Braaksel & Sputum

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

BRAAKSEL & SPUTUM

Na vandaag

- weet je het verschil tussen braaksel en sputum

- weet je hoe te handelen bij braaksel en sputum

- weet je waar je op moet observeren bij braaksel en sputum

Wat is Braaksel?

* Braaksel is voedsel dat uit de maag weer door de mond naar buiten komt. 

* Braaksel is meestal voedsel en maagsappen.

* Als er braaksel uit je mond komt ben je aan het braken.

* Andere woorden voor braken zijn: Kotsen, Overgeven, Spugen

Welke oorzaken kan braken hebben?

Oorzaken van braken

- Voedselvergiftiging

- Hersenschudding

- Griep

- Ernstige spanningen/stress

- Ernstige hoofdpijn

- Eten wat niet goed valt

- Oververmoeidheid

- Zwangerschap

Dit moet je doen als je iemand helpt bij braken.
Welke punt is onjuist

1. Zorg dat het braaksel wordt opgevangen
2. Laat de cliënt liggen
3. Bescherm de kleding en het bed van de cliënt
4. Stel iemand gerust om paniek te voorkomen

Bewaar het braaksel als je iets afwijkends ziet. Observeer dus altijd het braaksel.
Welke 3 punten moet je observeren?

Observatiepunten: Braaksel

Kleur van braaksel

🔴 Lichtrood → Er is vers bloed in het braaksel. Dit is gevaarlijk! Waarschuw direct een arts.

⚫ Donkerrood of zwart → Dit kan een maagbloeding zijn. Het zwarte braaksel lijkt op koffiedik. Dit is gevaarlijk!

🟢 Groen → Dit is vaak gal. Dit gebeurt als de maag leeg is, maar iemand toch blijft overgeven.

Geur 

💩 Ruikt naar poep? → Dit kan betekenen dat er een verstopping in de darmen is. Dit is gevaarlijk! Waarschuw een arts.

Hoeveelheid

🔄 Blijft iemand braken en komt alles eruit? → Dit kan betekenen dat er een blokkade in de maag of darmen zit. Waarschuw een arts.

👉 Waarschuw altijd een arts als iemand veel bloed braakt, zwart braaksel heeft, of als het braaksel ruikt naar poep! 🚨

Sputum

🤧 Sputum is slijm uit de longen dat een cliënt ophoest.

⚠️ Waarom ontstaat sputum?

Sputum komt vaak door ontstekingen of irritaties in de luchtwegen, zoals bij een verkoudheid of longontsteking.

Belangrijke dingen over sputum

✅ Sputum heeft verschillende kleuren.

✅ Sputum kan ziektekiemen (bacteriën) bevatten.

✅ Let op hygiëne! Draag altijd handschoenen als je sputum opruimt.

Waar moet je op letten?

1. Kleur van het sputum

Helder / wit → Dit is meestal normaal.

Geel / groen → Dit kan een infectie zijn.

Bruin / rood → Er kan bloed in zitten. Dit is gevaarlijk, waarschuw een arts.

2. Hoeveel sputum komt eruit?

Weinig sputum → Dit is meestal normaal.

Veel sputum → Kan een teken zijn van een longziekte.

3. Hoe voelt de cliënt zich?

Heeft de cliënt koorts, moeite met ademhalen of pijn bij het hoesten? Dit kan gevaarlijk zijn. Meld het bij een arts of verpleegkundige.

Sputumbakje

Sputumbakje gebruiken

Als iemand veel sputum heeft of vaak moet ophoesten, kan de cliënt een sputumbakje gebruiken.

Het sputumbakje is van plastic.

Na gebruik kun je het weggooien.

Wat moet je doen na het gebruik van het sputumbakje?

Observeer het sputum.

Kijk goed naar de kleur van het sputum

Waar of niet waar?:
Als je iemand helpt bij het opvangen van sputum ga je voor de zorgvrager staan.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is het goede antwoord?

1. Sputum komt uit de longen en braaksel uit de maag
2. Sputum komt uit de maag en braaksel uit de longen
3. Sputum en braaksel komen allebei uit de maag
4. Sputum en braaksel komen allebei uit de longen

Vragen?