door deze les niet meteen minder op hun uiterlijk gericht zijn.

Houd het leerdoel bij het afsluiten van de les altijd voor ogen; Wie je bent gaat dieper dan dat wat je ziet.

Zelfreflectie

Vraag #6

Ik zou na deze les graag nog willen spreken over...

Voor de docent

Geef de leerlingen aan dat de antwoorden niet gedeeld worden in de groep (als zij dat niet willen).

En dat ze altijd bij jou mogen komen om op een later moment verder te praten over deze les.

Zelfreflectie

Stelling #1

Ik vind het makkelijker om te zeggen wat ik NIET kan, dan op te sommen waar ik goed in ben.

Voor de docent

Deze vraag kan best confronterend zijn in de groep.

Deze vraag wordt gesteld om de leerlingen na te laten denken over hun kwaliteiten en valkuilen. Misschien maken ze in hun hoofd al wel een opsomming.

Zonder devices

Werk je zonder devices, dan zou je de leerlingen een vinger op kunnen laten steken of met wisbordjes kunnen werken 

Bespreek

Ga het gesprek aan met vragen als:

- Wat maakt dat het lastig is om je kwaliteiten op te noemen?

- Waarom richten we ons meer op dat wat fout gaat?

- Zet je jouw kwaliteiten bewust in?

- Kunnen jouw kwaliteiten je helpen als je in een situatie zit die je moeilijk vindt?

- Kan je van je valkuilen je kwaliteiten maken?

 

Vraag #1

Denk eens aan situaties waar je vaak positief op terugkijkt. Welke kwaliteiten van jou zet jij dan in? 

Schrijf ze hieronder op.

Zelfreflectie

Kies je kwaliteiten.

De volgende slide toont 35 kwaliteiten. Welke zes passen 

het best bij 

jou?

Voor de docent

Deze vraag zal moeilijk zijn voor de leerlingen, want je eigen kwaliteiten benoemen is niet meteen wat ze gewend zijn om te doen.

Het is veel makkelijker om op te sommen waar je níet goed in bent.

Vandaar dat we een lijst hebben gemaakt met kwaliteiten. Deze kan hen helpen om te herkennen waar ze sterk in zijn.

Optie 1

Vinden de leerlingen het moeilijk om op gang te komen, dan kan het ook mooi zijn om een voorbeeld te geven. Neem jezelf, een oud-leerling of een collega als voorbeeld en leg uit waarom je die persoon die kwaliteit toekent.

Optie 2

Vindt de klas het alsnog moeilijk? Laat ze de lijst dan eens samen invullen. Laat hen elkaar de onderstaande vragen stellen:

1. Welke kwaliteit MOET ik aanvinken in jouw ogen?

2. Ik zou deze kwaliteit van jou ook wel willen hebben.

3. "Ik vind dat jij altijd zo goed ...!" Welke kwaliteit hoort daarbij?

Optie 3

Werk je zonder devices? Print dan het werkblad Kwaliteitenlijst uit voor de leerlingen. Deze vind je in de bijlage van deze les.

Optie 4

Laat de leerlingen de lijst mee naar huis nemen en de kwaliteiten samen met hun familie invullen. 

De resultaten van deze zoektocht naar kwaliteiten hoeven niet klassikaal gedeeld te worden. Die keuze is aan jou en is ook afhankelijk van de veiligheid in de groep.

Diervriendelijk

Op tijd

Sociaal

Creatief

Oplossingsgericht

Kies je

kwaliteiten

Milieubewust

Technisch

Vrijgevig

Lief

Luisterend oor

Sportief

Rustig

Zorgzaam

Sterk

Grappig

Muzikaal

Slim

Leiding geven

Spaarzaam

Goed geheugen

Doelgericht

Evenwichtig

Vrolijk

Vriendelijk

Tekst schrijven

Geïnteresseerd

Iets anders

Geduldig

Positief

Verbindend

Doorzetten

Precies

Energiek

Origineel

Leergierig

Zet de 6 vinkjes bij de kwaliteiten waarin je jezelf het best herkent.

Mis je in de lijst een belangrijke kwaliteit van jou? Dan kan je deze op de volgende slide

opschrijven.

Vraag #2

Wat zijn de 6 kwaliteiten waarin jij jezelf herkent? Schrijf ze hier op. Voeg nu ook de kwaliteit(en) toe die je miste in de lijst.

Zelfreflectie

Voor de docent

Bekijk of het in je klas veilig genoeg is om de antwoorden te bespreken.

Het is in ieder geval een mooie leidraad voor komende mentorgesprekken. Wijs leerlingen op hun kwaliteiten en zet ze in hun kracht.

Zelfreflectie

Voor de docent

Het is van belang deze slide wat nader toe te lichten aan je klas.

Leerlingen hebben verschillende talenten. De een is heel goed in de Beta-vakken, terwijl een andere leerling uitblinkt in sport en weer een andere bekend staat om zijn/haar creativiteit.

Vaak zie je dat dat wat je makkelijk afgaat en wat je leuk vindt, dat dát jouw talent is! Jij vindt het niet moeilijk, maar voor een ander kan het een enorme uitdaging zijn om hetzelfde te proberen.

Weten waar je talenten liggen, maakt het een stuk makkelijker om op school je richting te bepalen. Wat je aandacht geeft groeit en als dat ook nog iets is waar je energie van krijgt...

Vraag #3

Denk nu aan situaties die je anders had willen aanpakken. Welke valkuilen van jou zie je daarin terug? Schrijf ze hieronder op.

Zelfreflectie

Zelfreflectie

Voor de docent

Deze slide vraagt om extra uitleg bij de leerlingen.

Het is van belang dat ze begrijpen dat ze niet alles hoeven te kunnen. En dat proberen en erachter komen dat iets niet altijd lukt heel normaal is. 

Zolang je maar blijft reflecteren, andere manieren blijft proberen om tóch in het midden van dat doolhof (Les 1 van de serie over zelfreflectie) te komen.

Het is wel goed om aan te stippen dat weten waar je talenten niet liggen, een goede graadmeter is voor later. Wat kan dit betekenen voor studiekeuzes? Welke vakken zullen je wel en niet makkelijk af gaan.

Belangrijk om te zeggen is dat we hiermee niet willen zeggen dat leerlingen de makkelijkste weg moeten kiezen! Oefening baart kunst! Als leerlingen écht willen, dan zetten ze vast hun kwaliteiten in om een nu nog energievreter de baas te worden!

De opdracht van slide 14 en 15 haakt hierop aan.

Laad je batterij eens op!

Noem

3 energievreters  waar jouw batterij op leegloopt. 

Welke kwaliteit van jou laadt je batterij weer op?

Voor de docent

Met devices

- Schrijf in het woordweb drie (school-)taken op waar je moeite mee hebt.

- Sleep je antwoord naar het vakje met de lege batterij.

- Bedenk nu bij iedere taak welke kwaliteit van jou deze taak kan verlichten. 

Laat leerlingen eventueel onderling overleggen als ze hier moeite mee hebben.

- Zet de drie kwaliteiten in het woordweb en versleep deze naar de volle batterij.

Zonder devices

Print de Batterij-PDF uit de bijlage uit voor de leerlingen.

- Schrijf drie (school-)taken waar je moeite mee hebt in de lege batterij

-  Bedenk nu bij iedere taak welke kwaliteit van jou deze taak kan verlichten. Schrijf deze in de volle batterij.

Laat leerlingen eventueel onderling overleggen als ze hier moeite mee hebben.

Bespreek

Ga met de klas het gesprek aan en stel vragen als:

- Kan je beter worden in taken waar je niet ze goed in bent? Zo ja, hoe dan?

- Helpen jouw kwaliteiten je bij moeilijke taken? Zet je ze dan bewust in?

- Ben je je er bewust van dat wat voor jou makkelijk is, voor een klasgenoot moeilijk kan zijn?

- Zou je van jouw valkuilen ook kwaliteiten kunnen maken?

Klik op de hotspots en ontdek jouw

SUPERKRACHT

Ontdek je superkrachten

+

=

+

=

Voor de docent

Voor zowel zonder als met devices is deze opdracht gelijk.

De leerlingen gaan de energievreters en kwaliteiten uit de vorige slide combineren tot een Superkracht.

Dit kunnen zij op papier doen.

Tip 1

Nodig de leerlingen uit lekker out of the box te denken. Geen probleem als ze hun superkracht flink uitvergroten! 

Tip 2

Verwerk deze opdracht in:

• Beeldende opdrachten: Teken jouw superhelden-pakt? Welk logo laat jij achter als je jouw superkracht hebt ingezet? Maak met AI een tekening van jou als superheld waarin jouw superkrachten terug te zien zijn. Hoe zou jij het icoontje per superkracht eruit laten zien?
• Schrijf opdrachten: Vertel in welke situaties jij je superkrachten gaat inzetten? Hoe ziet jouw leven eruit met jouw superkrachten? Beschrijf een dag uit het leven van een superheld.

Tip 3

Verwijs tijdens één op één gesprekken met leerlingen nog eens naar de superkrachten. Zet je ze wel eens in? Ben je je bewust van je superkrachten? Hoe uit zich dat? Wat levert het je op?

Zelfreflectie

Vraag #4

Welke drie superkrachten heb jij ontwikkeld door je kwaliteiten met energievreters te combineren? Schrijf ze hieronder op in diamant.

Voor de docent

Zonder devices:

Deel de bladen van de diamanten uit en laat de leerlingen de volgende drie facetten invullen met hun superkrachten.

Met devices:

Deze slide is bewust een fotovraag. Mocht je een van de verwerkingsopdrachten laten maken, dan kunnen de resultaten ook hier gedeeld worden.

Bespreek

- Welke superkrachten hebben jullie bedacht? 

- Zijn deze superkrachten uniek? Waarom?

- In welke situaties zouden jullie deze superkrachten kunnen inzetten? 

- Denk je dat je nog meer superkrachten bezit?

Zelfreflectie

Stelling #2

Ik ben bewust van de kwaliteiten die ik heb.

Zelfreflectie

Vraag #5

Hoe ga jij jouw energievreters te lijf de komende tijd?

Zelfreflectie

Vraag #6

Wat ik ga onthouden van deze les is...

Voor de docent

Geef de leerlingen aan dat de antwoorden niet gedeeld worden in de groep (als zij dat niet willen).

Zelfreflectie

Stelling #3

Ik ben trots op de drie nieuwe facetten op mijn diamant.