4.2 De bezetting van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

De Tweede Wereldoorlog (1939-1945)

4.2 De bezetting van Nederland

Wat weet je nog?

Herhaling

In welk jaar valt Hitler Polen binnen?

1. 1938
2. 1939
3. 1940
4. 1941

Hoe wordt Hitlers manier van tweefrontenoorlog voorkomen genoemd?

1. Blitzkrieg
2. Von Schlieffenplan
3. Operatie Barbarossa
4. Slag om Engeland

Slag om Engeland is een succes voor Hitler

1. Waar
2. Niet waar

Wat is het keerpunt in WOII voor Hitler, waarna hij de oorlog gaat verliezen?

1. Slag bij Barbarossa
2. Slag om Engeland
3. Slag bij Stalingrad
4. Slag van Munchen.

Welk land hoort niet bij de Asmogendheden?

1. Duitsland
2. Italië
3. Japan
4. Ottomaanse Rijk

Met welke reden gaat de VS meedoen aan WOII?

1. Onbeperkte Duikbotenoorlog
2. Pearl Harbor
3. Inval van Polen
4. Inval van België

Wie is deze leider?

1. Churchill
2. Stalin
3. Roosevelt
4. Mussert

4.2 De bezetting van Nederland

• Nederland verzette zich harder dan verwacht tegen de Duitse invasie. Dus: bombardement op Rotterdam en dreigen dat meer volgen.
• Wilhelmina vlucht met gezin naar buitenland om niet gevangen genomen te worden.

• In eerste instantie verandert er weinig na de capitulatie (overgave). Wat wel verandert:

1. Democratie wordt afgeschaft (NSB enige partij).
2. Censuur ook van toepassing op NLse kranten. 
3. Gelijkschakeling doorgevoerd (andere mening niet mogelijk).

• Rechtsstaat: onafhankelijke rechters die eerlijk oordelen over iedereen aanwezig in het land.
• Nazi's schaffen rechtsstaat af. Rechters (en iedereen met belangrijk beroep) krijgen keuze: meewerken of ontslag nemen. Arierverklaring moet getekend worden. 

Nederland capituleert in:

1. 1939
2. 1940
3. 1941
4. 1945

Alle docenten die 1942 lesgaven op reguliere scholen waren niet-Jood

1. waar
2. niet waar

• Joden werden gelijk achter gesteld: kunnen ariërverklaring niet tekenen, worden ontslagen.
• Vanaf 1941: gebiedsverbod.
  Vanaf 1942: Jodenster dragen
  Vanaf 1943: grootschalige deportatie naar concentratiekampen.

• In het begin was er actief verzet na aantal razzia's (grootschalig oppakken van mensen): Februaristaking (1941). Enige grootschalige verzet in NL en eerste in bezet gebied Nazi's.
• Deelnemers voor zover bekend zijn opgepakt en afgevoerd. 

• Meerendeel van bevolking kwam daarom niet in verzet. 5% deed dit wel (bijzonder weinig vergeleken met andere landen).

• Sommigen werkten ook samen met nazi's = collaborateur. 

In 1940 vond regelmatig grootschalige deportatie van Joden plaats

1. Waar
2. niet waar

Hoe wordt het grootste Nederlandse verzet genoemd?

Hoe worden mensen genoemd die samenwerken met nazi's?

• 1944 wordt zuiden van NL bevrijd, tot de rivieren.
• Plan wordt bedacht: Market Garden:

1. Vanuit Eindhoven zou in één keer doorgebroken worden naar Arnhem
2. Parachuten zouden bruggen bezetten.

• Tegelijkertijd ging het spoorwegpersoneel staken = spoorwegstaking.
• Spoorwegstaking had weinig succes omdat nazi's eigen treinen inzetten. 
• Gevolg: hongerwinter, er werd te weinig voedsel getransporteerd. 

• Hongerwinter ook doordat winter extreem koud was.
• Op 5 mei wordt NL zo goed als geheel bevrijd (vandaar bevrijdingsdag).
• 4 mei: dodenherdenking. Herdenken van alle Nederlanders gestorven in oorlogssituaties.

Waarom was de spoorwegstaking geen succes?

1. Er deden te weinig NL'ers mee
2. De bruggen waren kapot geschoten
3. Het werd gevolgd door een razzia
4. De Nazi's gebruikten hun eigen treinen

Nederland wordt bevrijd op 4 mei 1945

1. Waar
2. Niet waar

Na deze paragraaf ken je/kun je

• Deelvraag: Welke gevolgen had de Duitse bezetting van Nederland?
• Begrippen: capitulatie, collaborateur, razzia, doorvoer/doorgangskamp, operatie Market Garden, spoorwegstaking.

Aan de slag!

Maken 4.2 : 

2, 3, 4, 5, 7, 9abcdef, 11, 12, 13bc

De bezetting van Nederland