KuA V5 - Hofcultuur - Dans

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Hofcultuur & Dans

KuA V5

Wat gaan we doen?

Onderwerp: dans van de hofcultuur

Renaissance                            Barok       

Nadenken, studeren, met je verstand werken	Meeslepend, maakt emotie los
Statisch, evenwichtig (harmonieus) weinig contrast	Vol effecten, beweging, dynamiek, veel contrast, pracht en praal,
Uomo Universale	Totaalkunstwerken
Kunst, wetenschap en schoonheid	Maximaal effect (absolute macht, bijv. Lodewijk XIV)
Leonardo da Vinci, Michelangelo, Rafaël	Caravaggio, Bernini, Rubens

Twee voorbeelden kijken

Wat valt je op tijdens het kijken?

Wat zijn de overeenkomsten tussen de voorbeelden?

Wat zijn de verschillen tussen de voorbeelden?

Twee voorbeelden kijken

Wat valt je op tijdens het kijken?

Wat zijn de overeenkomsten tussen de voorbeelden?

Wat zijn de verschillen tussen de voorbeelden?

Wat gaan we doen?

Onderwerp: dans van de hofcultuur

Opdracht begrippen-boom

• Opzoeken in Lesson-Up
• Overleggen met ander duo
• Uitleg vragen aan docent

Voorbeelden oefenen

Quiz 

Dans aan het hof

Dans aan het hof

De westerse dansen komen voort uit allerlei middeleeuwse en renaissancefeesten uit de vijftiende en zestiende eeuw. Er wordt binnen- en buitenshuis vaak feest gevierd. Tussen de gangen van de enorme banketten (eet-feesten) door worden de gasten vermaakt met voordrachten, zang, dans en pantomime. Dit was vaak een heus spektakel. Deze banket- of tussenspelen zijn geliefd vermaak. De dansen kunnen zowel door professionele artiesten als door de hovelingen zelf worden uitgevoerd.  Tijdens deze dansen was kennis van de sociale regels en dansregels erg belangrijk. 

Dans aan het hof

Intermezzo is het enkelvoud van intermezzi. Dit zijn korte onderbrekingen tussen uitvoeringen van bijvoorbeeld toneelstukken door. Het zijn korte combinaties van zang-, dans- en toneelstukken. Vaak werden deze gebruikt als opvulling van de pauze tijdens een decorwissel van een toneelstuk. 

Eerst stonden de intermezzi los van elkaar maar later werd het steeds meer een doorlopend verhaal. Dit werd steeds uitgebreider en dit is een start in het ontstaan van totaaltheater en het nieuwe genre: opera. 

(symmetrische patronen)

(ritmisch schrijden)

Context: cultuur komt via Italië het Franse hof binnen

Catharina de Medici neemt in 1533 musici en dansmeesters mee vanuit Italië en investeert veel in kunst en cultuur.

Hofbanketten worden in deze tijd voorzien van maskerades: combinaties van zang, dans, spel en pantomime. Meestal met muziek van de Vlaamse Meesters. Tussen de eetpartijen door zijn er Hoofse dansen (o.a. Basse Danse). Ook geleend van de Italianen: balletti 

zie blz. 42

Er waren twee principes: streven naar eenheid van plaats en handeling & streven naar eenheid van alla andere zaken als voordracht, muziek, dans en zang. 

Lodewijk XIV en het ballet

• Er is in Frankrijk veel onrust in het land en geen vertrouwen in de regering. Lodewijk XIV speelt de hoofdrol in Het ballet van de nacht in 1653.
  
• Ook haalt hij verschillende professionals (Lully, Molière, Beauchamps) naar het hof om de dans, het theater en de muziekkunst verder te ontwikkelen.
  
• Daarom richt hij de Académie Royale de Danse op om specifiek de danskunst verder te ontwikkelen. Dans wordt daarmee een serieus beroep en de danstechnieken worden steeds moeilijker. Het dansen gaat niet langer in geometrische figureren. De nieuwe dans gaat steeds meer de hoogte in (mensen gaan op hun tenen dansen en hogere sprongen maken).

Onderdeel van Académie Royale de Danse

De volgende drie mannen waren verbonden aan het Franse hof en ook werkzaam binnen de Acedémie Royale de Danse:

• Jean-Baptiste Molière: Toneelschrijver aan het Franse hof. Schreef komedie met satirische kritiek op adel en geestelijken, gebaseerd op commedia dell'arte. In zijn balletkomedie wordt ballet op logische wijze in het verhaal verweven. Pantomime versterkt het komische karakter. Decor en effect zijn spaarzaam. Molière was naast schrijver ook danser en acteur.

• Jean-Baptiste Lully: Componist aan het Franse hof, stond zeer dicht bij de koning. Componeerde muziek voor vele balletten en opera's . Was zelf ook danser.
• Pierre Beauchamps: hij was dansmeester (choreograaf). Hij bedacht en beschreef de basisprincipes en basisposities van de dans op. Hier wordt moderne ballet nog op gebaseerd. 

Begrippen

• Bassa Dansa = dans met weinig sprongen
• Danza Haute = dans met hoge sprongen
• Intermezzo = korte onderbreking tussen uitvoeringen van theaterstukken
• Figuurdans = dansen in een patroon (vanaf boven gezien) 
• Componist = iemand die muziek bedenkt, creëert en opschrijft
• Schrijver = iemand die geschreven werken maakt
• Spektakel = evenement waar indrukwekkende dingen gebeuren
• Basisprincipes = belangrijkste eerste uitgangspunt
• Basisposities = manieren om de voeten neer te zetten als uitgangspunt

Leerdoelen

• Ik kan de kenmerken van hofdans en hofballet herkennen en het verschil tussen beide dansvormen benoemen;
• Ik kan de volgende begrippen uitleggen: spektakel, intermezzo, figuurdansen, bassa danza, danza haute;
• Ik kan vertellen over de bijdrage aan de ontwikkeling van dans door  Lodewijk XIV 

Hofdans of Hofballet?

Dit was een voorbeeld van...

1. Hofdans
2. Hofballet

Dit was een voorbeeld van...

1. Hofdans
2. Hofballet

Dit was een voorbeeld van...

1. Hofdans
2. Hofballet

Dit was een voorbeeld van...

1. Hofdans
2. Hofballet

Dit was een voorbeeld van...

1. Hofdans
2. Hofballet

Dit was een voorbeeld van...

1. Hofdans
2. Hofballet

Quiz

Wat betekent bassa danza?

1. dans waar weinig bewogen wordt
2. dans met weinig sprongen
3. dans met hoge sprongen
4. dans in vaste patronen

Wat betekent danza haute?

1. dans waar weinig bewogen wordt
2. dans met weinig sprongen
3. dans met hoge sprongen
4. dans in vaste patronen

Wat is een figuurdans?

1. dans waar mensen figuren spelen
2. dans met maskers
3. dans in vaste geometrische patronen
4. dans met sprongen

Wat is een intermezzo?

1. dans van hovelingen
2. een stuk opera tussen twee dansaktes in
3. feesten en spektakels aan het hof
4. korte onderbreking tussen uitvoeringen van theaterstukken

Beschrijf wat een spektakel in de context van dans en hofcultuur betekent

Wie is/zijn de belangrijkste opdrachtgever(s) voor dans in deze periode?

Wat verbaasde je het meest van wat je geleerd hebt vandaag?

Wat is denk je het belangrijkste wat je moet onthouden van vandaag?

Waar ben je nog meer nieuwsgierig naar van de hofcultuur?

Om verder te leren voor de toets

• Volledige video met samenvatting van totale hofcultuur: https://www.youtube.com/watch?v=_DUiNap0KwQ