Braken en sputum

BRAKEN EN SPUTUM

Lesonderwerpen

Wat is braken

De oorzaken braken

Observatiepunten braken

Nazorg bij braken

Wat is braken

Als u moet braken (overgeven  of kotsen)  komt alles wat in uw maag zit, ineens met golven weer uit uw mond naar buiten. Voordat u overgeeft, voelt u zich meestal misselijk.

Alles wat u eet en drinkt, wordt door de spieren van de slokdarm en de maag naar de darmen gebracht. Als u moet overgeven, werken deze spieren ineens in tegengestelde richting.

ANDERE WOORDEN VOOR BRAKEN?

BRAKEN

 vomeren

kotsen, overgeven,  spugen, spuwen, uitspuwen, over je nek gaan

observatiepunten braken

NAZORG BIJ BRAKEN?

-Laat de cliënt na het braken de mond spoelen met water.

-Maak de mond van de cliënt schoon met een vochtig washandje.

-Laat de cliënt zo nodig de gebitsprothese weer in de mond doen.

1. 
   

SPUTUM

Lesonderwerpen

Wat is sputum

Kleur sputum

Observeren van sputum

Nazorg bij sputum

Sputum

Sputum = speeksel en slijm uit de luchtwegen of longen.

Slijmvliezen produceren slijm via de slijmvliezen. Deze is wit/grijs van kleur maar dit hoesten we normaal gezien niet op. 

Bij sputum is er sprake van verhoogde slijmproductie. 

Bij irritatie van de luchtwegen of ontsteking van de slijmvliezen wordt extra sputum aangemaakt. 

Kleur sputum

Kleur en consistentie

Wat de kleur en consistentie betreft, zijn er de volgende observatiepunten.

Slijmerig sputum is helder en draderig en komt voor bij ontstekingen van de bovenste luchtwegen.

Taai sputum komt voor bij bronchitis en longontsteking. Het sputum bij een longontsteking kan oranjebruin zijn.

Etterig sputum is groen van kleur en kan klonterig zijn. Bij flinke infecties treedt dit op.

Lichtrood schuimend sputum, wordt opgegeven bij een longbloeding. Spoortjes bloed kunnen op diverse longziekten wijzen, onder meer op longcarcinoom.

Geur

De geur kan bij verschillende longziekten zeer onaangenaam zijn.

Rapportage van observatiegegevens

Het opgeven van sputum en hoesten is altijd afwijkend, dus dit moet je rapporteren. 

Waarom heeft iemand sputum?

1. Omdat dat bij het ouder worden hoort.
2. Omdat hij verkouden is.
3. Om schadelijke stoffen uit de longen te krijgen.

Welke uitspraak is juist?

1. Je kunt niet aan de kleur aflezen wat de onderliggende ziekte is.
2. Als het sputum groen is betekent het dat er een bacteriële infectie is.
3. Je hoeft als zorgverlener niet alert te zijn op verkleuring van sputum

Tekst

Observatiepunten
sputum

Observatiepunten

Sputum

Frequentie: heeft cliënt alleen ’s ochtends last van sputum, de hele dag door of bij activiteiten?

Hoeveelheid: wordt er veel of weinig sputum geproduceerd? Als de hoeveelheid opeens aanzienlijk toeneemt, waarschuw dan een arts.

Kleur: verandert het sputum van kleur of zit er bloed bij? Wanneer sputum opeens van kleur verandert of er zit bloed bij, waarschuw dan een arts.

Samenstelling: is het dun, taai, of schuimend?

Geur: heeft het een neutrale geur, of juist een sterke, rottende geur?

Nazorg bij sputum

Laat de cliënt zelf de mond reinigen of help daarbij.

Gebruik een vochtig washandje of een tissue.

Trek de handschoenen uit en gooi deze weg.