4.1 indeling van de levende natuur

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

lesdoelen:

• Je kunt het ordeningssysteem van organismen beschrijven en toepassen.

planning:

1. college OU            (20)
2. bestuderen bs1    (15)
3. uitleg                      (20)
   
4. verwerken             (25) 
   
5. afsluiting                (5)

4.1 Ontwikkeling van het leven

Het leven op aarde

Criteria voor indeling

Prokaryoten en eukaryoten

Binaire naamgeving

lesdoelen:

• Je kunt het ordeningssysteem van organismen beschrijven en toepassen.

planning:

1. college OU
2. bestuderen bs1
3. uitleg
   
4. verwerken
   
5. afluiting

bestuderen bs1

Lezen blz. 234 t/m 239

Plaatjes bestuderen

Klaar? Start met opdr 1 op een tekenblaadje (vlot, geen kunstwerk).

Binas 94A: "Geologische tijdrekening"

Twee soorten 'voedsel'

• Anorganische stoffen
  stoffen met kleine moleculen. H₂O, NO₃, CO₂, PO₄, etc.
  
  
• Organische stoffen:
  stoffen die door organismen zijn gemaakt. Ingewikkelde grote moleculen, bevatten vaak C, H en O. bijv. glucose  C₆H₁₂O₆

CO₂: schakel tussen anorganische en organische moleculen

           anorganisch                          anorganisch     organisch 

Organisch of anorganisch?

Anorganisch

Organisch

Eiwit

NaCl

Glucose

DNA

Zuurstof

wat is ook alweer heterotroof?

1. verbruikt geen CO2 en stoot wel uit
2. kan uit anorganische stoffen organische stoffen maken
3. kan niet uit anorganische stoffen organische stoffen maken
4. heeft zuurstof nodig

Zijn mensen autotroof of heterotroof?

1. Autotroof
2. Heterotroof

Eerste levende cellen

Zelforganistie van organische stoffen uit oersoep.

Of in de buurt van black smokers

Prokaryoot vs Eukaryoot

Prokaryoten en Eukaryoten 

Pro = voor....Voordat er kernen waren

Karyon = Kern

Eu=  Echt

prokaryoten = zonder kern

eukaryoten = met kern.                                                  

Ordening op basis van

- celwand

- celtype: prokaryoot of eukaryoot

- eencellig / meercellig

- autotroof / heterotroof

- vorm

Binas 78: "De vier rijken"

Tot welk domein behoort
deze cel?

1. Planten
2. Dieren
3. Prokaryoot
4. Eukaryoot

verder onderverdelen:

ezelsbruggetje:

Leven

DR Scheikunde OF geschiedenis

DR SK OF GS

Rijke Stinkerds Krijgen Op Familiefeesten Grote Stukken Rosbief

Binaire naamgeving

Soorten krijgen een wetenschappelijke naam: de binaire naamgeving.

• Geslachtsnaam en soortaanduiding
• Geslachtsnaam is voorop, met grote letter
• Soortaanduiding is achterop, met kleine letter.

Bijvoorbeeld: Ursus arctos (bruine beer)

Prokaryoot of eukaryoot?

1. prokaryoot
2. eukaryoot

Een eukaryoot: Wat is waar?

1. Is klein ten opzichte van een prokaryoot
2. Heeft altijd een celwand
3. Bevat complexe celstructuren
4. Het DNA ligt los in de cel

Prokaryoot, kan hetero- of autotroof zijn. 

Geen celwand, heterotroof

Wel een celwand, heterotroof

Wel een celwand en celkern, autotroof

Dier

Plant

Schimmel

Bacterie

Autotroof

Heterotroof 

De Coloradokever leeft onder andere op de Aardappel (Solanum tuberosum L.), op de Tomaat (Solanum lycopersum L.) en op Bitterzoet (Solanum dulcamara L.).

Behoren deze planten tot hetzelfde genus (geslacht)? En tot dezelfde soort?

1. Alleen dezelfde soort
2. Zowel zelfde soort als geslacht
3. Alleen zelfde geslacht

verwerken

Maak opdrachten 1 t/m 13

(online of in schrift)

 Binas: 

94 A

78

67 F t/m H

herhaling?

- 'info' biologiepagina

- 'oefenen' biologiepagina

versterking?

- maak een concept-map van de begrippen in bs1

lesdoelen:

• Je kunt het ordeningssysteem van organismen beschrijven en toepassen.

planning:

1. college OU            
2. bestuderen bs1    
3. uitleg                     
   
4. verwerken             
   
5. afsluiting                

Leerdoel

- Je kunt het ordeningssysteem van organismen beschrijven en toepassen.

Rechts zie je de 4 rijken staan. Sleep het juiste rijk naar de bijbehorende cel.

Dier

Plant

Schimmel

Bacterie

Prokaryoot, kan autotroof zijn. 

Geen celwand, tussen 10-100µm lang

Wel vacuole en celkern, heterotroof

Met celkern, maakt eigen organische stoffen uit anorganische stoffen

Dier

Plant

Schimmel

Bacterie

Geef de indeling van organismen in groepen
op volgorde van groot
naar klein

Groot

Klein

Domein

Rijk

Geslacht

Soort

Orde

Familie

Sleep de juiste omschrijving naar de juiste indeling? Gebruik afbeelding 5 van je boek erbij.

Rijk

Stammen

Klassen

Orden

Families

Geslachten

Soorten

Dieren

Gewervelden

Roofdieren

Katachtigen

Panters

Luipaard

Zoogdieren