Koppelwerkwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Grammatica

Het koppelwerkwoord

Soorten werkwoorden

Naast het

Zelfstandig werkwoord (zww)

En het hulpwerkwoord (hww)

Heb je ook een Koppelwerkwoord (kww)

Een koppelwerkwoord komt voor in een zin met het naamwoordelijk gezegde, hierover leer je later meer.

Lesdoel

Je leert wat een koppelwerkwoord is.

Je leert hoe je in een zin een koppelwerkwoord kunt herkennen.

Er zijn negen koppelwerkwoorden:

Zijn

Worden

Blijven

Blijken

Lijken

Schijnen

Heten

Dunken

Voorkomen

Wat is een koppelwerkwoord?

Een koppelwerkwoord (kww) geeft géén handeling aan. Het koppelt het onderwerp van een zin aan het deel waarin een bijvoeglijk of een zelfstandig naamwoord staat. Het onderwerp doet niet iets, maar IS iets.

Shayla is een gezellige vriendin.

Shayla is het onderwerp. 

IS geeft aan wat Shayla is  

IS koppelt Shayla aan 'een gezellige vriendin'.

IS is dus een kww

De leraar wordt ongeduldig van zijn gezeur:

'De leraar' is het onderwerp.

'Wordt' geeft geen handeling aan.

'Wordt' koppelt ongeduldig aan 'de leraar'. 

Tips:

Als het KWW het onderwerp koppelt aan een deel met een zelfstandig naamwoord dan kan je het koppelwerkwoord vaak vervangen voor een = teken. (Shayla = een gezellige vriendin).

Als het KWW  het onderwerp koppelt aan een deel met een bijvoeglijk naamwoord dan kun je het bijvoeglijk naamwoord voor het zelfstandig naamwoord in het onderwerp plaatsen. Het woord noemt een eigenschap of kenmerk van het zelfstandig naamwoord. Dan kan je het koppelwerkwoord weglaten. (Bijvoorbeeld: De ongeduldige leraar).

Wat is het KWW. Welk deel van de zin wordt gekoppeld?

Gelukkig wordt het weer in het weekend zomers.

Wat is het KWW. Welk deel van de zin wordt gekoppeld?

Een uitstapje naar Lille lijkt me erg leuk.

Wat is het KWW. Welk deel van de zin wordt gekoppeld?

Die man tegenover mij in de bus kwam mij heel bekend voor.

Wat is het KWW. Welk deel van de zin wordt gekoppeld?

Ons reisje naar het Archeon blijft na al die jaren nog steeds interessant.

Wat is het KWW. Welk deel van de zin wordt gekoppeld?

De kerstmusical was een groot succes.

Stappenplan

1. bepaal wat de werkwoorden in de zin zijn

2. doen of zijn?

3. let op  als er meer ww in de zin staan is de pv altijd hww

Wat is het KWW. Welk deel van de zin wordt gekoppeld?

Nederlands blijft voor mij een makkelijk vak.

Een HWW én een KWW

In een zin kunnen ook een HWW én een KWW voorkomen. Het KWW is dan een voltooid deelwoord óf een infinitief.

De pv is in een zin met meer ww altijd hww. 

Junior is twee weken ziek geweest:

gezegde = is geweest

is = hww

geweest = kww

Zal hij nu voorlopig niet meer ziek zijn?

gezegde = zal zijn

zal = hww

zijn = kww

De werkwoorden zijn/ worden en blijven kunnen als kww én als hww worden gebruikt. 

De werkwoorden zijn en blijven kunnen ook als zww worden gebruikt. Ze hebben dan de betekenis van 'zich ergens bevinden'. 

Je moet dus goed opletten wat de functie van een werkwoord in een zin is. 

Junior is ziek	is = kww
Junior is ziek geweest	is = hww
Junior is weer op school	is = zww
De winkel blijft twee weken dicht	blijft = kww
De winkel blijft twee weken gesloten	blijft = hww
De winkel blijft in de hoofdstraat	blijft = zww
De serie wordt steeds spannender	wordt = kww
De serie wordt niet meer uitgezonden	wordt = hww

Een kww en een zww kunnen nooit tegelijk in een zin voorkomen!