5.1 Gaswisseling anatomie longen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

H5 Gaswisseling en uitscheiding

Uitwisseling en bewerking van belangrijke voedingsstoffen en afvalstoffen in het lichaam in Longen, lever, nier en de huid
Om lichaam in gezonde constante interne staat (milieu) te houden: dat heet homeostase 
 

*voorbeelden? - Wat doen deze organen?

Waarom lagen vele  mensen met heftige klachten door Covid-19 op de IC-afdelingv van het ziekenhuis?

Gaswisseling in longblaasjes werkte slecht. Oplossing?

https://schooltv.nl/video/gaswisseling-van-zuurstof-naar-koolzuurgas/#q=gaswisseling

5.1 Gaswisseling

Gaswisseling: alle organismen doen aan gaswisseling 

Gaswisseling, via welk transportproces?

Gaswisseling in de longblaasjes

Diffusie wordt veroorzaakt door verschil in zuurstofspanning (pO2) en koolstofdioxidespanning (pCO2)

Oftewel:

Er is een concentratieverschil

Waardoor kan er snel gaswisseling plaatsvinden in de longen?

1. de wand van de luchtpijp is erg dun
2. er zit een laagje slijm in de longblaasjes
3. Het oppervlak van de longblaasjes is groot
4. alle antwoorden zijn goed

Waarom is neusademhaling gezonder?

4/5 redenen

Functies slijmvlies (keel en neus)

1. De ingeademde lucht wordt schoner, doordat stofjes en bacteriën in het slijm plakken. Dit slik je uiteindelijk door. 
   
   
2. De ingeademde lucht wordt opgewarmd. 
   
   
3. De ingeademde lucht wordt vochtig. (waardoor diffusie beter gaat)
   
   
4. Lucht wordt geroken door geurzintuigcellen (bescherming)

longblaasjes

long

bronchi

Luchtpijptakje

luchtpijp

https://schooltv.nl/video/gaswisseling-van-zuurstof-naar-koolzuurgas/#q=gaswisseling

5.1 Gaswisseling

Scan pagina 60-62 
 Maak opdrachten 1 t/m 3

Deel 2:   Zuurstof (en CO2) transport 

In longblaasje

Lichaam

                                     Transport van zuurstof (O2) in het bloed:

Zuurstof in het bloed zit gebonden aan hemoglobine (Hb) in de rode bloedcellen

Evenwichtsreactie =

Veel O2 = naar rechts

Weinig O2 = naar links 

Transport van koolstofdioxide (CO2)

In weefsels vindt dissimilatie plaats waarbij O2 wordt verbruikt en CO2 vrij komt. 

1. CO2 diffundeert van het weefsel naar het bloedplasma

2. Vervoer van CO2 gaat op drie manieren:

    - CO2 gebonden aan hemoglobine (23%)

    - Waterstofcarbonaationen (HCO3-) in het bloedplasma (70%)

    - Als CO2 in het bloedplasma (7%)

3. CO2 diffundeert van het bloedplasma naar het vocht in de longblaasjes.

De pH van het bloed

Verandert onder invloed van de koolstofdioxide concentratie. 

Hoe hoger concentratie CO2 -> hoe zuurder het bloed

De pH van het bloed heeft invloed op:

- Veel CO2 = daling bloed pH -> linksverschuiving -> O2 komt vrij -> pH bloed stijgt -> rechtsverschuiving 

- Temperatuur heeft invloed op pH -> meer O2 vrij uit hemoglobine -> stijging bloed pH 

d 

Transport CO2?

70% als HCO3-

23% gebonden aan Hemoglobine (Hb)

Transport O2

Verzadigingskromme Hemoglobine (Hb)

1.  Loopt steil af als pO2 onder 7 komt

2. Kromme verschuift naar rechts bij..

3. Hoge temperatuur, Lage pH...*?  

4. want hoge pCO2 -> veel HCO3- + H+

Opname

Afgifte

Zuurstof wordt in het bloed vervoerd door het rode eiwit hemoglobine, evenwichtreactie: Hb + O2 <-> HbO2

Naar welke kant verloopt deze reactie in de weefsels en wat verandert als de pH daalt?

1. Naar rechts, gaat sneller bij lagere pH
2. Naar links, gaat sneller bij lagere pH
3. Naar rechts, gaat langzamer bij lagere pH
4. Naar links, gaat langzamer bij lagere pH

In welke bloedvaten vindt gaswisseling plaats met cellen?

1. Haarvaten
2. Slagaders
3. Aders
4. Bij allemaal

Gaswisseling bij planten

NB: via huidmondjes

Deze sluiten bij droogte, waarom?

https://schooltv.nl/video/gaswisseling-van-zuurstof-naar-koolzuurgas/#q=gaswisseling

5.1 Gaswisseling

Scan pagina 63-68 
Maak opdrachten 4 t/m 11

Klaar? 
Scan pagina 70-72 + 

maak opdracht 13 t/m 15

(10c t/m 10g niet belangrijk)